Pa dyshim, Pitagora konsiderohet një personalitet i jashtëzakonshëm në fushën e matematikës dhe filozofisë. Në mësimin e shkollës, ajo mbahet mend nga ekuacioni a2 + b2 = c2, por ka prova të qarta se teorema e Pitagorës (që nuk quhej kështu) është përdorur shumë kohë përpara vetë Pitagorës.
Kjo mbështetet nga fakti se ekziston një tabletë babilonase e quajtur IM 67118, e cila përdor teoremën e Pitagorës për të zgjidhur gjatësinë e diagonales brenda një drejtkëndëshi. Supozohet se pllaka daton nga viti 1770 para Krishtit, kaq shumë vite përpara se të lindte Pitagora (rreth 570 para Krishtit).
“Përfundimi është i pashmangshëm. Babilonasit e dinin marrëdhënien midis gjatësisë së diagonales së një katrori dhe anës së tij: d=rrënja katrore e 2. Ky ishte ndoshta numri i parë i njohur si irracional. Megjithatë, kjo nga ana tjetër do të thotë se ata kishin njohuri për formulën – ose, së paku, me rastin e saj të veçantë për diagonalen e një katrori (d2 = a2 + a2 = 2a2) më shumë se një mijë vjet përpara të urtit të madh pas të cilit u emërua ekuacioni”, thotë matematikani Bruce Ratner në punën e tij mbi këtë temë.
Mundesh me e lexu edhe…
Ky evazion nuk është një shembull i izoluar. Një tjetër pllakë e periudhës 1800-1600 para Krishtit ka një katror me trekëndësha të shënuar brenda. Përkthimi i simboleve nga baza 60, sistemi i numërimit të përdorur nga babilonasit e lashtë, tregoi se këta matematikanë të lashtë ishin të vetëdijshëm për këtë formulë si dhe për konceptet e tjera matematikore. Asnjë shkrim origjinal i Pitagorës nuk ka mbijetuar.
Ajo që dimë për të u përcoll nga të tjerët, veçanërisht nga pitagorianët e tij.
“Njohuritë e Pitagorës u transmetuan nga brezi në brez gojarisht, pasi materiali i shkruar ishte i pakët. Për më tepër, për respekt për udhëheqësin e tyre, shumë nga zbulimet e bëra nga pitagorianët i atribuoheshin vetë Pitagorës. Për rrjedhojë, pothuajse asgjë nuk dihet për veprat e Pitagorës. Shkolla e tij praktikonte kolektivizëm, gjë që e bëri të vështirë dallimin midis veprës së Pitagorës dhe asaj të ndjekësve të tij. Kështu, zbulimi i vërtetë i një rezultati të veçantë pitagorian nuk mund të dihet kurrë”, thekson Ratner.
Pitagora i Samosit ishte një filozof dhe matematikan i lashtë, i cili lindi rreth vitit 570 para Krishtit dhe ai vdiq midis viteve 500 dhe 495 para Krishtit. Ai është themeluesi i shkollës së Pitagorës, e cila iu kushtua kultivimit të virtytit dhe studimit të matematikës. Ai përhapi njohuri për teoremën e Pitagorës, por deklarata e kësaj teoreme ishte e njohur shekuj para tij. Atij i atribuohet fillimi i përdorimit të emrit “filozofia” dhe iu përkushtua matematikës dhe muzikës./Katror.info
Përgatiti:
