Interneti nuk do të ishte i njëjtë sot pa butonin e famshëm “Like” – një shenjë me gishtin e madh lart, të cilin Facebook dhe platforma të tjera e kanë shndërruar në ekuivalentin digjital të njohjes, mbështetjes dhe shpesh të varësisë.
Butoni, i cili prej kohësh ka shkuar përtej fushëveprimit të një klikimi të thjeshtë, është bërë një lloj simboli i epokës dhe komunikimit modern, transmeton Telegrafi.
Kjo ikonë është përgjegjëse për një revolucion të vërtetë në mënyrën se si njerëzit shprehin emocionet dhe bashkëveprojnë në internet.
Mundesh me e lexu edhe…
Tani diskutohet në detaje në një libër të ri të quajtur “Like: The Button That Changed the World”, në të cilin autorët Martin Reeves dhe Bob Goodson zbulojnë se si një buton i thjeshtë u shndërrua në një fenomen global.
Frymëzimi për gishtin e madh lart (dhe gishtin e madh poshtë) daton që nga koha romake, kur publiku në Koloseum shprehu mendimin e tij mbi fatin e gladiatorëve.
Ky gjest u rikthye në fokusin e kulturës popullore falë filmit “Gladiator” të vitit 2000, dhe hyri në jetën e përditshme përmes personazhit të Fonzit nga seriali “Happy Days”, i cili i dha një shenjë miratimi çdo gjëje që i pëlqente.
Megjithatë, një rol kyç në modernizimin e atij simboli luajti Bob Goodson, atëherë një punonjës i Yelp. Më 18 maj 2005, ai vizatoi një skicë me gishtin e madh lart dhe poshtë, si ide për një vlerësim restoranti.
Edhe pse Yelp nuk e pranoi propozimin e tij, Goodson më vonë bashkoi forcat me Reeves për të hetuar gjenezën e simbolit.
Facebook nuk është krijuesi i butonit “Like”, megjithëse ishte rrjeti që e lansoi atë. Ideja është zhvilluar prej vitesh midis pionierëve të Silicon Valley – nga bashkëthemeluesi i Twitter, Biz Stone, te themeluesi i PayPal, Max Levchin dhe krijuesi i Gmail, Paul Buchheit.
Të gjithë kanë eksperimentuar me mënyra për të motivuar përdoruesit të publikojnë përmbajtje falas.
Edhe pse inxhinierët e Facebook-ut kishin zhvilluar idenë e një butoni “Like” që nga viti 2007, themeluesi Mark Zuckerberg ishte kundër kësaj, duke e konsideruar atë një shtesë të parëndësishme.
Megjithatë, rrjeti konkurrues FriendFeed – i themeluar nga Buchheit dhe presidenti aktual i OpenAI, Bret Taylor – nuk kishte dyshime të tilla dhe prezantoi versionin e vet në tetor 2007.
Facebook shpejt bleu FriendFeed dhe më 9 shkurt 2009, më në fund prezantoi butonin “Like”. Propozimi fillestar ishte që butoni të quhej “Mrekullueshëm”, por u refuzua si i tepërt.
Pas prezantimit të tij, “Like” u bë një mjet për mbledhjen e të dhënave mbi interesat e përdoruesve, gjë që i solli kompanisë miliarda përmes reklamave të synuara.
Meta Platforms, emri i ri i Facebook-ut nga viti 2021, fitoi më shumë se 165 miliardë dollarë vitin e kaluar vetëm nga reklamat.
Në vitin 2016, Facebook prezantoi reagime shtesë – “Dashuri”, “Haha”, “Uau”, “Trishtim” dhe “I zemëruar” – duke i dhënë përparësi shprehjes digjitale të emocioneve.
Por, së bashku me të gjitha përfitimet, butoni “Like” hapi edhe kutinë e Pandorës. Psikologët paralajmërojnë për probleme në rritje tek të rinjtë, vetëbesimi i të cilëve shpesh varet nga numri i “pëlqimeve”.
Narcistët ushqehen me reagime pozitive, ndërsa ata që nuk marrin njohje të mjaftueshme shpesh vuajnë nga ndjenjat e inferioritetit.
Reeves pranon se pasojat negative ishin të paplanifikuara, por edhe të pashmangshme: “Nëse nuk mund të parashikojmë as anët e mira të inovacionit teknologjik, atëherë si mund t’i parashikojmë efektet anësore”.
Megjithatë, autorët besojnë se butoni “Like” preku diçka thellësisht njerëzore – nevojën primare për përkatësi dhe konfirmim.
“Nuk mund të ngopesh lehtë me ndjenjën e pëlqimit dhe nevojën për t’ua treguar të tjerëve. Është rezultat i 100,000 viteve evolucion”, përfundoi Reeves.
Kështu, një gjest i përulur digjital u bë gjuha universale e internetit – një bekim dhe një mallkim i epokës digjitale. /Katror.info
Përgatiti:
