Influencuerja kosovare Tringa Kadriu e sheh ilaçin për dobësim Ozempic si një mundësi për të humbur kilogramët e tepërt — dhe ajo nuk është e vetmja në këtë shtet ballkanik, ku më shumë se gjysma e popullsisë është mbi peshë, shkruan AFP, përcjell Katror.info.
“Unë dua të humbas 15-16 kilogramë për dy muaj,” tha Kadriu, 29 vjeç, për AFP, “dhe pastaj do të vazhdoj me fitnes.”
Ozempic, i aprovuar në Shtetet e Bashkuara për trajtimin e diabetit në vitin 2017, ka gjetur treg ndërkombëtar te njerëzit që përpiqen të humbin peshë.
Pavarësisht çmimit, ky ilaç është bërë jashtëzakonisht popullor në Kosovë, një vend me 1.7 milionë banorë.
Edhe pse autoritetet kosovare nuk e kanë miratuar përdorimin e ilaçit për humbje peshe, ato kanë pranuar se kanë kapacitete të kufizuara për të luftuar përdorimin e një ilaçi që është gjerësisht i qasshëm në vend.
Merita Emini-Sadiku, drejtoreshë e Klinikës së Endokrinologjisë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës, tha se çmimi i ilaçit është rritur shumë.
“Doza mujore dikur kushtonte 75-80 euro, ndërsa tani është 130-140 euro, ndoshta për shkak të kërkesës së lartë,” tha ajo.
Por ajo paralajmëroi se “Ozempic ka efekte anësore që njerëzit nuk i njohin”.
Sipas studimeve të fundit, përdorimi i Ozempic mund të shkaktojë probleme serioze shëndetësore, përfshirë kancerin e tiroides, pankreatitin, gastroparezën dhe bllokimin e zorrëve.
‘Kërkesë e vazhdueshme’
I destinuar për trajtimin e diabetit të tipit 2 — nga i cili, sipas OBSH-së, Kosova ka nivele më të ulëta se mesatarja — ilaçi ndihmon në rregullimin e niveleve të sheqerit në gjak, por gjithashtu shtyp urinë, duke çuar në marrje më të ulët të kalorive.
Si rezultat, komplikimet potencialisht kancerogjene nuk kanë ndikuar shumë në popullaritetin apo disponueshmërinë e ilaçit.
“Kam kontrolluar shumë barnatore në Kosovë dhe vura re se Ozempic është shumë i lehtë për t’u gjetur,” tha Kadriu, duke shtuar se farmacistët madje i sugjeronin që të rrisë gradualisht dozën.
Një punëtore në një barnatore në qendër të Prishtinës, që kërkoi të mbetet anonime, tha se mezi kujton kur ndonjëherë dikush ka hyrë për të blerë Ozempic me recetë për diabet.
“Por kemi një kërkesë të vazhdueshme për Ozempic pa recetë. E dini vetë pse,” tha ajo.
Duke marrë parasysh këtë disponueshmëri, Emini-Sadiku tha se autoritetet duhet të ushtrojnë kontroll më të madh mbi shpërndarjen e Ozempic.
Por gazetari Bujar Vitija, që merret me çështje shëndetësore, tha se kjo do të ishte vështirë për t’u realizuar për shkak të mungesës së dokumentimit në sistemin shëndetësor të Kosovës.
“Fatkeqësisht nuk ka të dhëna,” tha Vitija.
Me 1,500 deri në 1,600 barnatore private në Kosovë, 20 inspektorët farmaceutikë të vendit kanë punë të madhe përpara, shtoi ai.
Ozempic ‘çdo ditë’
Edhe pse Kosova ka norma më të ulëta të obezitetit sesa mesatarja evropiane, mbi 57 për qind e popullsisë është mbi peshë dhe 20 për qind është klinikisht obeze, sipas një raporti të OBSH-së nga viti 2019.
Gratë, të cilat përballen më shumë me presione shoqërore për të qenë të holla, kishin 66 për qind më shumë gjasa të jenë obeze sesa burrat, sipas të njëjtit raport.
Por jo çdo kosovar që ka përdorur Ozempic ka pasur përvojë pozitive me ilaçin.
“E kam përdorur Ozempic me rekomandim të mjekut për dy vite, por nuk pati asnjë efekt,” tha Lulzim Rrahmani, 48 vjeç, tregtar, duke shtuar se tre nga të afërmit e tij kanë pasur “efekte negative nga ky ilaç”.
“Ishte vetëm humbje kohe dhe parash.”
Duke pasur parasysh rreziqet nga efektet anësore, Emini-Sadiku tha se Ozempic “nuk duhet në asnjë mënyrë të merret pa recetë mjekësore”.
Megjithatë, Kadriu tha se nuk do të ndalet, duke shtuar se ajo sheh kolegë që e marrin ilaçin “çdo ditë në punë”.
“Nuk po shoh asnjë simptomë që do të më ndalonte.”/AFP/Katror.info