Kosova shfaq potencialin në Kanë

Me alamet glamuri “Festivali i festivaleve” ka hapur dyert e auditoriumit të madh “Lumière” për t’i bërë nikoqirllëk botës së filmit. Kalimi nëpër tapetin e kuq i Robert de Niros ka marrë vëmendje të madhe. Edicioni i 78-të ka nisur me zhurmë jo të vogël për paralajmërimin e presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, për një tarifë të veçantë për filmin. Qëndrimet e kinematografëve për luftën në Gazë po ashtu ka marrë vëmendje. Industritë e vogla të filmit, sikurse Kosova e Shqipëria, janë të pranishme në shtandet në breg të rivierës franceze. Kosova sivjet mund të llogarisë me pjesëmarrje të dyfishtë dhe kjo falë mjeshtrit që tashmë thuajse tradicionalisht ia hap shtetit më të ri të Evropës dyert e Cannes –  Samir Karahodës.

Ylli De Niro dhe thirrjet për paqe

Nën moderimin e aktorit dhe regjisorit Laurent Lafitte, mbi dy mijë veta që kanë marrë pjesë në ceremoninë hapëse të Festivalit, i janë bashkuar nderimit të yllit të kinematografisë, Robert de Niro. Atij i është ndarë “Palma e Artë e Nderit” për kontributin në film për disa dekada. 
De Niro ka pasur një karrierë tejet të suksesshme në kinematografi, duke luajtur në filma si: “The Deer Hunter” (1978) të Michael Ciminos, “Awakenings” (1990) të Penny Marshallit, “Heat” (1995) të Michael Mannit, si dhe në serinë “Meet the Parents”. Ai ka bashkëpunuar me regjisorin Martin Scorsese në tetë filma, përfshirë: “Mean Streets” (1973), “Taxi Driver” (1976), “Raging Bull” (1980), “Goodfellas” (1990) dhe “Cape Fear” (1991). Në vitin 1993 ai qe regjisor i filmit “A Bronx Tale” dhe më pas u rikthye si regjisor me “The Good Shepherd” në vitin 2006. De Niro ka fituar dy çmime “Oscar”: të parin për rolin e tij në pjesën e dytë të filmit “The Godfather” (1974) dhe për interpretimin e boksierit Jake La Motta në “Raging Bull” (1980).

Në fund të viteve ‘80 bashkëthemeloi “Tribeca Productions” dhe në vitin 2002, si përgjigje ndaj ngjarjeve të 11 Shtatorit, bashkëthemeloi Festivalin e Filmit Tribeca. Në vitin 2009 ai u nderua me çmimin prestigjioz “Kennedy Center Honors”. 

Pos anës formale të ceremonisë hapëse, të pranishmit kanë parë edhe filmin që ka ndezur ekranin e Cannes për sivjet, “Leave One Day” të Amélie Bonnin. Në 94 minuta në këtë film tregohet historia e personazhes Cécile, e cila është gati të hapë restorantin e saj, duke realizuar më në fund ëndrrën e saj, kur papritur i ati pëson një sulm në zemër dhe ajo thirret të kthehet në fshatin ku ishte lindur. Larg zhurmës dhe vrullit të jetës parisiene, ajo has sërish dashurinë e saj të adoleshencës. Kujtimet e së kaluarës rikthehen vrullshëm duke tronditur bindjet e saj.

Tronditës ka qenë edhe lajmi i së martës kur aktori veteran francez Gerard Depardieu u dënua me 18 muaj burg me kusht pasi u gjet fajtor për sulm seksual. Aktori francez, që njihet po ashtu për miqësinë e tij me presidentin rus Vladimir Putin, ka kohë që përballet me akuza për sulm seksual. Përfundimisht 74-vjeçari ka mbyllur karrierën e tij me një “film” në bankën e të akuzuarve. 

Ky rast nuk u ka shpëtuar pyetjeve të gazetarëve përballë jurisë së këtij edicioni. Madje është cilësuar edhe si përbindësh. Por ky etiketim s’i ka pëlqyer kryetares së jurisë, Juliette Binoche.  

“Ai nuk është një përbindësh. Është një njeri që i ka ikur koha dhe ka marrë dënim në gjykatë. Është një yll kinemaje. Kjo do të thotë se duhet menduar mirë kur ke aq fuqi përballë publikut”, ka thënë ajo. Aktorja franceze s’ka kaluar shumë mirë përballë gazetarëve. E pyetur për paralajmërimin e presidentit Donald Trump për tarifë 100 për qind për filmat që tregojnë histori amerikane dhe xhirohen jashtë shtetit, ajo ka thënë se s’ka një hulumtim se si mund të ndikojë kjo tarifë në industri. 

“E dimë që presidenti po mundohet ta mbrojë vendin e tij”, ka thënë ajo. Festivalin e Cannes e ka përshkruar si një alamet ngjarje ku njerëzit vijnë për të parë filma dhe për t’u bashkuar me njëri-tjetrin. Ka heshtur përballë pyetjes së përse nuk u është bashkuar artistëve që kanë nënshkruar një peticion për ndaljen e luftës në Gazë.

Kosova në kërkim të vëmendjes dhe dritarja për “Imazhe të humbura”

Kosova që s’i ka as tri dekada që është përballur me luftë, sivjet sërish është e pranishme në Marché du Film. Në shtandin 137 bashkohen Kosova dhe Shqipëria. Nëpërmjet një posteri tregohet se Kosova ofron 30 për qind rabat për produksionet që ia mësyjnë të xhirojnë filma në shtetin ballkanik. Kësisoj shteti synon të joshë kompani të mëdha të kinematografisë. 

“Këtë vit jemi krenarë që sjellim së bashku regjisorë, producentë dhe krijues nga Kosova dhe Shqipëria, të gjithë aktivë në skenat ndërkombëtare të filmit dhe industrisë. Na vizitoni, përshëndetuni, pini një kafe dhe njihuni me njerëzit pas tregimeve”, është njoftimi i bërë nga Qendra Kinematografike e Kosovës. 

Por ka kohë që një kinematograf nga Kosova bën shumë më shumë sesa shteti në Cannes. Samir Karahoda sivjet kthehet zyrtarisht për të tretën herë në Cannes. Në dy herët e para ishte pretendues për “Palmën e Artë”. Tash merr pjesë me një projekt në zhvillim e sipër. Ende pa ia vënë pikën skenarit, Karahoda rikthehet në rivierën franceze me projektin filmik “Imazhe të humbura”, që do të prezantohet në “Focus COPRO” në Marché du Film. Karahoda prej të hënës do të jetë të Cannes. 

“Takimin kryesor do ta kemi më datën 19, ku do të jetë edhe një drekë pune me përfaqësues të ndryshëm të industrisë së filmit”, ka thënë ai të martën. Ka sqaruar se qëllimi është të gjenden bashkëpunëtorë me përvojë dhe të përkushtuar që respektojnë vizionin e stafit të filmit në këtë rrugëtim.

“Përndryshe deri tash veçse i kemi disa takime të konfirmuara e të shohim se si do të shkojë”, ka thënë Karahoda. Paraprakisht ai ka bërë të ditur se Gjermania veçse do të jetë bashkëprodhuese e filmit. 
Sipas sinopsisit, me një ngjarje të vendosur në Kosovën e pasluftës, “Imazhe të humbura” ndjek historinë e Sherifit, një kameraman dasmash dhe varrimesh, jeta e të cilit fillon të shpërbëhet pasi humb pamjet nga një dasmë madhështore. Ajo që fillon si një gabim teknik shndërrohet në një rënie më të thellë personale dhe shoqërore. Mesazhi do të jetë universal. “Imazhet…” pritet të jetë një fiksion/dramë 120-minutëshe, producent është Yll Uka nga “Ikonë Studio”. Kosova do të jetë sheshxhirimi. Krejt kjo pas sukseseve me filmat “Pa vend” (2021) dhe “Rrugës” (2024), me të cilët u përzgjodh dy herë në konkurrencën zyrtare të filmave të shkurtër në Festivalin e Filmit në Cannes.  Festivali do të mbyllet më 24 maj./KOHA/Katror.info