Becoming Led Zeppelin është një dokumentar i autorizuar i ri që tregon “historinë e panjohur” të grupit, i cili, pavarësisht ndikimit global dhe statusit legjendar, është i vështirë për t’u kategorizuar.
Himnet më të fuqishme të rock-ut dhe tregimet që rrethojnë ato shpesh përsëriten vazhdimisht dhe ndonjëherë, fuqia e tyre zbehet me kalimin e kohës.
Megjithatë, që nga krijimi i tij në vitin 1968, statusi legjendar i Led Zeppelin dhe mitologjia e tij kanë mbijetuar. Grupi britanik i drejtuar nga gitari/producenti vizionar Jimmy Page, vokali i shfrenuar Robert Plant, dhe seksioni ritmik i fuqishëm i basistit John Paul Jones dhe bateristit John Bonham janë njohur menjëherë dhe kanë pasur ndikim global, por janë të vështirë për t’u përcaktuar, shkruan BBC, transmeton Katror.info.
Mundesh me e lexu edhe…
Katalogu i tyre shumëshitës është i mbushur me blues, rock të fortë, tregime popullore, ritme afrikane, aziatike dhe latine, bombastike mashkullore dhe shkëlqim eksperimentues. Ata fituan një reputacion për ekzagjerimin skandaloz, ndërkohë që shpesh shmangën shtypin por tani Becoming Led Zeppelin, dokumentari i tyre i parë i autorizuar, premton të kapë “historinë e panjohur” të grupit për të ardhmen.
Ne e shqyrtuam nëse kishte një grup që e mbante muzikën nga pas Luftës së Dytë Botërore deri në vitet ’60 dhe ’70 dhe ishte mishërimi i atij faze të fundit të muzikës së shekullit të 20-të dhe kuptuam se ishte Zeppelin Bernard MacMahon
Shfaqja e këtij filmi me vonesë në kinema pas një shfaqjeje “në progres” në Festivalin e Filmit të Venecias në vitin 2021, Becoming Led Zeppelin gjithashtu përbën një progres natyror për regjisorët Bernard MacMahon dhe Allison McGourty, pas serisë së tyre dokumentarë të shpërblyer në vitin 2017, American Epic, e cila ndoqi historinë dhe ndikimin e regjistrimeve më të hershme të muzikës rrënjësore amerikane.
“Ne donim të bënim një film që do të kapte epokën tjetër,” thotë MacMahon për BBC.
“Në vend që të shqyrtonim 100 grupe, siç bëmë me American Epic, ne po kërkonim nëse kishte një grup që e mbante muzikën përtej Luftës së Dytë Botërore deri në vitet ’60 dhe ’70 dhe ishte mishërimi i atij faze të fundit të muzikës së shekullit të 20-të dhe kuptuam se ishte Zeppelin”, shton ai.
Për të siguruar pjesëmarrjen e anëtarëve të mbijetuar të Led Zeppelin, ata krijuan një ofertë të përpunuar me kujdes por gjithashtu ishte e rëndësishme që Page, Plant dhe Jones ishin fansa të punës së mëparshme të MacMahon dhe McGourty; American Epic dokumentoi heronjtë e tyre muzikorë.
“Becoming Led Zeppelin nuk do të kishte ndodhur pa American Epic,” pranon McMahon.
Megjithatë, Plant e paralajmëroi regjisorët: “Nuk mendoj se ky film mund të bëhet, sepse ne nuk bëmë asnjë televizion, dhe Peter Grant [menaxheri i fuqishëm i Led Zeppelin, i cili vdiq në vitin 1995] do t’i nxirrte nga salla ata që kishin kamera, do t’ia grisnin filmat dhe do t’i shkatërronin kamerat, kështu që nuk ka asnjë pamje të koncerteve tanë nga ato vite.”
Në fakt, Becoming Led Zeppelin përmban dy orë materialesh arkivë të mbledhura me kujdes, foto personale dhe pamje të performancave përveç intervistave të reja nga Page, Plant dhe Jones.
Vdekja e Bonham në vitin 1980 (nga aspirimi pulmonar pas pirjes së alkoolit) do të çonte në shpërbërjen e grupit megjithatë ai është gjithashtu befasueshëm i pranishëm këtu, duke tingëlluar i gëzuar dhe i qetë në një regjistrim audio që nuk është dëgjuar më parë.
Si fëmijë, MacMahon kishte “zbuluar” Led Zeppelin përmes një libri që rrëfente ngjitjen e grupit në famë.
“Ishte si histori të American Epic, që është shumë e lidhshme: këta janë katër djem, që ndjekin këtë ëndërr dhe po përpiqen të gjejnë rrugën e tyre përmes industrisë muzikore,” thotë ai me një buzëqeshje.
Ky shpirt fantastik pasqyrohet edhe në film, kur Page e krahason kitara e tij me Excalibur, shpatën mitologjike.
Muzika si një forcë shpërthyese
Ndërsa “historinë e panjohur” e drejtojnë anekdotat e anëtarëve të grupit, ata nuk janë saktësisht intervistuesit më të lehtë ndoshta ky perceptim bazohet në përvojën time të surrealizuar kur kam intervistuar Page dhe Plant, kur isha një gazetare e re e paditur; ata më hodhën pyetje pa shqetësim, duke më servuar kupa me çaj. Në fund, është muzika ajo që flet me të vërtetë.
Becoming Led Zeppelin është një dëshmi për muzikën si një forcë shpërthyese, për fansat dhe interpretuarët; Page, i moshuar, është i shastisur kur tregon për herën e parë kur dëgjoi R&B dhe soul të SHBA-së.
Ajo që ndjehet është uria dhe vendosmëria e artistëve; shohim Plant-in që ndryshon pamje (mod; romantiku i “flower power”) para se të marrë formën e tij të pamohueshme si një “deit i rock-ut” në Led Zeppelin dhe shohim grupin që luan nga zemra, fillimisht duke komanduar fansat në koncertet dhe radiot amerikane, para se të arrijnë në një shfaqje triumfale në Londër në 1970 në Royal Albert Hall.
“Ne përdorëm shumë teknika kinematografike për t’iu kthyer pas në kohë,” thotë McGourty.
“Përdorim tekstet e këngëve për të ju çuar përpara; kur shkojnë te Atlantic Records, dëgjojmë Your Time Is Going To Come; kur Robert [Plant] flet për fluturimin nëpër Amerikë, dëgjojmë Ramble On; dhe kur ata luajnë në këto shfaqje të hershme në Evropë dhe askush nuk po e kupton, ata po luajnë Communication Breakdown“, shton ai tutje.
Në fakt, ka pamje të shkëlqyera nga një shfaqje televizive franceze, Tous En Scene, ku Led Zeppelin luajnë energjikisht për një audiencë që duket e befasuar dhe jo e kënaqur, përbërë nga të rritur dhe fëmijë që kanë gishta në veshët e tyre.
“Nëse dikush nga çdo brez dëgjon atë grup, bie në një botë që nuk duket dhe nuk tingëllon si asgjë tjetër” – Phil Alexander
Nëse po bëni një film për muzikën, atëherë muzika është personazhi kryesor, dhe shikuesit veçanërisht pas 100 vitesh duhet ta dëgjojnë vetë çfarë është kjo muzikë,” thotë MacMahon.
Gazetari muzikor, redaktor i revistës Mojo, producent dhe shpërndarës Phil Alexander ka punuar ngushtë me Page, Plant dhe Jones dhe thekson pse “energjinë kinetike” të Led Zeppelin e bën ende të rëndësishme:
“Led Zeppelin nuk janë shokë të ngushtë; kjo është shumë e qartë në film,” thotë Alexander për BBC. “Miqësia e tyre vjen nga ajo që luajnë në skenë, dhe si luajnë njëri me tjetrin. Ajo muzikë e pastër është ajo që i mban ata si njerëz dhe ajo që ata krijojnë si katërsh nuk mund të riprodhohet.
Nëse dikush nga çdo brez dëgjon atë grup sidomos tani, kur mund të zbulohet me një klikim të butonit bie në një botë që nuk duket dhe nuk tingëllon si asgjë tjetër.
Mendoj se shumica e grupeve të brezit të tyre tingëllojnë si të përkasin një kohe; me Led Zeppelin, ka një tani që si janë, muzikalisht. Nuk e di sa herë kam dëgjuar të gjitha albumet e tyre, dhe ende gjej gjëra që më bëjnë të mendoj: a e kam dëgjuar këtë më parë?”
Becoming Led Zeppelin paraqet në mënyrë të gjallë historinë e origjinës të grupit “në momentin” ngjarjet zhvillohen kronologjikisht, pa nostalgji të mjegullt ose përshkrim të asaj që do të ndodhte.
“Historia e panjohur” gjithashtu është padyshim e paplotë; filmi mbaron pas lëshimit të albumit të dytë të grupit, kur ata kishin arritur kulmin e famës dhe para se gjërat të shpërthyen në hedonizëm shkatërrues.
Pavarësisht se Plant përmend “vajza dhe drogë”, llogaria duket jashtëzakonisht e pastruar. Kjo është një kontrast e mprehtë me llogaritë tabloide të eksesive të tyre më famëkeqja, biografia e grupit Hammer of the Gods, nga Stephen Davis, të cilën anëtarët e grupit e kanë mohuar vazhdimisht. Kjo duket shumë e qëllimshme; ashtu si American Epic është shtuar në kurset edukative në SHBA, Becoming Led Zeppelin është synuar për të gjitha moshat – me grupin jo vetëm që ruan trashëgiminë e tij, por edhe ka kontroll mbi narrativën e tij.
“Pavarësisht të gjithave që keni lexuar për vitet ’70, nuk arrin në atë vend pa qenë të fokusuar,” thotë MacMahon.
“Qëllimi më i lartë i këtij filmi është të tregojë të rinjve: nëse keni një pasion, dhe punoni fort në zanatin tuaj dhe përpiqeni, atëherë mund ta arrini atë ëndërr. Këto janë mësime që merrni ndërsa kaloni me ta në këtë udhëtim. Këta janë të vetmit djem që e dinë dhe e panë se çfarë po ndodhte”, përfundon ai. /Katror.info
Përgatiti:
