Kur një stuhi e fortë goditi në tetor 2022, banorët e komunitetit lundrues Schoonschip në Amsterdam nuk kishin shumë arsye për t’u shqetësuar. Ata lidhën biçikletat, kontrolluan furnizimet dhe pritën të qetë derisa stuhia të kalonte. Ndërkohë, lagjja e tyre u ngrit mbi shtyllat e çelikut që e mbajnë të qëndrueshme dhe u ul përsëri në pozicionin e saj fillestar pasi uji u tërhoq.
Ndërsa niveli i detit po rritet dhe stuhitë po bëhen më të fuqishme, lagjet lundruese po shfaqen si një eksperiment i ri në mbrojtjen nga përmbytjet, që mund t’u lejojë qyteteve bregdetare të përshtaten më mirë me ndryshimet klimatike.
Në një vend të vogël, por të dendur si Holanda — një e treta e së cilës ndodhet nën nivelin e detit, kërkesa për shtëpi të tilla po rritet me shpejtësi.
Mundesh me e lexu edhe...
Shtëpitë lundruese holandeze, të zhvilluara në dekadën e fundit, kanë shërbyer si prova koncepti për projekte më të mëdha që tashmë po zhvillohen nga inxhinierë holandezë në vende të tjera, përfshirë Britaninë, Francën, Norvegjinë, Polinezinë Franceze dhe Maldive. Ka madje edhe propozime për ishuj lundrues në Detin Baltik ku do të ndërtoheshin qytete të vogla.
Një shtëpi lundruese mund të ndërtohet në çdo vijë bregdetare dhe mund të përballojë ngritjen e ujërave ose përmbytjet nga shirat. Ato janë të ngjashme me shtëpitë tokësore, por në vend të themeleve, kanë një trup betoni që shërben si kundërpeshë për stabilitet. Janë të lidhura me rrjetin elektrik dhe kanalizimet, dhe në Holandë shpesh ndërtohen paraprakisht si shtëpi moderne me tre kate, nga druri, çeliku dhe xhami.
Në Amsterdam, komuniteti Schoonschip përfshin 30 shtëpi, gjysmën e të cilave janë dykatëshe, me çati të mbuluara me panele diellore dhe bimësi. Banorët ndajnë biçikleta, makina dhe ushqime nga fermerët lokalë.
Në Roterdam, një qytet ku 90% e sipërfaqes është nën nivelin e detit, ndodhen tashmë zyra dhe ferma lundruese — madje edhe një fermë me lopë që mjel automatikisht dhe furnizon tregjet lokale. Projekti pionier Floating Pavilion u hap në vitin 2010 dhe shërben si model për strategjinë klimatike të qytetit.
Arkitekti Koen Olthuis, themelues i kompanisë Waterstudio, ka projektuar mbi 300 ndërtesa lundruese në gjithë botën. Ai i përshkruan veten dhe kolegët e tij si “mjekë të qytetit”, që përdorin ujin si ilaç për problemet urbane.
Në Maldive, Waterstudio do të ndërtojë këtë vit një qytet lundrues për 20 mijë njerëz, me shtëpi të përballueshme që mbështeten mbi rafte artificiale për të ndihmuar jetën detare.
Shtëpitë lundruese kanë edhe sfidat e tyre: erërat e forta dhe lëvizjet e ujit mund të shkaktojnë lëkundje të ndjeshme.
Përveç kësaj, kërkojnë infrastrukturë të specializuar për lidhjen me energjinë elektrike dhe kanalizimet, me pompa dhe kabllo rezistente ndaj ujit. Në disa raste, si në Schoonschip dhe Roterdam, u ndërtuan mikrorrjete të reja energjie për t’i bërë funksionale.
Megjithatë, përfitimet janë të mëdha.
“Nëse do të kishim ndërtuar më shumë ndërtime lundruese, do të kishim shmangur shumë dëme gjatë përmbytjeve shkatërruese që goditën Gjermaninë dhe Belgjikën në vitin 2021”, thotë Rutger de Graaf, bashkëthemelues i kompanisë Blue21.
Sipas tij, ndërsa qindra milionë njerëz pritet të zhvendosen për shkak të ngritjes së detit deri në fund të shekullit, ndërtimet lundruese ofrojnë një zgjidhje të qëndrueshme dhe të domosdoshme. /AP/Katror.info
