Në qendrën e riciklimit SEREC në Pejë, mbetjet tekstile nuk përfundojnë më në deponi – por shndërrohen në produkte ndërtimore me potencial për të zëvendësuar materialin klasik të izolimit, stiroprorin.
Një model që vazhdon edhe pas përfundimit të mbështetjes
Kjo iniciativë novatore është pjesë e një projekti pilot të mbështetur fillimisht nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë dhe po vazhdon edhe pas përfundimit të mbështetjes financiare. Fushëveprimi i saj po udhëhiqet nga organizata mjedisore “Rilindja e Gjelbër”, e themeluar dhe udhëhequr nga Urim Xharavina, një aktivist i përkushtuar për çështjet e qëndrueshmërisë dhe ekonomisë qarkore.
Rrëfimi në podcastin Diana’Stories
Në episodin më të ri të podcastit Diana’Stories, Xharavina ndan rrëfimin e tij personal dhe profesional në organizatën “Rilindja e Gjelbër” (ish “Let’s Do It Peja”), si dhe projektin SEREC, fushëveprimin e projektit, vizionin dhe sfidat që ka hasur në promovimin e këtij modeli në Kosovë. Disa nga aktivitetet përfshijnë: grumbullimin e
rrobave, ripërdorimin, riciklimin dhe ridestinimin e tyre.
Mundesh me e lexu edhe…
Tullat izoluese nga tekstili – produkt që synon tregun
Në këtë fazë, tullat izoluese – si produktet e ridestinuara që dalin nga riciklimi i rrobave të vjetra – po testohen për qëndrueshmëri dhe efikasitet. Synimi është marrja e patentës dhe gjetja e investitorëve për ta shtrirë këtë proces në shkallë më të gjerë.
Pse tekstili?
Në pyetjen e shtruar nga intervistuesja znj. Luzha: “Në mesin e shumë mbetjeve në Kosovë, pse keni identifikuar dhe zgjedhur si problem për të trajtuar çështjen e menaxhimit të mbetjeve të rrobave, konkretisht riciklimin e tyre?”, Xharavina përgjigjet: “Sepse ka mundësi të zgjidhjes më të mëdha sesa nga disa mbetjet e tjera. Siç e
përmenda edhe më herët, mund të ripërdoret nëpërmjet shitjes së rrobave të përdorura, mund të ridizajnohet: nga këto rroba të vjetra mund të përdoren dhe krijohen koleksione të reja, mund të krijohen produkte të reja por edhe siç e kemi bërë na – mund të ridestinohet.
Tekstili kryesisht prodhohet për veshje të njerëzve, apo jo? Në këtë rast, nëpërmjet kësaj zgjidhjeje që e kemi bërë, është një ridestinim që përdoret në industrinë e ndërtimit…
Riciklimi i tekstilit nëpërmjet kësaj forme është me përfitim të shumëfishtë, sepse përveç asaj që reduktojmë apo zvogëlojmë mbeturinën e tekstilit, njëkohësisht kjo (tullë) zëvendëson edhe një produkt tjetër.
E zëvendëson stiroporin, për shembull, që përdoret, vendoset si mjet izolues i cili është i punuar nga kimikatet dhe ka një ndikim shumë negativ në mjedis.
Kështu që, nëse ne arrijmë të zvogëlojmë nevojën e përdorimit të stiroporit apo produkteve të tjera izoluese që kanë ndikim negativ në mjedis, atëherë është përfitimi i shumëfishtë…”
Tekstili përbën rreth 4.8% të mbeturinave komunale në Kosovë
Sipas një vlerësimi të Organizatës “Mendo dhe Vepro Gjelbër”, mbetjet tekstile përbëjnë rreth 4.8% të totalit të mbeturinave komunale në Kosovë. Megjithatë, kjo shifër mendohet të jetë më e lartë, për shkak të mungesës së analizave të plota në terren.
Sipas Xharavinës, mungesa e një sistemi të integruar për menaxhimin e mbeturinave e bën Kosovën një ndër vendet më të ndotura në Evropë – ndaj kërkohen zgjidhje kreative dhe angazhim shoqëror në këtë drejtim.
Për të kuptuar më shumë rreth projektit SEREC dhe ekonomisë qarkore në Kosovë, ju ftojmë të ndiqni intervistën e plotë me Urim Xharavinën në kanalin YouTube të DianaStories.
Artikull i sponsorizuar.
Përgatiti:
