Neuroshkencëtarët në Universitetin e Stanfordit kanë propozuar një teori të re për një forcë kryesore lëvizëse të çrregullimit të spektrit të autizmit.
Sipas të dhënave nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, afërsisht një në 100 fëmijë në mbarë botën ka autizëm. Termi i referohet një grupi të larmishëm kushtesh të karakterizuara nga njëfarë shkalle vështirësie me ndërveprimin dhe komunikimin social.
Ka shumë shkaqe të mundshme të çrregullimeve të spektrit të autizmit, të cilat përfshijnë faktorë mjedisorë dhe gjenetikë. Megjithatë, ne ende dimë shumë pak për shkaqet specifike të gjendjes.
Mundesh me e lexu edhe…
Në një artikull të ri, të botuar në revistën Molecular Psychiatry, studiuesit nga Universiteti i Stanfordit, të udhëhequr nga Karen Parker, kanë nxjerrë në pah një nxitës të mundshëm kyç të kësaj gjendjeje në individë të caktuar, duke ofruar një rrugë të mundshme për përmirësimin e aftësive sociale në disa fëmijë me autizëm, përcjell Living.al.
Teoria fokusohet në një hormon të quajtur vazopresinë, i njohur gjithashtu si hormoni antidiuretik. Ky hormon njihet se luan një gamë të ndryshme funksionesh në trupin e njeriut, prandaj emrat e tij të shumtë të ndryshëm.
Hormoni antidiuretik përdoret më së shpeshti për të përshkruar rolet e tij thelbësore në rregullimin e presionit të gjakut, funksionit të veshkave dhe përqendrimit të ujit në gjak. Por gjithashtu luan një rol të rëndësishëm në modulimin e komunikimit social dhe sjelljeve të lidhjes në çift, një kontekst në të cilin zakonisht njihet si vazopresina e përmendur më parë.
Për shkak të rolit të tij në ndërveprimet sociale, laboratori i Parkerit ka hetuar më parë efektet e trajtimit me vazopresinë tek fëmijët me autizëm. Ndërsa provat njerëzore deri më tani janë kufizuar në një madhësi të vogël kampioni, fëmijët që morën këtë trajtim të futur në hundë treguan përmirësime të konsiderueshme në aftësitë sociale, si dhe reduktim të ankthit dhe sjelljeve të përsëritura.
Megjithatë, për të demonstruar se autizmi është një rezultat i drejtpërdrejtë i mungesës së vazopresinës, e jo diçka që thjesht mund të maskohet duke futur hormonin, shkencëtarët thanë se duhej të shikonin rolet e tjera që ai ka dhe se si mund të ndikohet te njerëzit me autizëm.
Studiuesit thanë se mungesa e vazopresinës ka të ngjarë të shoqërohet me vështirësi në kontrollin e përmbajtjes së ujit në trup. Për shembull, ata mund të shohin individë me autizëm gjithashtu duke përjetuar etje të tepruar, prodhim të tepruar të urinës ose një gjendje të quajtur diabeti insipidus qendror që rezulton nga paaftësia për të kontrolluar ekuilibrin e ujit të trupit.
Fatkeqësisht, ka shumë pak studime që eksplorojnë lidhjet midis autizmit dhe këtyre kushteve. Disa studime kanë treguar se njerëzit me autizëm kanë më shumë gjasa të përjetojnë etje të tepruar në krahasim me individët neurotipikë dhe në krahasim me ata me diagnoza të ndryshme neurozhvillimore, duke treguar se kjo etje nuk lidhet thjesht me aftësi të kufizuara intelektuale.
Fëmijët me autizëm kanë gjithashtu nivele dukshëm më të larta të mosmbajtjes së urinës dhe urinimit në shtrat, të cilat mund të jenë një simptomë e prodhimit të tepërt të urinës.
“Dëshmitë e shfaqura të shqyrtuara më sipër janë në përputhje me uljen e prodhimit të trurit [vazopresinës] në të paktën disa individë me çrregullime të spektrit të autizmit,” shkruajnë autorët.
“Megjithatë, duke pasur parasysh mungesën e vetëdijes për funksionet e ndryshme të [vazopresinës], këto simptoma mund të jenë mjaft delikate për të kaluar pa u vënë re ose, nëse janë të dukshme, mund t’i atribuohen gabimisht shkaqeve të tjera.”
Tani nevojiten më shumë kërkime për të identifikuar nëse ekziston vërtet një lidhje e qartë midis kushteve mjekësore të lidhura me ekuilibrin e ujit dhe çrregullimeve të spektrit të autizmit, si dhe për të përcaktuar nëse ekziston një marrëdhënie pozitive midis mungesës së vazopresinës dhe ashpërsisë së simptomave sociale tek individët me autizëm. /Katror.info
Përgatiti:
