Në zemër të Parkut Kombëtar Nelson Lakes, në Ishullin Jugor të Zelandës së Re, shtrihet një liqen i jashtëzakonshëm, me ujë të pastër blu-vjollcë, i rrethuar nga pyje alpine të thepisura. Ujërat e tij janë të furnizuara nga akullnajat e liqenit Constance, duke e bërë këtë liqen të vogël, por mbresëlënës, një perllë natyrore që mbart mister dhe bukuri të pakrahasueshme, shkruan CNN, transmeton Katror.info.
Liqeni u zbulua për herë të parë nga Ngāti Apa, një iwi Māori, ose fis, të cilët e emëruan atë Rotomairewhenua, që do të thotë “liqeni i tokave paqësore.” Ai u bë një vend i shenjtë ku ata pastronin kockat e të vdekurve, duke besuar se kjo do të siguronte një udhëtim të sigurt për shpirtin në atdhenë e paraardhësve Māori, Hawaiki.
Në historinë më të vonshme, ata që kalonin përmes parkut kombëtar kanë komentuar për ngjyrën e jashtëzakonshme të liqenit dhe energjinë eterike, por ishte vetëm rreth një dekadë më parë që shkencëtarët zbuluan se uji i liqenit sub-alpin kishte “pastërti optike të jashtëzakonshme” me një dukshmëri nga 70 deri në 80 metra. Ky është në përputhje me ujin e pastër, i cili u tha se e bënte atë “liqenin më të qartë të ujit të freskët që është raportuar.”
Mundesh me e lexu edhe…
Titulli i “liqenit më i pastër në botë” dhe fotografitë e peizazhit mahnitës janë shpërndarë gjerësisht në mediat sociale, duke e bërë liqenin një destinacion të njohur turistik midis dhjetorit dhe marsit (gjatë verës në Zelandën e Re). Por, konservatorët dhe Ngāti Apa tani frikësohen se kjo popullaritet mund të kërcënojë pastërtinë e liqenit.
Krejt shqetësimi më i madh është përhapja e lindavisë, një alga mikroskopike që njihet si “borë liqeni” ose “mëlmesë liqeni” për shtresën e saj që krijon një shkumë që varet poshtë sipërfaqes së ujit. Alga tashmë është e pranishme më poshtë në liqenet Rotoiti, Rotoroa dhe Tennyson, dhe ka rrezik të mbërrijë në luginë nga këpucët e shkelësve ose në shishe uji të tyre.
“Borë liqeni” Një specie invazive për Zelandën e Re, lindavia me shumë mundësi ka mbërritur nga Amerika e Veriut, ndoshta përmes pajisjeve të peshkimit, thotë Phil Novis, një shkencëtar kryesor në kërkimin e algave në institutin ambiental të Zelandës së Re, Landcare Research. Rekordet e para për të në vend janë nga fillimi i viteve 2000 dhe që atëherë është përhapur gjerësisht.
“Njerezit janë vektori kryesor,” thotë ai, duke shpjeguar se në kërkimet e mëparshme ekipi i tij ka mbledhur dhe testuar shtresa të ujërave nga 380 liqene në Zelandën e Re, dhe vetëm ato që ishin lehtësisht të arritshme për njerëzit kishin lindavi.
Një grimcë e vetme mund të ndryshojë përherë ekologjinë e një liqeni, shton ai, dhe mund të bartet lehtësisht në pika uji.
Ai kujton një rast kur gjeti një mostër të lindavisë në flokët e kraharorit të një burri që kishte notuar disa kilometra në Liqenin Wānaka, në rajonin e Otago, në Zelandën e Re.
Lindavia është e pranishme edhe në liqene të tjera në Zelandën e Re, si në Liqenin Tekapo, ku ka shkaktuar shqetësime duke bllokuar pajisjet.
Lindavia është e pranishme edhe në liqene të tjera në Zelandën e Re, si në Liqenin Tekapo, ku ka shkaktuar shqetësime duke bllokuar pajisjet.
Ndërkohë që nuk dihet të jetë toksike për njerëzit, alga lëshon fije të gjata dhe viskoze të njohura si mukilizë që kur grumbullohen mund të bëhen shqetësuese – të njohura për bllokimin e linjave të peshkimit, filtrave të anijeve ose sistemeve hidrosisteme energjetik. Në rastin e Rotomairewhenua, shtresa e shkumës që krijon mund të mbulon pastërtinë e jashtëzakonshme të liqenit.
“Jemi thellësisht të shqetësuar,” thotë Jen Skilton, ekologe dhe këshilltare Taiao (menaxhere e mjedisit) për Trustin Ngāti Apa ki te Rā Tō, një organizatë jo-fitimprurëse që mbështet iwi.
“Nëse ky mikroorganizëm invaziv hyn në liqen, ka mundësinë të ketë pasoja të largëta, duke ndikuar në cilësinë e ujit dhe shëndetin e përgjithshëm të liqenit”, tha ajo.
Ajo shton se kjo do të ishte shkatërruese për Ngāti Apa, për të cilët Rotomairewhenua ka një rëndësi të madhe kulturore dhe shpirtërore.
Ndërkohë që ata nuk përdorin më liqenin për ritualet antike, ai është një pjesë e identitetit të tyre, thotë ajo: “Ne mbajmë një lidhje të gjallë me traditat tona paraardhëse dhe sigurojmë që Rotomairewhenua të ruhet për brezat e ardhshëm.”
Ruajtja e pastërtisë së tij që nga 2013, kur hulumtimi mbi pastërtinë e liqenit u publikua, numri i vizitorëve është dyfishuar, sipas Departamentit të Ruajtjes së Zelandës së Re, i cili mbledh të dhëna vullnetarizmi të ofruara nga shkelësit në shtëpinë e vizitorëve pranë Rotomairewhenua. Shumica e njerëzve shkelin drejt liqenit përmes dy ose shtatë ditëve të rrethit, ose si pjesë e shtegut të gjatë Te Araroa, i cili shtrihen përgjatë tërë Zelandës së Re.
Ky titull i “liqenit më të qartë në botë” dhe tërheqja pas tij në mediat sociale ka kontribuar padyshim në popullaritetin e tij, thotë Melissa Griffin, rangers për biodiversitetin e Zelandës së Re në Departamentin e Ruajtjes. “Para kësaj ishte një vend i bukur që njihej, por jo shumë njerëz shkonin aty. Pastaj, kur mori titullin, kjo ka bërë që të rritet ndjeshëm numri i shkelësve që shkuan te liqeni.”
Si rezultat, Departamenti i Ruajtjes së Zelandës së Re, Ngāti Apa ki te Rā Tō Trust dhe Trusti Te Araroa, kanë punuar së bashku për të futur masa bio-sigurie përgjatë rrugës. Ata kanë instaluar stacione pastrimi pranë liqeneve ku lindavia është e pranishme, me shenja edukative që kërkojnë nga shkelësit të pastronin këpucët dhe pajisjet e tyre përpara se të udhëtonin drejt Rotomairewhenua, dhe të mos e sillnin mundësisht një specie të re.
Liqeni alpin është i rrethuar nga pyje të thepisura. /Katror.info
Përgatiti:
