Çfarë duhet të dini për zgjedhjet në Gjermani?

Gjermania do të votojë për Bundestagun e ri në një klimë politike të tensionuar, ku rritja e ekstremit të djathtë ka ngritur shqetësime serioze mbi të ardhmen e demokracisë gjermane.

Të drejtë votimi kanë të paktën 59,1 milionë gjermanë, 7 milionë prej tyre janë votues me origjinë të huaj. Kandidati me shanset më të mëdha për kancelar të Gjermanisë, është Friedrich Merz i CDU-së.

Sondazhet e fundit thonë se CDU/CSU, parti e qendrës së djathtë, del e para me 30.1% të votave. E dyta renditet Alternativa për Gjermaninë, AfD, parti pjesërisht ultra e djathtë, me 20.2%.

E treta renditet SPD, partia socialdemokrate, e qendrës së majtë, me 15.3%; Të Gjelbrit marrin 13.2, ndërsa 3,9% e votuesve gjermanë janë ende të pavendosur për kë do të votojnë.

Disa vëzhgues të huaj thonë se pavarësisht forcimit të AFD-së,  në nivel drejtimi federal kjo parti nuk pritet të luajë ndonjë rol.

Të gjitha partitë e kanë përjashtuar bashkëpunimin me të. Merzi e ka theksuar disa herë distancimin nga AfD.

Sipas sondazheve, gjasat më të mëdha i ka një koalicion mes CDU/CSU dhe socialdemokratëve, SPD. Një koalicion i tillë e ka drejtuar Gjermaninë katër herë pas Luftës së Dytë Botërore.

Cila do parti që të formojë qeverinë e ardhshme të koalicionit në Berlin, Merz mbetet pasardhësi i mundshëm i Scholzit. Ai është një konservator 69-vjeçar që vjen nga një familje avokatësh. Përveç se ka shërbyer si deputet i CDU-së, Merz ka punuar gjithashtu si avokat korporatash dhe si anëtar i bordit mbikëqyrës të degës gjermane të Blackrock, kompanisë më të madhe të menaxhimit të aseteve në botë.

Kolegu i Merzit, Norbert Rottgen, i cili gjithashtu shërben si deputet i CDU-së në parlamentin e Gjermanisë, thotë se 69-vjeçari është një politikan me bindje të forta. Rottgen e njeh Merzin për më shumë se 30 vjet. Ata kanë hyrë në parlament së bashku dhe kanë punuar krah për krah gjatë qeverive të ndryshme.

Ai thotë se Merzi beson në “shoqëri konservatore, vlera tradicionale dhe ka bindje të forta se tregjet e lira i shërbejnë popullit. Dhe ai është një transatlantik i thellë dhe pro-europian”.

Rottgen thotë se bindjet e Merzit do të jenë të dobishme pasi Gjermania përballet me vendime të vështira pas sinjalizimeve të SHBA-së për ndryshimin e mënyrës sesi e shohin aleatët e saj evropianë.

Administrata e re amerikane nuk ka ndihmuar në ndërtimin e një rruge të bashkuar për Evropën mbi Ukrainën, thotë Puglierin.

“Mendoj se Merz, nga natyra, do të ishte më i hapur për të mbështetur Ukrainën më vendosmërisht”, thotë Puglierin dhe shton “por, ai duhet të punojë brenda një kuadri. Do të kufizohet nga partneri i koalicionit, por edhe nga populli gjerman”.

Ndryshe, Gjermania ka një sistem zgjedhor proporcional të përzier. Votuesit kanë dy vota: vota e parë përdoret për të zgjedhur drejtpërdrejt një kandidat në zonën e tyre elektorale duke përdorur sistemin “fituesi merr gjithçka” (first-past-the-post), ndërsa vota e dytë është për listën zgjedhore të një partie.

Për të hyrë në Bundestag, një parti duhet ose të marrë pesë për qind të votave të dyta në shkallë kombëtare ose të fitojë tre zona elektorale përmes votave të para – duke kaluar pragun zgjedhor. Në secilin rast, partia hyn në Bundestag dhe merr mandate në përpjesëtim me pjesën e saj të votave të dyta në shkallë kombëtare. Partitë që përfaqësojnë pakicat e njohura, të cilat marrin pjesë në zgjedhjet federale, aktualisht vetëm SSW, janë të përjashtuara nga pragu.

Fillimisht, në shpërndarjen e përgjithshme, të gjitha 630 vendet (përveç atyre të fituara nga kandidatët e pavarur) ndahen në mënyrë proporcionale në nivel federal për partitë që e kalojnë pragun dhe më pas brenda secilës parti për kandidatët në çdo land.

Të dyja llogaritjet bëhen duke përdorur metodën Webster/Sainte-Lague. Numri i zonave elektorale të fituara nga secila parti në secilin land zbritet nga shpërndarja e saj për të arritur në numrin përfundimtar të mandateve të listës. Mandatet e listës që i takojnë secilës parti shpërndahen sipas listave të mbyllura të hartuara nga vetë partitë brenda secilit land.

Kandidatët e pavarur zgjidhen nëse marrin shumicën e votave në zonën e tyre elektorale. Votat e dyta në fletët e votimit ku një kandidat i pavarur fiton votën e parë nuk merren parasysh në shpërndarjen proporcionale të mandateve për të ruajtur barazinë e votuesve. Megjithatë, këto vota numërohen për të përcaktuar nëse një parti ka kaluar pragun prej 5 për qind./Katror.info