Koralet janë në rrezik, dhe shkencëtarët po kërkojnë zgjidhje për të shpëtuar këto ekosisteme jetësore. Një prej inovacioneve më premtuese është UZELA – një pajisje e re e zhvilluar nga studiuesit e Universitetit Shtetëror të Ohajos, e cila ndihmon në rritjen e ushqimit për koralet, duke i bërë ato më të qëndrueshme ndaj kushteve të vështira të oqeanit.
Si funksionon UZELA?
UZELA është një sistem i ndriçimit të programueshëm që tërheq zooplanktonin, organizma të vegjël që përbëjnë një pjesë të rëndësishme të ushqimit të koraleve. Pajisja lëshon dritë për rreth një orë çdo natë, duke bërë që numri i zooplanktonëve të rritet deri në shtatë herë më shumë se normalja.
Mundesh me e lexu edhe…
Koralet që u ekspozuan ndaj këtij eksperimenti në Havai treguan një rritje të jashtëzakonshme të ushqyerjes, deri në 50 herë më shumë. Një ndihmë e përkohshme për një problem të madh.
Ngrohja globale dhe acidifikimi i oqeaneve kanë shkaktuar zhbardhjen masive të koraleve, duke dëmtuar mbi 60% të tyre midis shkurtit 2023 dhe prillit 2024. Kjo ndodh kur koralet humbasin algat simbiotike që u japin ngjyrë dhe ushqim, duke i bërë ato më të ndjeshme ndaj sëmundjeve dhe vdekjes.
Megjithëse UZELA nuk mund të zëvendësojë algat e humbura, ajo mund të ndihmojë në sigurimin e ushqimit të nevojshëm për rikuperim.
“Është si një përdredhje për një kohë të kufizuar,” thotë profesorja Andréa Grottoli.
“Nuk është një zgjidhje përfundimtare, por mund të ndihmojë disa korale të mbijetojnë derisa të gjejmë një mënyrë më të qëndrueshme për t’i mbrojtur.”
E ardhmja e UZELA Pajisja është dizajnuar për të qenë praktike dhe e lehtë për t’u përdorur. Ajo mund të funksionojë deri në gjashtë muaj me një bateri të vetme, ndërsa mirëmbajtja është minimale. Sfida kryesore tani është shkallëzimi i prodhimit, pasi secila pajisje ndërtohet me dorë.
Studiuesit po bashkëpunojnë me një kompani inxhinierike për ta bërë UZELA më të lirë dhe të aksesueshme në masë. Nëse gjithçka shkon sipas planit, një version më efikas mund të dalë në treg brenda një deri në tre viteve të ardhshme.
Pavarësisht ndihmës që mund të japë UZELA, ekspertët theksojnë se zgjidhja e vërtetë për shpëtimin e koraleve mbetet ndalja e ndryshimeve klimatike.
Deri atëherë, inovacione si UZELA mund të jenë një ndihmë jetike për këto ekosisteme delikate. /Katror.info
Përgatiti:
