Filmi dokumentar “No Other Land”, i cili pasqyron realitetin e jetës në Masafer Yatta dhe miqësinë mes gazetarit izraelit Yuval Abraham dhe aktivistit palestinez Basel Adra, është nominuar për Oscar dhe BAFTA.
Regjisori thekson se, ndonëse filmat nuk mund ta ndryshojnë botën menjëherë, ata mund të ndikojnë tek individët dhe të bëhen pjesë e një ndryshimi më të madh.
Një palestinez dhe një izraelit ulen në një fshat të Bregut Perëndimor gjatë natës, shkruan BBC, transmeton Katror.info.
Mundesh me e lexu edhe…
Ata pyesin me zë të lartë nëse Basel ndonjëherë do të mund të vizitojë lirisht shtëpinë e Yuvalit në Izrael, nëse fshati i Baselit do të marrë leje ndërtimi dhe nëse një ditë do të kenë stabilitet.
Për vite me radhë, miqtë kanë filmuar shkatërrimin e shtëpive, një pusi dhe një shkolle nga ushtria izraelite pas një urdhri gjykate që e shpalli komunitetin e Baselit të paligjshëm. Ata i thonë njëri-tjetrit se shpresojnë ta ndryshojnë këtë realitet.
Tani, ajo skenë ka arritur disa nga skenat më të mëdha të botës.
Filmi ku ndodhet ajo skenë, No Other Land, është nominuar për një Oscar dhe një Bafta për dokumentarin më të mirë.
Ai ndjek betejën për Masafer Yatta, një komunitet prej rreth 20 fshatrash, dhe miqësinë mes Basel Adra dhe gazetarit izraelit Yuval Abraham.
Në film, Basel gati sa nuk arrestohet pas një proteste, babai i tij arrestohet dhe një ushtar qëllon një anëtar të komunitetit në qafë gjatë konfiskimit të një gjeneratori, duke çuar në paralizën dhe vdekjen e tij.
“Është e frikshme sepse po, filmi po ka sukses dhe njerëzit janë në dijeni të tij, por nuk mendoj se ka veprime të mjaftueshme, veçanërisht mes atyre që kanë fuqinë për ta ndryshuar këtë,” tha Yuval për BBC-në.
“Nuk kam iluzione se filmat do ta ndryshojnë botën, por e di që ata mund të ndryshojnë individët dhe mund të jenë pjesë e një ndryshimi më të madh dhe tani kemi vërtet nevojë për këtë.”
Basel dhe Yuval e krijuan filmin së bashku me Hamdan Ballal dhe Rachel Szor gjatë një periudhe prej pesë vitesh.
Arrestimet dhe hetimet
I pyetur për njeriun që u paralizua, Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) thanë se hetimi i tyre nuk gjeti asnjë krim. Një zëdhënës tha se gjatë një operacioni kundër “ndërtimit të paligjshëm”, dy palestinezë e kishin kapur një ushtar nga arma dhe jeleku i tij, çka çoi në të shtënën.
Dëshmitarët palestinezë thanë për mediat izraelite se nuk u kontaktuan si pjesë e hetimit fillestar dhe besonin se e shtënat ishin qëllimisht të synuara.
Izraeli e ka pushtuar Bregun Perëndimor që nga viti 1967. Vendbanimet izraelite në këtë territor konsiderohen të paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar, ndonëse Izraeli e kundërshton këtë. Ato janë zgjeruar gjatë 55 viteve të fundit, duke u bërë një pikë qendrore e dhunës dhe pretendimeve të kundërta mbi tokën.
Më 7 tetor 2023, Hamasi sulmoi Izraelin, duke vrarë rreth 1,200 njerëz dhe duke marrë 251 pengje. Kjo shkaktoi një fushatë ushtarake izraelite që ka vrarë të paktën 47,500 njerëz në Gaza, sipas Ministrisë së Shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi.
Që nga ai moment, dhuna e lidhur me kolonët në Bregun Perëndimor është rritur, me 13 palestinezë të vrarë nga kolonët, sipas OKB-së.
Ministria palestineze e shëndetësisë thotë se mbi 850 palestinezë, shumë prej tyre militantë, janë vrarë nga trupat izraelite në Bregun Perëndimor gjatë së njëjtës periudhë. OKB-ja thotë se 30 izraelitë janë vrarë nga palestinezët në atë zonë në të njëjtën kohë.
Në vitin 2024, OKB-ja regjistroi rreth 1,420 incidente dhune nga kolonët izraelitë numri më i lartë që ka çuar në viktima, dëmtime të pronës ose të dyja, që kur filluan regjistrimet në vitin 2006.
Politika dhe ndikimi ndërkombëtar
Basel tha se sulmet ndaj palestinezëve ishin shtuar që kur Donald Trump ishte rikthyer në pushtet dhe se regjisorët kishin frikë se situata mund të përkeqësohej më tej.
Trump ka hequr disa sanksione që administrata Biden kishte vendosur mbi disa kolonë izraelitë. Ambasadori i tij në Izrael, Mike Huckabee, ka thënë se Izraeli ka një “të drejtë ligjore” mbi Bregun Perëndimor dhe se “nuk ka diçka të tillë si pushtim apo vendbanime”.
I pyetur të martën nëse SHBA duhet të njohë sovranitetin izraelit mbi Bregun Perëndimor të pushtuar, Trump tha se ende nuk ka marrë një qëndrim, por se do të bëjë një njoftim brenda katër javësh.
Debati për Masafer Yatta filloi në vitet 1980 kur Izraeli e shpalli zonën një fushë të mbyllur stërvitore ushtarake, që do të thoshte se askush nuk mund të jetonte atje.
Sipas shënimeve nga një takim në vitin 1981, ministri izraelit i bujqësisë Ariel Sharon i ofroi ushtrisë zona të tjera stërvitore për të ndaluar “zgjerimin e fshatarëve arabë nga kodrat drejt shkretëtirës”.
Në vitin 2022, Gjykata e Lartë e Izraelit vendosi në favor të Izraelit dhe lejoi prishjen e shtëpive dhe dëbimin e më shumë se 1,000 banorëve.
Miqësia e Basel dhe Yuval
Filmi eksploron gjithashtu miqësinë mes Basel dhe Yuval. Megjithëse janë afërsisht në të njëjtën moshë dhe ndajnë vlera të ngjashme, pabarazia mes tyre është gjithmonë e pranishme.
Ndërsa Yuval mund të udhëtojë lirisht në Izrael dhe në Bregun Perëndimor, Basel nuk mund të hyjë në Izrael pa leje, si pjesë e asaj që Izraeli e konsideron masë sigurie.
Në film, Basel shprehet se edhe pse studioi për drejtësi, e vetmja punë që mund të gjente ishte në ndërtim në Izrael, dhe kur e mendon shumë thellë, “më kap një depresion i madh”.
Në një skenë tjetër, një palestinez e pyet Yuvalin: “Si mund të mbetemi miq, kur ti vjen këtu dhe mund të jetë vëllai ose shoku yt ai që shkatërroi shtëpinë time?”
Yuval i tha BBC-së se ndiente “përgjegjësi për atë që po ndodh me komunitetin e Baselit” sepse “në fund të fundit, karburanti në buldozerë është paguar me taksat e mia”.
Pavarësisht çmimeve ndërkombëtare, No Other Land po shpërndahet vetë në SHBA sepse nuk ka gjetur një distributor zyrtar atje një rast i rrallë për një dokumentar të nominuar për Oscar.
Në një protestë të dokumentuar në film, Basel thotë: “Një pikë uji nuk e ndryshon gjendjen. Por nëse vazhdon të bjerë, do ta ndryshojë.” /Katror.info
Përgatiti:
