Vendet e Evropës Lindore dhe Qendrore po rrisin investimet më shpejt, por Agjencia e Mbrojtjes së Bashkimit Evropian (EDA) paralajmëron se pa më shumë bashkëpunim brenda BE-së, vetëm rritja e fondeve nuk do të mjaftojë.
Shpenzimet për mbrojtjen mes vendeve të BE-së kanë arritur një rekord të ri prej 343 miliardë eurosh, sipas të dhënave të reja nga Agjencia Evropiane e Mbrojtjes (EDA).
Shtetet anëtare kanë rritur investimet me 19 për qind midis viteve 2023 dhe 2024, raporton euronews.
Mundesh me e lexu edhe…
Pajisjet ushtarake përbëjnë pjesën më të madhe të buxhetit, rreth 88 miliardë euro, një rritje prej 39 për qind krahasuar me vitin e kaluar.
Shpenzimet për Kërkimin dhe Zhvillimin në Mbrojtje (R&D) janë rritur me 20 për qind, duke arritur në 13 miliardë euro.
Kostoja vjetore për secilin qytetar të BE-së tani vlerësohet të jetë 764 euro.
Cilat vende anëtare të BE-së janë në rrugën për të arritur synimin prej 3.5 për qind të NATO-s?
Të dhënat që ka parë Euronews tregojnë se Polonia ka rritur ndjeshëm investimet e saj në mbrojtje, duke arritur afërsisht 3.8 për qind të GDP-së, më shumë se çdo vend tjetër i BE-së.
Estonia dhe Letonia janë në vijim me nga 3.3 për qind secila, ndërsa Lituania ka 3.1 për qind, transmeton Telegrafi.
Në anën tjetër të medaljes, Irlanda shpenzoi vetëm 0.2 p për qind të GDP-së së saj për mbrojtje.
Megjithatë, në terma absolutë, Gjermania është shpenzuesi më i madh, me rreth 90 miliardë euro (2.1 për qind të GDP-së), e ndjekur nga Franca me pothuajse 60 miliardë euro (2 për qind) dhe Italia me rreth 33 miliardë euro (1.5 për qind).
Të gjitha shtetet anëtare të BE-së rritën buxhetin e tyre ushtarak në vitin 2024, përveç Irlandës, ku ai u ul në 1.2 miliardë euro, dhe Portugalisë, ku ra në 4.1 miliardë euro.
Si krahasohen forcat e BE-së me ato të SHBA-së, Rusisë dhe Kinës?
Agjencia Evropiane e Mbrojtjes (EDA) krahasoi gjithashtu forcat e BE-së me ato të SHBA-së.
Në vitin 2024, Uashingtoni investoi 845 miliardë euro në mbrojtje (3.1 për qind të GDP-së), gati trefishin e totalit të BE-së prej 343 miliardë eurosh.
Edhe pse vendet e BE-së së bashku kanë më shumë tanke beteje, sisteme artilerie dhe automjete luftarake për këmbësorinë, aftësitë e tyre janë të fragmentuara nëpër sisteme të ndryshme operative, thekson raporti, duke i bërë ato më pak efektive nga sa mund të ishin.
Në kontrast, Rusia (107 miliardë euro) dhe Kina (250 miliardë euro) shpenzojnë më pak në terma absolutë se BE-ja, por EDA paralajmëron se ato ka gjasa të arrijnë një efektivitet më të madh të kostos për shkak të çmimeve më të ulëta vendase, planifikimit të integruar, fragmentimit më të ulët dhe shpenzimeve më të vogla strukturore.
Si Rusia ashtu edhe Kina kanë rritur buxhetet e tyre të mbrojtjes me një ritëm më të shpejtë sesa BE-ja gjatë dy dekadave të fundit.
“Asnjë efektivitet në frenim pa bashkëpunim, thotë EDA”
Agjencia Evropiane e Mbrojtjes (EDA) parashikon se investimet në mbrojtje nga BE-ja mund të arrijnë në 381 miliardë euro në vitin 2025, “duke çuar shpenzimet e bllokut në 2.1 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB) dhe duke tejkaluar për herë të parë udhëzimin prej 2 për qind”.
Rritja e shpenzimeve nga 2 për qind në 3.5 për qind të PBB-së deri në vitin 2035 do të kërkojë një shumë shtesë prej 254 miliardë eurosh, duke çuar shpenzimet totale të mbrojtjes në rreth 635 miliardë euro, thotë agjencia.
Iniciativa “Readiness 2030” e Komisionit Evropian planifikon krijimin e një hapësire fiskale shtesë deri në 800 miliardë euro gjatë katër viteve të ardhshme për të rritur më tej shpenzimet në mbrojtje.
Por, EDA thekson se paratë vetëm nuk mjaftojnë: do të nevojitet rekrutimi i më shumë personelit për të adresuar “mungesat” dhe për të siguruar që të ketë ushtarë të trajnuar mjaftueshëm për të operuar pajisje të avancuara.
Mbi të gjitha, agjencia i bën thirrje shteteve anëtare që të përforcojnë bashkëpunimin – si për të shpenzuar më në mënyrë efikase, ashtu edhe për të siguruar që forcat e tyre të punojnë më mirë së bashku duke përdorur sisteme dhe pajisje të ndërveprueshme”. /Telegrafi/Katror.info
