Kashta, dikur një material që lidhej me hambarët dhe stallet, po përjeton një rilindje të paprecedent në botën e dizajnit dhe luksit. Falë mjeshtërisë së jashtëzakonshme të artizanes pariziene Lison de Caunes, kjo lëndë bujqësore është shndërruar në një material të artë ekologjik, që sot zbukuron butikët më prestigjioze të markave si Cartier, Guerlain, Hermes dhe Bulgari.
De Caunes, e cila në vitin 2025 mbush 77 vjeç, është një nga figurat më të respektuara në botën e artizanatit francez dhe një Chevaliere de la Legion d’Honneur — një titull që i njeh kontributin e saj në ringjalljen e një zanati të harruar: marqueterie de paille, apo mozaiku me kashtë.
Kashta është përdorur në punime artizanale që prej shekujve të kaluar në Lindjen e Largët dhe në Evropë, por në Francë ajo arriti kulmin e saj nga shekulli XVII deri në shekullin XIX. Mjeshtrat e kohës e përdornin si alternativë më të lirë ndaj drurit të çmuar dhe fijeve të arta në mobilje e dekorime. Artistë si Jean-Michel Frank dhe Jean Royere ishin ndër të fundit që e përdorën në Parisin e viteve 1930–1950.
Mundesh me e lexu edhe…
Lison de Caunes, mbesa e dizajnerit të njohur Andre Groult, trashëgoi nga gjyshi disa mobilje të mbuluara me kashtë, të cilat e frymëzuan të ri zbulonte këtë teknikë të harruar. Ajo nisi të eksperimentonte në studion e saj të vogël në Rue Mayet, ndërsa punonte si lidhëse librash me lëkurë shagreen.
Me kalimin e kohës, ajo filloi të rikrijonte mobilje, tabaka dhe objekte dekorative me një stil të ri dhe një sy të mprehtë për ngjyrat dhe teksturat.
Kur zanati i saj u bë i njohur, porositë filluan të vërshonin. Cartier, Hermes, Guerlain dhe marka të tjera të mëdha kërkonin dorën e saj për të krijuar mure me ndriçim natyral, tavolina të arta dhe panele të sofistikuara.
Sot, veprat e saj ndriçojnë butikët e Cartier në Paris, Gjenevë e Chicago, ambientet e Guerlain në Harrods dhe dhomat e hotelit Bulgari në Paris. Madje, edhe makina zyrtare e presidentit Emmanuel Macron ka panele të punuara me kashtë nga ajo.
Në atelietë e saj, ku punojnë 26 mjeshtra, procesi është krejtësisht manual dhe kërkon durim e precizion. Kashta, e marrë nga një fermer në Francën lindore, lahet, ndahet, ngjyroset në mbi 60 nuanca, sheshohet dhe më pas ngjitet fije pas fijeje në sipërfaqe të ndryshme. Për të krijuar një metër katror mozaik, duhen katër ditë pune, me një kosto prej rreth 2,000 euro.
Për De Caunes, bukuria e kashtës qëndron në thjeshtësinë dhe qëndrueshmërinë e saj. “Është një material i përulur, që gjendet kudo, por ka një shkëlqim natyral të paarritshëm nga çdo lëndë tjetër,” thotë ajo.
Kashta, përveçse e bukur, është edhe rezistente ndaj ujit dhe lehtësisht e riparueshme. /AP/Katror.info
