Anija kozmike Juno e NASA-s , e cila ka studiuar nga afër Jupiterin dhe hënat e tij të mëdha të brendshme për më shumë se gjashtë vite, është aktualisht orbituesi planetar i largët që njerëzimi ka prodhuar deri më tani.
Planeti gjigant dhe atmosfera e tij ishin fillimisht fokusi kryesor i Juno-s, por në fazën aktuale të zgjatur të misionit, fluturimet e afërta të satelitëve Jovian janë futur gjithashtu në “menu”.
Ndërsa Europa dhe Ganymede (hëna më e madhe e Sistemit Diellor) zakonisht kanë qenë me interes më të madh për astrobiologët për shkak të oqeaneve të tyre nëntokësore. Një tjetër satelit Jovian, Io vullkanik është pari si një vend ku jeta ka pak mundësi të lulëzojë.
Mundesh me e lexu edhe…
Megjithatë, kjo mund të ndryshojë. Juno kohët e fundit kaloi pranë hënës Io në një distancë prej 80,000 km, dhe gjatë rrjedhës së këtij viti që vjen do të afrohet shumë më shumë, brenda 1,500 km.
Shumica e asaj që dimë për Io daton nga më shumë se 20 vjet më parë, kur anija kozmike Galileo përshkroi sistemin Jovian. Më konkretisht: Io është afërsisht sa madhësia e Hënës sonë, por ka një liqen aktiv llave (ndoshta me kore) dhe një “perde” llave, së bashku me rrjedhat aktive të lavës, kalderat, malet, pllajat dhe fushat.
Simulimet e fundit tregojnë se “batica” ngrohjes në këtë trup që është më aktivi sa i përket aktivitetit vullkanik në Sistemin Diellor po mban lëngun e magmës nën sipërfaqe. Dhe, kjo i ka shtyrë shkencëtarët të mendojnë se kjo hënë e Jupiterit mund të strehojë jetë.
Uji dhe karboni (të paktën në formën e dioksidit të karbonit) mund të jenë ende të bollshme atje, megjithëse forca lëvizëse për hapjet vullkanike të Io duket se ka më shumë gjasa të jetë dioksidi i squfurit ose gazrat e tjerë të squfurit. Në parim, aktiviteti gjeotermik dhe komponimet e reduktuara të squfurit mund të sigurojnë jetë mikrobike me burime të mjaftueshme energjie. Sulfidi i hidrogjenit në veçanti është ndoshta i zakonshëm nën sipërfaqe.
Nëse imagjinojmë mundësinë e jetës nëntokësore në Io, mjedisi i tij do të duhej të ishte rrënjësisht i ndryshëm nga ai që shohim në sipërfaqe. Një habitat i përshtatshëm duhet të sigurojë mbrojtje nga rrezatimi dhe temperaturat do të duhet të qëndrojnë mjaftueshëm të ngrohta dhe konstante. Mjedisi do të duhej të kapte lagështinë në një farë mënyre dhe të siguronte lëndë ushqyese si sulfide dhe sulfide hidrogjeni që mund të oksidohen në dioksid squfuri ose sulfate.
Do të duhen ende shumë vite dhe përparim i teknologjisë që njerëzit të mund të kenë më shumë informacion për atë që po ndodh në botën nëntokësore të Io-s.
Përgatiti:
