Pothuajse saktësisht një vit pasi kometa “C/2023 A3 Tsuchinshan-Atlas” ofroi dukshmëri të mirë, një tjetër kometë e ndritshme po afrohet tani: kometa e sapozbuluar C/2025 A6 (Lemmon) do të jetë e dukshme nga mesi i tetorit si një objekt i spikatur përmes teleskopëve të thjeshtë, dhe – nën ndotje të ulët të dritës, larg qyteteve – madje edhe dobët me sy të lirë, tha për APA eksperti i kometave Michael Jäger.
Kometa C/2025 A6 (Lemmon) u zbulua në imazhet e marra më 3 janar të këtij viti nga Mount Lemmon Survey (SHBA). Ajo po i afrohet Diellit në një orbitë eliptike me periudhë jashtëzakonisht të gjatë dhe do të arrijë pikën e saj më të afërt me Diellin (perihelionin) më 8 nëntor në një distancë prej 79 milionë kilometrash – rreth gjysma e distancës së Tokës nga Dielli – sipas Alexander Pikhard të Grupit të Punës për Astronomi në Vjenë (WAA). Afrimi i saj më i afërt me Tokën do të ndodhë më 21 tetor në rreth 90 milionë kilometra.
“Lemmon” përjetoi një shpërthim shkëlqimi gjatë verës. Zhvillimi i tij i fortë ishte “i papritur, pasi parashikimet fillestare parashikuan që kometa do të ishte shumë më e zbehtë, shkruan theinternational. Megjithatë, nuk është hera e parë që shkëlqimi i një komete me periudhë të gjatë ka evoluar shumë dinamikisht”, tha Jäger, kryetar i Qendrës Astronomike Martinsberg (AZM) në rajonin Waldviertel të Austrisë së Poshtme.
Mundesh me e lexu edhe…
Në fillim të tetorit, kometa arriti magnitudë 6 – një masë e shkëlqimit të dukshëm – duke e vendosur atë në pragun e dukshmërisë me sy të lirë, të paktën nën qiellin e errët malor. “Vlerësimet aktuale të shkëlqimit nën dritën e hënës tregojnë se tendenca në rritje vazhdon dhe ne mund të presim një objekt me magnitudë 4 brenda pak ditësh”, tha Jäger. Periudha më e mirë e shikimit do të jetë midis 20 dhe 26 tetorit, kur kometa do të qëndrojë rreth 20 gradë lart në qiell në fund të muzgut dhe duhet të shkëlqejë me magnitudë 3.
Sipas ekspertëve, kjo shkëlqim duhet të jetë i mjaftueshëm për të parë kometën me sy të lirë në zona me ndotje të ulët të dritës, megjithëse rekomandohen dylbi për vëzhgim më të qartë. Sipas Grupit të Punës Astronomik Salzkammergut (AAS), “Lemmon” do të shfaqet poshtë konstelacionit Ursa Major (Arusha e Madhe), ulët në veriperëndim rreth orës 7:30 të mbrëmjes, ose akoma më mirë – më lart mbi horizont – midis orës 4:00 dhe 5:00 të mëngjesit në verilindje. Deri në fund të tetorit, kometa do të lëvizë përmes konstelacionit Serpens në perëndim. Pas 26 tetorit, drita e hënës do të ndërhyjë gjithnjë e më shumë dhe kometa do të ulet gradualisht drejt horizontit. Dukshmëria do të përfundojë rreth 10 nëntorit, tha Jäger, transmeton albinfo.ch.
Tetori madje ofron një kometë të dytë: C/2025 R2 (Swan), megjithëse është “kryesisht për specialistë”, vuri në dukje Jäger. Kometa do të lëvizë ulët nëpër qiellin e mbrëmjes përmes Rrugës së Qumështit të verës deri në mesin e tetorit dhe është e dukshme vetëm përmes një teleskopi. Ndërsa lëviz më larg nga Dielli, ajo do të duket gjithnjë e më e shpërndarë.
Topa dëbore të ndyra
Kometat konsiderohen mbetje nga formimi i sistemit tonë diellor rreth 4.6 miliardë vjet më parë. Ato përbëhen nga një përzierje akulli, pluhuri dhe shkëmbi dhe shpesh krahasohen me “topa dëbore të ndyra”. Akulli përmban jo vetëm ujë të ngrirë, por edhe dioksid karboni, metan dhe amoniak. Shumë kometa lëvizin në orbita shumë eliptike përmes sistemit diellor: ato dalin nga rajonet e tij të jashtme dhe i afrohen Diellit, ku ngrohen dhe formojnë bishtat e tyre shpesh spektakolarë.
Ndërsa ngrohen, një re e madhe gazi dhe pluhuri formohet rreth bërthamës së vogël të kometës, e njohur si koma. “Era diellore”, një rrjedhë e vazhdueshme grimcash të emetuara nga Dielli, e largon këtë përzierje gazi dhe pluhuri nga kometa, duke formuar një bisht që gjithmonë tregon larg Diellit. /albinfo.ch/Katror.info
