Instituti GAP, publikoi raportin “Barazia në letër, jo në praktikë: (mos) përdorimi i të dhënave të ndara sipas gjinisë në politikbërje”.
Në raportin e publikuar, Instituti GAP ka theksuar rëndësinë e përdorimit të të dhënave të ndara sipas gjinisë në politikbërjen e Kosovës.
Sipas këtij raporti, ndarja e të dhënave sipas gjinisë është një mjet i rëndësishëm për identifikimin e dallimeve strukturore mes burrave dhe grave, si dhe për adresimin e sfidave që gratë hasin në fushat e vendimmarrjes, arsimit, punësimit dhe shëndetësisë.
Mundesh me e lexu edhe…
“Një nga përfitimet kryesore të ndarjes së të dhënave sipas gjinisë është aftësia për të identifikuar dallimet strukturore ndërmjet burrave dhe grave, si dhe për të evidentuar sfidat specifike me të cilat gratë përballen në proceset e vendimmarrjes dhe në fusha të tilla si arsimi, punësimi dhe shëndetësia. Raporti ka nxjerrë në pah hendekun dhe vështirësitë që lidhen me zbatimin e ndarjes së të dhënave sipas gjinisë dhe përdorimin e tyre gjatë të gjitha fazave të politikbërjes në Kosovë. Megjithë përpjekjet për përdorimin e këtyre të dhënave, ato shpesh nuk janë përdorur në mënyrë efektive për të përmirësuar politikat publike ” theksohet në komunikatë.
Sipas raportit të publikuar nga Instituti GAP, disa institucione të nivelit qendror ofrojnë më shumë të dhëna të ndara sipas gjinisë, duke përfshirë Ministrinë e Drejtësisë dhe Ministrinë e Punëve të Brendshme. Këto të dhëna përfshijnë informacione si numrin e të punësuarve, përfituesit e ndihmës juridike, rastet e dhunës në familje dhe numrin e personave që posedojnë dokumente zyrtare, përveç të dhënave mbi migrimin.
Në anën tjetër, disa institucione, si Ministria e Mjedisit, Ministria e Punëve të Jashtme, Ministria për Komunitete dhe Kthim, dhe Ministria e Zhvillimit Rajonal, nuk ofrojnë fare të dhëna të ndara sipas gjinisë. Kjo ka nxjerrë në pah një dallim të theksuar mes institucioneve dhe thekson nevojën për një standardizim të raportimit gjinor në të gjitha nivelet e administratës publike. Raporti sugjeron se mungesa e të dhënave të ndara sipas gjinisë mund të ndikojë negativisht në zhvillimin e politikave publike të orientuara për barazi.
Nder tjerash, në komunikatën e Institutit GAP theksohet se mungesa e të dhënave të ndara sipas gjinisë është gjithashtu evidente në dokumentet buxhetore të institucioneve publike, përfshirë ato që lidhen me Ligjin për ndarjet buxhetore për vitin 2025.
“Të dhënat që publikohen në uebfaqet e komunave janë kryesisht ato që dërgohen si pjesë e shtojcës për Buxhetimin e Përgjegjshëm Gjinor (BPGj), e cila është publikuar vetëm nga 32% e komunave për vitin 2024. Në nivel qendror, asnjë institucion nuk ka bërë të njëjtën gjë. Po ashtu, ndërmarrjet publike shpesh nuk publikojnë të dhëna gjinore, përveç informacionit mbi pjesëmarrjen e grave dhe burrave në borde dhe menaxhim. Sipas raportit, vetëm 11% e institucioneve qeveritare në nivel qendror dhe 30.5% e institucioneve të pavarura në Kosovë publikojnë të dhëna të ndara sipas gjinisë në raportet e tyre vjetore” u tha në komunikatë.
GAP thekson mungesën e ankesave për mosraportimin e të dhënave gjinore.
“Sipas Ligjit për Barazi Gjinore, parashikohen ndëshkime për institucionet publike që nuk mbledhin, përpunojnë dhe dorëzojnë të dhënat e ndara sipas gjinisë në Agjencinë e Statistikave të Kosovës (ASK). Megjithatë, deri tani, nuk është regjistruar asnjë ankesë lidhur me këtë çështje. Për më tepër, Kosova ende nuk ka një Indeks të Barazisë Gjinore që i përmbush standardet e Bashkimit Evropian” u theksua në komunikatën për media nga Instituti Gap” u tha në komunikatë.
Në fund, Instituti GAP rekomandon që institucionet publike të krijojnë, mirëmbajnë dhe publikojnë në mënyrë sistematike të dhëna të ndara sipas gjinisë, si pjesë e vlerësimeve të ndikimit gjinor për çdo politikat publike.
Gjithashtu, GAP sugjeron që Agjencia e Statistikave të Kosovës, në bashkëpunim me institucione të tjera, të hartojë dhe publikojë Indeksin e Barazisë Gjinore. /Katror.info
Përgatiti:
