A keni pyetur ndonjëherë veten se përse ju pëlqejnë filmat horror? Ka një arsye për këtë dhe është thellë në mendjen tonë.
Shkaku nuk fshihet në ndonjë “anormalitet” të organizmit apo psikikës sonë, por vetëm në funksionin dhe kuriozitetin e trurit tonë njerëzor.
Një arsye pse ne “konsumojmë tmerrin” është të përjetojmë “zgjimin”. Ekspozimi ndaj veprimeve të frikshme, apo edhe parashikimi i atyre akteve, mund të na emocionojë – si mendërisht ashtu edhe fizikisht – në mënyra të kundërta: negativisht (në formën e frikës ose ankthit) ose pozitivisht (në formën e eksitimit ose gëzimit). Për shembull, shikimi i një videoje horror njëkohësisht aktivizon të dyja llojet e emocioneve. Arsyeja është se frika shkakton ndryshime në biokiminë e trupit tonë të brendshëm, pasi është në gjendje të aktivizojë çlirimin e adrenalinës. Kjo rezulton në rritjen e shqisave dhe një rritje të energjisë sonë.
Mundesh me e lexu edhe…
Kjo sigurisht kombinohet me dëshirën tonë për përvoja të jashtëzakonshme. Filmat horror apokaliptik, për shembull, na lejojnë të përjetojmë realitete alternative – nga shpërthimet e zombive te sulmet e alienëve.
Një arsye tjetër që ne e duam tmerrin qëndron në psikikën tonë. Në filmat horror ajo që shpesh paraqitet është një grup njerëzish që përjetojnë ose shfaqin sjellje ekstreme. Diçka që në shoqëritë tona të qytetëruara nuk mund ta bëjmë. Mirëpo, kjo nuk do të thotë se ne nuk jemi kuriozë të dimë këtë përvojë joreale.
Kjo është arsyeja pse filmat The Purge dhe Hannibal Lecter u bënë hite kaq të mëdha. Jo sepse do të donim të hanim dikë, por thjesht sepse jemi kuriozë për një përvojë kaq të pazakontë. Edhe nëse kjo ndërmjetësohet edhe nga siguria e ekranit. Këtu qëndron sharmi i këtij zhanri. I gjithë ky vëzhgim i historive në të cilat aktorët duhet të përballen me pjesët më të këqija të vetvetes, na shërben si një pseudostudim i personazheve dhe pjesëve më të errëta të gjendjes njerëzore. Kurioziteti ynë është shumë i fortë për t’u injoruar, dhe edhe nëse mbyllim sytë me dorë, është gjithmonë interesante të vëzhgojmë – nga distanca sigurisht – anën e errët të psikikës njerëzore.
Edhe pse proceset biologjike prapa psikologjisë së tmerrit janë të ngjashme për çdo njeri, në fund të fundit ka dallime të dukshme individuale në atë se sa shumë jemi të tërhequr nga konsumimi i tmerrit.
Sipas një artikulli të Harvard Business Review, disa kërkime tregojnë se njerëzit me një tipar më të lartë të kërkimit të ndjesisë, domethënë me një nevojë më të madhe për përvojën e emocioneve dhe eksitimit, priren të kërkojnë dhe të shijojnë më shumë përvoja të lidhura me tmerrin. Ata me një tipar të kërkimit të ndjeshmërisë më të ulët mund t’i shohin këto përvoja të pakëndshme dhe t’i shmangin ato. Për më tepër, dallimet individuale në ndjeshmëri lidhen me kënaqësinë e tmerrit. Ata që nuk janë aq empatikë mund të shijojnë më shumë tmerrin, ndërsa ata që janë, priren të ndihen më negativisht për situatat shqetësuese të përjetuara nga të tjerët, siç janë njerëzit që torturohen nga një vrasës në një film.
Gjinia dhe mosha gjithashtu duket se luajnë një rol. Një sondazh i titulluar “Analiza e audiencës për filmat horror” zbuloi se, mesatarisht, të rinjtë priren të jenë më të tërhequr nga ky zhanër i frikshëm. Burrat, në fakt, kanë më shumë gjasa të jenë adhurues të horrorit sesa femrat, të cilave mund t’u pëlqejnë aspekte të ndryshme të një përvoje horrori sesa meshkujt. Kjo do të thotë, gratë mund të shijojnë më shumë një film horror kur ai ofron një fund të lumtur./Katror.info
Përgatiti:
