Dy ndryshime të thjeshta në mënyrën e të ushqyerit mund të ndihmojnë në zbutjen e simptomave të sëmundjeve mendore dobësuese, sugjeron një studim i ri.
Një rishikim i madh i kryer nga studiuesit e Universitetit Bond në Queensland, Australi, zbuloi se dietat me kufizim kalorik mund të reduktojnë simptomat e depresionit dhe ankthit.
Studimi përfshiu 25 studime të ndryshme me mbi 57,000 të rritur, dhe zbuloi gjithashtu se dietat me pak yndyrë mund të ndihmojnë në lehtësimin e ankthit, veçanërisht tek ata me rrezik të lartë kardiometabolik, si personat obezë ose me rezistencë ndaj insulinës – një gjendje që mund të çojë në diabet të tipit 2.
Mundesh me e lexu edhe…
Çfarë janë këto dieta?
Dieta me kufizim kalorik përfshin uljen e marrjes ditore të kalorive (zakonisht rreth 1500 kalori në ditë) për të humbur peshë. Ajo përjashton ushqimet e përpunuara dhe me shumë sheqer.
Dieta me pak yndyrë përfshin marrjen e më pak se 30% të energjisë ditore nga yndyrat, sipas rekomandimeve të Organizatës Botërore të Shëndetësisë.
Studiuesit, të cilët i publikuan rezultatet në revistën Annals of Internal Medicine, theksojnë se cilësia e provave ishte e ulët, prandaj çdo ndryshim në dietë duhet bërë në konsultim me një profesionist të kujdesit shëndetësor.
A ndikon ushqimi në shëndetin mendor?
Lidhja mes ushqimit dhe gjendjes shpirtërore është dokumentuar edhe më parë. Një studim i vitit 2017 i publikuar në BMC Medicine tregoi se njerëzit me depresion të rëndë dhe rezistent ndaj ilaçeve që ndoqën një dietë mesdhetare për tre muaj patën përmirësim të ndjeshëm në simptomat e tyre krahasuar me ata që ndoqën dietën e zakonshme.
Po ashtu, një tjetër studim me 3,000 të rritur tregoi se ata që ndoqën dietën mesdhetare për 6 vjet kishin 16% më pak rrezik për të zhvilluar depresion.
Çfarë është dieta mesdhetare?
Dieta përfshin:
shumë fruta dhe perime të freskëta,
mish të lehtë si peshk dhe pulë,
drithëra të plota,
pak mish të kuq dhe ëmbëlsira.
Roli i zorrës dhe mikrobiomës
Profesorja Felice Jacka, një eksperte në psikiatrinë ushqyese në Universitetin Deakin, thotë se “mikrobet e zorrëve drejtojnë shëndetin tonë mendor.”
Ajo thekson rëndësinë e një diete të pasur me:
fruta,
perime,
bishtajore dhe drithëra të plota.
Këto ushqime përmbajnë fibër, e cila ushqen mikroorganizmat në zorrë – duke ruajtur një mikrobiomë të shëndetshme, e cila ka ndikim të drejtpërdrejtë në tru dhe gjendjen emocionale, përcjell Gazeta Express.
Sa ndihmon fibra?
Një rishikim i 18 studimeve, i publikuar në Nutritional Neuroscience në vitin 2023, tregoi se:
për çdo 5 gram fibra shtesë në dietë, rreziku për simptoma depresive zvogëlohet me 5%.
NHS rekomandon të konsumohen të paktën 30 gram fibra në ditë.
Dëmet e ushqimeve shumë të përpunuara (UPF)
Profesorja Jacka paralajmëron për ndikimin e keq të ushqimeve shumë të përpunuara, si:
pijet e gazuara,
akulloret,
patatinat dhe ushqimet e ambalazhuara industrialisht.
Në një studim të botuar në Clinical Nutrition, ajo gjeti se për çdo 10% rritje të ushqimeve shumë të përpunuara në dietë, rreziku për depresion rritej me 10%.
“Nëse do të bësh vetëm një gjë për të përmirësuar shëndetin mendor përmes dietës, hiq dorë plotësisht nga pijet e gazuara, akulloret dhe patatinat,” – thotë ajo.
Ekspertët kujtojnë se kjo është një lidhje, jo një shkak i provuar. Shpesh, njerëzit që hanë më shumë ushqime të përpunuara janë edhe:
më obezë,
ushtrojnë më pak,
pinë më shumë duhan –
të gjitha faktorë që mund të ndikojnë në shëndetin mendor.
Sa e përhapur është depresioni dhe ankthi?
Sipas Organizatës MIND, rreth 1 në 6 britanikë në çdo moment vuajnë nga probleme të zakonshme të shëndetit mendor si depresioni dhe ankthi.
Simptomat e depresionit përfshijnë:
ndjenja të qëndrueshme trishtimi ose dëshpërimi,
humbje interesi për gjërat që dikur pëlqeje,
lodhje kronike,
probleme me gjumin, oreksin dhe dëshirën seksuale.
Simptomat e ankthit përfshijnë:
shqetësim dhe tension të vazhdueshëm,
irritim,
lodhje të shpejtë,
muskuj të ngurtë.
NHS rekomandon të vizitoni mjekun nëse keni simptoma të vazhdueshme të depresionit ose ankthit. /Katror.info
Përgatiti:
