Një simbol i thjeshtë, por me një logjikë të menduar mirë pas tij
Shenja e famshme STOP, që sot është e kuqe dhe me formë tetëkëndëshe, nuk ka qenë gjithmonë kështu. Në fillimet e saj, ajo ishte një tabelë e vogël, e bardhë dhe katrore – shumë larg versionit të njohur që na ndalon sot në çdo udhëkryq.
Fillimet e kaosit në rrugë
Mundesh me e lexu edhe…
Në fillim të shekullit XX, trafiku ishte i pakontrolluar. Shoferët shpesh nuk kishin nevojë për leje drejtimi, shiritat rrugorë nuk ekzistonin, dhe shenjat e trafikut ishin pothuajse inekzistente. Kjo krijonte një kaos të vërtetë nëpër qytete, sidomos me rritjen e numrit të automjeteve.
Shenja e parë zyrtare e ndalimit u vendos në Detroit më 1915. Ajo ishte e bardhë, katrore dhe e vogël, por përbënte një hap të madh drejt rregullimit të qarkullimit rrugor, transmeton Telegrafi.
Nga katrori te tetëkëndëshi
Në vitin 1923, Dega e Autostradave në Misisipi doli me një ide të re: forma e shenjës duhet të përcjellë edhe nivelin e rrezikut.
Logjika ishte e thjeshtë:
▪ Sa më shumë kënde të ketë një shenjë, aq më i madh është rreziku që paralajmëron.
▪ Rrethi (me “këndet” e pafundme) u caktua për situata me rrezik të madh, si kalimet hekurudhore.
▪ Oktogoni (tetëkëndëshi) u zgjodh për ndalesën – një formë e veçantë që bie menjëherë në sy dhe tregon rrezik serioz, si udhëkryqet.
▪ Diamanti (romb) u përdor për paralajmërime të tjera të rëndësishme.
▪ Katrori ose drejtkëndëshi mbeti si shenjë informuese.
Pse tetëkëndëshi mbijetoi deri sot?
Tetëkëndëshi u bë zgjedhja ideale sepse:
▪ është i dallueshëm nga çdo këndvështrim, madje edhe kur është i mbuluar pjesërisht nga bora ose balta;
▪ krijon një formë unike që truri i njeriut e njeh menjëherë, pa pasur nevojë të lexojë tekstin;
▪ funksionon njësoj në vende dhe gjuhë të ndryshme, duke qenë një gjuhë universale e trafikut.
Në vitet ’50, u vendos që shenja të marrë ngjyrën e kuqe që njeh sot e gjithë bota – ngjyra më e fuqishme për të sinjalizuar ndalesë dhe rrezik.
Sot: më shumë se thjesht një shenjë
Edhe sot, sistemi i formave përdoret gjerësisht:
▪ rrethi për ndalim ose paralajmërime të rënda,
▪ tetëkëndëshi për STOP,
▪ diamanti për paralajmërime të përgjithshme,
▪ katrori dhe drejtkëndëshi për informacione.
Pra, tetëkëndëshi nuk është zgjedhur rastësisht – është rezultat i një logjike të menduar mirë për t’u kuptuar qartë dhe për të shpëtuar jetë. /Katror.info
