Aplikacioni zanor për orientim në qytet për personat e verbër është vetëm një nga veprat konkrete që aktivisti i verbër nga Gjakova, Mark Pjetraj, ka realizuar për qytetarët e verbër dhe ata me shikim të dëmtuar.
Aplikacioni ‘Step Hear’, i vetmi i këtij lloji në Kosovë, u ofron përdoruesve orientim të saktë dhe siguri gjatë lëvizjes – shkruan Katror.info.
“Aplikacioni aktualisht është shumë i thjeshtë për ta përdorë. Është shumë i qartë, mund të ketë vend edhe për përmirësime, meqenëse teknologjia çdo ditë po avancon, por ne jemi të kënaqur me këtë aplikacion” – u shpreh kryetari i Shoqatës së të Verbërve në Gjakovë.
Mundesh me e lexu edhe…
Vendosja në hapësirat më të frekuentuara në qytet – parkun e qytetit “Nënë Tereza” dhe Stacionin e Autobusëve – ndikon drejtpërdrejt në rritjen e pavarësisë së qytetarëve të verbër.
“Ky aplikacion dhe këto pajisje janë të vetmet në Kosovë, të cilat janë të vendosura në qytetin e Gjakovës, falë punës së Shoqatës së të Verbërve Gjakova, e cila në një projekt në muajin shkurt, i cili është organizuar nga UNICEF-i dhe organizata YMCA, përkatësisht programit UPSHIFT, kemi aplikuar dhe falë tyre ne kemi arritur t’i vendosim këto pajisje” – tha ai.
“Një numër i konsiderueshëm i anëtarëve të Shoqatës së të Verbërve Gjakova e kanë instaluar këtë aplikacion.
Presim edhe përgjatë muajit shtator, se të gjithë qytetarët e verbër, jo vetëm anëtarët e shoqatës së Gjakovës, po i ftojmë të gjithë, edhe ata që janë e që s’janë, që të vijnë në hapësirat e shoqatës, e cila ndodhet në objektin e stacionit të autobusëve dhe të instalojnë këtë aplikacion” – shtoi tutje.
Mark Pjetraj, që udhëheq Shoqatën e të Verbërve në Gjakovë, i frymëzuar nga përvojat e tij jashtë vendit, ka ndërmarrë hapa konkretë për përmirësimin e infrastrukturës dhe qasjes në komunitetin e tij.
“Shoqatën e të Verbërve të Gjakovës e udhëheqi nga muaji Maj i vitit 2023 dhe motivin e kam pasë, duke pasë parasysh se unë kam vizituar një numër të konsiderueshëm të shteteve të Evropës, pasi që kemi përfaqësuar Kosovën në garat ndërkombëtare me golball e futboll për të verbër, duke pasë parasysh se ata ishin krejtësisht të pavarur në lëvizje në marrjen e informacioneve, andaj edhe unë kam menduar të punoj pak më ndryshe në Kosovë. Unë ndihem krenar që e kam një ekip të shkëlqyer ku punojmë nga mëngjesi deri në mbrëmje, vetëm dhe vetëm për t’u krijuar qasje të barabartë edhe qytetarëve të verbër, sepse edhe këta janë të barabartë”
– tha z.Pjetraj.
Në mes të shumë iniciativave që realizon Shoqata – nga sigurimi i pajisjeve shëndetësore akustike, panairi “Duart e Arta” që promovon punën e grave të verbra, sigurimi i makinave të shkrimit në alfabetin Brail, turnetë sportive e aktivitete të tjera – një nga hapet më të rëndësishëm ka qenë adaptimi i pllakave taktile në qytet.
“Sa i përket pllakave taktile, komuna e Gjakovës në dhjetor të vitit 2023, i kishte vendos në qendër të qytetit. Fatkeqësisht, ishin të vendosura krejtësisht jashtë standardit, me një gjerësi prej njëzet centimetra, me shumë pengesa përgjatë asaj vije ku ishin të vendosur pllakat taktile” – spjegoi ai.
Falë auditimit social, Shoqata ka arritur t’i zgjerojë pllakat nga njëzet në dyzet centimetra dhe të largojë pengesat me të cilat ballafaqoheshin qytetarët e verbër.
“Por ja që kemi arritë t’i zgjerojmë, t’i bëjmë më standard” – tha Marku.
Në këtë projekt ka ndihmuar edhe Ambasada e Suedisë, si partner i projektit DEMOS. Përmes auditimit social, i bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian në Kosovë, Zvicra dhe Suedia, Gjakova ka përfituar praktikat më të mira ndërkombëtare për monitorimin e investimeve publike.
“Nëpërmjet auditimit social formohet ekipi lokal i auditimit social, i cili ekip atëherë fillon me analizu këtë projekt infrastrukturor. Në rastin konkret në Gjakovë, ata kanë shiku se cilat janë disa përmirësime që duhet të bëhen, sikurse rasti i këtyre shiritave, ku është kërku që këto shirita të zgjerohen dhe të vendosen midis trotuarëve, me qëllim që të ofrojnë edhe siguri, po edhe të jenë më praktike për shfrytëzim për këto grupe. Ajo çka është e mira e kësaj është që komuna në fjalë, në këtë rast konkret edhe kryetari (Ardian) Gjini, ka qenë shumë proaktiv dhe ka qenë shumë mbështetës në këtë iniciativë dhe i ka marrë parasysh të gjitha rekomandimet e këtij ekipi social” – tha Kreshnik Basha, Menaxher i Programit në DEMOS.
Basha thotë se të gjitha komunat përfituese të grantit të performancës duhet të realizojnë projektet bazuar në kritere të caktuara:
“Ne kemi dëshirë me i pa komunat e Kosovës të barabarta në vetëqeverisje me komunat e shteteve të tjera demokratike evropiane. Andaj, dhe synimi është që Kosova të bëhet anëtare e këtij unioni jo vetëm gjeografikisht, po të jetë edhe anëtare në vlerat e njëjta të cilat i përqafojnë.”
Në kuadër të projektit DEMOS, Helvetas Kosovo ka pasur rol kyç si implementues.
“Normalisht që kemi mirëpritur rekomandimet e Grupit të Auditimit Social, sidomos nga grupe të margjinalizuara, të cilave ne i kushtojmë shumë rëndësi. Kemi qenë shumë të lumtur që kanë dalë këto rekomandime dhe me gjithë qejf kemi përkrahë Grupin e Auditimit Social në Gjakovë, po edhe në komuna tjera” – u shpreh Ertan Munoglu, menaxher i projektit në HELVETAS Swiss Intercooperation.
Nëpërmjet këtyre iniciativave – nga aplikacioni zanor për orientim, vendosja e pajisjeve në hapësirat publike, e deri te përmirësimi i pllakave taktile përmes auditimit social – Mark Pjetraj ka treguar se ndryshimi real vjen kur puna e komunitetit bashkohet me mbështetjen institucionale.
Një nga rreth 2.500 personat e verbër në Kosovë – shifër ende jozyrtare për mungesë statistikash të plota – Mark Pjetraj është shembulli se aktivizmi nuk kërkon përsosmëri, por dashuri, përkushtim dhe këmbëngulje për të arritur ndryshim./Katror.info.
