Në orën 1:03 të mëngjesit të së hënës, 5 dhjetor, laseri më i fuqishëm në planet u ndez në Laboratorin Kombëtar Lawrence Livermore (LLNL) në Kaliforni, në një eksperiment që dërgoi valë tronditëse në botën e fizikës dhe më gjerë.
Laseri shënjestroi një kapsulë karburanti, me madhësinë e një kokrra piperi, duke krijuar temperatura dhe presione të cilat ndezën një reaksion shkrirje – reagimi që fuqizon diellin.
Kombinati Kombëtar i Ndezjes (NIF) kishte bërë eksperimente të tilla më parë, por këtë herë energjia që doli nga reagimi ishte më shumë se fuqia e laserit e përdorur për ta shkaktuar atë.
Mundesh me e lexu edhe…
Ndërkohë, përsëri në SHBA, një tjetër njoftim i rëndësishëm në botën e shkrirjes duhet të vijë në fillim të vitit 2023.
E ardhmja e fluturimit?
Imagjinoni një avion që mund të ngrihet dhe të ulet si një helikopter, por pa zhurmë, shpenzime dhe emetime. Ky është vizioni i firmave që zhvillojnë të ashtuquajturat avionë eVTOL (automjete elektrike vertikale të ngritjes dhe uljes).
Të krijuara për udhëtime relativisht të shkurtra dhe për një pjesë të vogël të pasagjerëve, dhjetëra firma në mbarë botën po vënë bast se ka një treg për to. Ata argumentojnë se avioni eVTOL mund të zvogëlojë koston e fluturimit, pasi motorët e tyre elektrikë janë më të lirë për t’u përdorur dhe mirëmbajtur sesa motorët e helikopterëve.
Shtuar kësaj, ata mendojnë se avionët e tyre janë të qetë dhe pa emetime. Vertical Aerospace me bazë në Bristol është një firmë që shpreson të jetë një lojtar në këtë industri të re.
VX4 e tij u ngrit për herë të parë në fillim të këtij viti. Për fluturimin e parë, ai ishte i lidhur në tokë dhe kaloi vetëm dhjetë minuta duke qëndruar pezull.
Por progresi i vërtetë do të vijë në vitin 2023 me një seri fluturimesh testuese. Avioni do të kalojë nga ngritje vertikale në fluturim përpara dhe do të fluturojë në lartësi më të mëdha dhe shpejtësi më të shpejta.
Volocopter, me bazë në Gjermani, planifikon teste publike të fluturimit të modelit të saj VoloCity vitin e ardhshëm. Ajo shpreson të marrë avionin të certifikuar në 2024 dhe më pas të nisë shërbimet në Singapor, Paris dhe Romë.
Gjithashtu vitin e ardhshëm, Lilium planifikon të ndërtojë versionin e parë të prodhimit të eVTOL-it
Telefonat satelitorë
Edhe në vendet e pasura, ka disa zona ku njerëzit e kanë të pamundur të marrin një sinjal të fuqisë së mirë për telefonat e tyre celularë. Shtojini atyre miliarda njerëz në pjesët më të varfra dhe më të largëta të planetit që nuk kanë fare sinjal dhe do të keni një treg të madh e të pashfrytëzuar.
AST SpaceMobile me bazë në Teksas ka plane për të trajtuar këtë boshllëk në tregun e telefonisë celulare. Mbështetur nga disa prej emrave më të mëdhenj në industrinë e telefonisë celulare, ajo ka zhvilluar teknologji që do të mundësonte një telefon celular të lidhet drejtpërdrejt me një satelit për të kryer thirrje ose për të përdorur të dhëna me shpejtësi 5G.
AST nuk do t’u shesë shërbime drejtpërdrejt klientëve, përkundrazi po punon me ofruesit e shërbimeve telefonike, për të ofruar mbulimin e saj satelitor si një opsion shtesë.
Do të jetë një sfidë për Starlink, shërbimi satelitor me brez të gjerë i zhvilluar nga Elon Musk. Ky shërbim kërkon një pjatë të vogël satelitore për t’u lidhur me brezin e gjerë. AST shpreson që komoditeti për t’u lidhur duke përdorur vetëm një telefon, me një çmim të arsyeshëm, do të jetë një tërheqje e madhe./Katror.info
Përgatiti:
