katror.infokatror.infokatror.info
Notification
Font ResizerAa
  • Home
  • Lajme
    Lajme
    Më shumë
    Top News
    ASK: Pagat mesatare bruto për vitin 2023 në Kosovë ishin 570 Euro
    11 months ago
    Bota në rrugën e suksesshme drejt energjisë të rinovueshme
    11 months ago
    BE-ja pranë finalizimit të mjeteve për Ballkanin Perëndimor
    11 months ago
    Postimet e fundit
    Nis zyrtarisht fushata për Zgjedhjet Lokale 2025
    24 hours ago
    Princi Harry bën një vizitë të papritur në Ukrainë
    24 hours ago
    Sorensen: Jemi gati të vazhdojmë sapo palët të jenë dakord
    24 hours ago
    Sot kryesisht mot me diell
    1 day ago
  • Lajme të mira
    Lajme të mira
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Motrat e gjejnë njëra tjetrën pas 45 viteve të ndara
    3 years ago
    Mos i leni ëndrrat tuaja të mbeten vetëm ëndrra…
    3 years ago
    Të ngrisim një gotë për…
    3 years ago
    Postimet e fundit
    BE-ja lanson grante për projekte të gjelbra dhe turizmi Shqipëri–Kosovë
    23 hours ago
    Mjekët shqiptarë të Zvicrës, në një mision dhe profesion fisnik
    1 day ago
    Nga Lozana në Kosovë: Dy mërgimtarë përfundojnë aventurën me biçikleta
    2 days ago
    Radiotelevizioni italian me programin e parë në arbërishte
    2 days ago
  • People
    People
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Jubileu Platinum i Mbretëreshës Elizabeta e Dytë bën bashkë tërë familjen mbretërore  
    3 years ago
    Kompozitori i Dua Lipës tregon si të komponohet një hit për 30 sekonda
    3 years ago
    Rita Ora & Taika Waititi fejohen gjatë një propozimi të ‘përnjëhershëm’
    3 years ago
    Postimet e fundit
    Allen Ginsberg, poezia dhe ritmi i revolucionit nga beat, punk deri te opera
    10 hours ago
    Princi Harry bën një vizitë të papritur në Ukrainë
    24 hours ago
    Dua Lipa dhe Callum Turner po kërkojnë shtëpi pushimi
    1 day ago
    Testamenti i Armanit kërkon që marka të shitet
    2 days ago
  • Sporti n’Katror
  • Viral
    Viral
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Video e një kafshe që u bë virale
    3 years ago
    Viral Dance e muajit Qershor në TikTok
    3 years ago
    Momentet që shkuan #viral gjatë procesit të gjykimit për shpifje të Depp dhe Heard
    3 years ago
    Postimet e fundit
    Çfarë është platforma e OpenAI që pritet ta sfidojë LinkedIn-in?
    3 days ago
    Gjykata vendos: Google nuk do të detyrohet ta shesë Chrome ose Android
    2 weeks ago
    “Google Pixel 10” me IA të integruar sfidon “Apple”
    3 weeks ago
    Metoda virale në TikTok që po ndihmon njerëzit të kursejnë para
    4 weeks ago
  • Shije
    Shije
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    Shije vere – receta gatimi me ushqimet e qëlluara për ditët me vapë
    1 year ago
    Noma fitoi çmimin e parë të World’s Best Restaurant vitin e kaluar
    3 years ago
    Vatikani kryeson listën e vendeve që pinë më së shumti verë
    3 years ago
    Postimet e fundit
    Vezët e peshkut, burimi natyral i shëndetit të mirë
    3 days ago
    Është sezoni i tyre, këto janë vetitë shëruese të Shegës
    3 days ago
    Si ndikon ngrënia e mishit të kuq në trupin tonë?
    4 days ago
    Një udhëtim nëpërmjet barbecues së SHBA-ve
    2 weeks ago
  • Udhë
    Udhë
    Break the bad news habit Ndjehu mirë t’u lexu n’Katror :)
    Më shumë
    Top News
    E para Kosova!
    12 months ago
    15+ artikuj për kamping me t’cilat ndiheni si n’shtëpi edhe nëse jeni në male të thella
    3 years ago
    Sa kohë duhet të qëndroni në Norvegji për ta parë magjinë e “Northern Lights”
    2 years ago
    Postimet e fundit
    Gryka e Neredimes po shndërrohet në destinacion të ri rekreativ në Ferizaj
    24 hours ago
    Ky qytet evropian u shpall më i miri në Evropë për turistët
    6 days ago
    Një udhëtim nëpërmjet barbecues së SHBA-ve
    2 weeks ago
    Uta Ibrahimi për The Guardian: “Do të doja që gurët këtu të flisnin”
    2 weeks ago
  • Katrori YT
  • Fun
    • Kuriozitet
    • Life Style
Duke e lexuar: Zbulimet arkeologjike në Kosovë – “kthim në qytetin e lashtë romak”
Shpërndaje
katror.infokatror.info
Font ResizerAa
  • Home
  • Lajme
  • Lajme të mira
  • Katrori YT
  • People
  • Sporti n’Katror
  • Viral
  • Fun
  • Udhë
  • Shije
Search...
  • Back To Home
  • Categories
    • Lajme
    • Lajme të mira
    • People
    • Viral
    • Sporti n’Katror
    • Shije
    • Udhë
    • Katrori YT
    • Fun
    • Kuriozitet
    • Life Style
  • Bookmarks
    • My Bookmarks
    • Newsletter
  • Contact Us
    • Contact
Follow US
Kuriozitet

Zbulimet arkeologjike në Kosovë – “kthim në qytetin e lashtë romak”

Last updated: 27/08/2024 12:49 PM
186 Shikime
Shpërndaje
Foto: Arben Hoti /Radio Evropa e Lirë

Mes pemishteve dhe arave me misër apo grurë mund të shihen mbetje me vlerë të një bazilike, e cila u ndërtua nga perandori Justinian dhe gruaja e tij, perandoresha Teodora, në periudhën 535-545 të erës së re.

Kjo bazilikë është pjesë e Parkut Arkeologjik Ulpiana, i cili gjendet në territorin e komunës së Graçanicës – rreth 12 kilometra nga Prishtina, shkruan Radio Evropa e Lirë.

Ulpiana, përndryshe, ishte një nga qytetet më të rëndësishme romanke në Ballkan – pjesë e provincës romake të Dardanisë.

Foto: Arben Hoti /Radio Evropa e Lirë

Mundesh me e lexu edhe…

Rëndësia historike e këtij qyteti buron nga roli i tij si qendër e administrimit, tregtisë dhe kulturës romake në rajon.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Ai përmban mbetje të ndërtesave të ndryshme romake dhe bizantine, përfshirë tempuj, bazilika, banja dhe mure të qytetit, të njohur edhe si “Justiniana Secunda”.

Bazuar në informacionet që kanë, arkeologët besojnë se perandori Justinian e rindërtoi qytetin e Ulpianës pas një tërmeti shkatërrues dhe përmbytjeje në vitin 518.

Foto: Arben Hoti /Radio Evropa e Lirë

Pikërisht mbi mbetjet e qytetit të Ulpianës, një ekip arkeologësh ndërkombëtarë dhe vendas ka tre vjet që punon në gërmimin e një bazilike të periudhës së hershme të krishterë.

Ekipi udhëhiqet nga profesori Christophe Goddard nga Universiteti “Ecole Normale Superieure” në Paris dhe profesori Arben Hajdari nga Universiteti i Prishtinës.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Mozaiku i katit të parë në këtë lokacion u gjet në gusht të vitit 2023 dhe përmban edhe një kushtim të perandorit Justinian.

Dorëshkrimi i tij u mundësoi arkeologëve të përcaktonin saktësisht se kur u ndërtuan bazilika dhe qyteti.

“Ajo datë e saktë është midis vitit 535 dhe 545, sepse kushtimi përmend disa detaje që na mundësojnë ta ngushtojmë kronologjinë, jo vetëm për ndërtimin e kësaj bazilike, por edhe kur bëhet fjalë për themelimin e këtij qyteti të ri”, thotë për Radion Evropa e Lirë profesori Goddard.

Këto detaje të reja janë rezultat i punës shtatëvjeçare në lokacionin arkeologjik të Ulpianës.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Kërkimet e para në këtë hapësirë filluan në vitet 1950.

Profesori Goddard thotë se mozaiku i dyshemesë është origjinal, me një kushtim autentik, dhe se përmban shumë detaje të tjera.

“Rreth mbishkrimit ka kryesisht forma gjeometrike, ndërsa pjesa tjetër [e mozaikut] është plot me zogj dhe shatërvanë – gjë që është vërtet magjepsëse. Pra, këto janë karakteristikat që i zbuluam këtë vit. Prisnim t’i gjenim, sepse motive të ngjashme u gjetën edhe në kisha të tjera të asaj periudhe. Por, ky mozaik është mjaft spektakolar”, thotë ai.

Foto: Arben Hoti /Radio Evropa e Lirë

Ekipi i ekspertëve përdor pajisje moderne, me të cilat, përpara gërmimit, mund të përcaktojë saktësisht se ku ndodhen muret.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

“Sistemi që ne përdorim, është shumë efikas. Dërgon një sinjal elektrik në tokë, dhe nëse ka mur, rryma elektrike nuk mund të kalojë nëpër mur, kështu që na del një pikë e zezë. Meqë është i lidhur me GPS dhe me një kompjuter, na del edhe një hartë e plotë e vendndodhjes. Pra, e kemi një hartë të plotë të këtij qyteti të ri”, shpjegon profesori nga Franca.

Projektin e gërmimit në lokacionin e ri brenda parkut arkeologjik e financon Bashkimi Evropian.

Pas përfundimit të projektit, siç u paralajmërua më herët, të gjitha pajisjet arkeologjike do t’u transferohen institucioneve të Kosovës dhe do t’u shërbejnë arkeologëve kosovarë.

Në projekt, përveç Institutit të Arkeologjisë të Francës “Ecole Normale Superieure”, janë përfshirë Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës dhe Instituti Arkeologjik i Kosovës.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Rezultatet e këtyre hulumtimeve arkeologjike do të prezantohen nga një ekip ekspertësh më 3 tetor në Prishtinë, si dhe në një kongres në Sofje të Bullgarisë më 14 tetor.

Deri në fund të vitit është planifikuar të bëhen gërmimet e të gjithë bazilikës, si dhe në një tjetër shtëpi që ndodhet pranë saj.

“Edhe ajo shtëpi është e madhe – 40 metra me 40 metra. Është katrore, me një oborr qendror, të cilin kemi mundur ta shohim në mënyrë perfekte me sondat tona, duke përdorur gjeofizikën. Pra, i kemi zgjeruar gërmimet për të arritur deri në fund të objektit, në mënyrë që t’i shihnim absidat”, thotë Goddard.

Ai shton se ky lloj i absidave është i njohur në arkitekturën bizantine dhe se një e tillë ekziston në lokalitetin arkeologjik Cariçin, që gjendet në Leskovc të Serbisë.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Besohet se perandori Justinian e ndërtoi edhe atë qytet, i njohur si “Justiniana Prima”.

Në gërmime janë përfshirë edhe studentë të arkeologjisë nga Kosova, e mes tyre edhe njëzetekatërvjeçarja Drilona Berisha nga Gjilani.

Puna në gërmimin e mbetjeve me vlerë në lokalitetin arkeologjik të Ulpianës është një përvojë e madhe për të.

“Përdoret teknologji e avancuar. Profesorët janë të specializuar në fusha të ndryshme [të arkeologjisë]”, thotë ajo për Radion Evropa e Lirë.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Ajo shton se si fëmijë i ka pëlqyer të mblidhte sende të vjetra dhe se nuk ka menduar shumë kur i ka ardhur koha të regjistrohej në fakultet.

Megjithatë, studimet master, me shumë gjasa, do t’i vazhdojë në ndonjë shtet evropian, sepse në Kosovë nuk ka të tilla.

Profesori Goddard nga Franca thotë se gërmimet e mëtejshme duhet të vazhdojnë nga shtatori i këtij viti, nëse kushtet atmosferike lejojnë.

“Kjo është vetëm faza e parë e asaj që kemi synuar të bëjmë këtë vit. Nëse kemi qasje në tokën, e cila sapo është blerë nga Qeveria e Kosovës, do të mund të hapim dy të tretat e lokacionit”, thotë ai.

- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -
- ADVERTISEMENT -

Qeveria e Kosovës ka përfunduar procesin e shpronësimit të tokës në Graçanicë, për të vazhduar gërmimet.

Më 17 gusht, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i shoqëruar nga ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, vizitoi gërmimet arkeologjike.

Ai tha se lokacioni i Ulpianës dëshmon të kaluarën e pasur antike të Kosovës dhe shtoi se paraqet një potencial të jashtëzakonshëm për zhvillimin e turizmit./Radio Evropa e Lirë/Katror.info

Përgatiti:

Jetlira Ademi
  • Jetlira Ademi
    https://katror.info
    10 këshilla për të përfituar sa më shumë nga fundjavat tuaja
  • Jetlira Ademi
    https://katror.info
    Meta po planifikon të investojë 15 miliardë dollarë për të arritur ‘inteligjencën superkompjuterike’
  • Jetlira Ademi
    https://katror.info
    Kjo është bima që ndihmon në parandalimin e Alzheimerit
  • Jetlira Ademi
    https://katror.info
    Çfarë është ecja japoneze dhe cilat janë përfitimet shëndetësore nga ajo?
TAGGED:arkeologjikekuriozitetqytet i lashtromaktop1

Abonohu për newsletter dhe merri lajmet e mira në email!

Shpërndaje
Facebook Whatsapp Whatsapp Email Copy Link Print
Artikulli i mëparshëm Mbështetje financiare deri €5,500: Kriteret e aplikimit për subvencionimin e izolimit të shtëpive
Artikulli i ardhshëm Ligji hyn në fuqi, rriten pagat për të gjithë nga 6.8 euro, lirohet nga tatimi paga minimale

Mos e le me t’ikë asgjë - Follow US!

FacebookLike
XFollow
InstagramFollow
YoutubeSubscribe

Abonohu për newsletter dhe merri lajmet e mira në email!

Mundesh me e lexu edhe...

Kuriozitet

Në Japoni nuk mund të blesh makinë pa pasur garazh ku ta parkosh

Kuriozitet

Për herë të parë një grua në krye të Qeverisë së Nepalit

14 Shikime
Kuriozitet

A je një otrovert? Pse ky tip personaliteti mund të jetë dhurata jote më e madhe

33 Shikime
Katror.info

Veç lajme të mira :)

katror.info është pjesë e Katror Media and Publicity.

Katror Media është platforma e parë në Kosovë e fokusuar në lajme të mira dhe gazetari konstruktive.

Ekipi ynë i përbërë prej gazetarëve, video-produksionit e profesionistëve në web e rrjete sociale punojnë për t'ju sjellë çdo ditë histori që inspirojnë dhe promovojnë sukseset e shoqërisë sonë.

Projekti i Katror Media "Utilizing AI and other tech tools/opportunities to expand online presence and revenues" është mbështetur nga #SustainMedia Programme, i bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian dhe Qeveria Gjermane, ndësa implementohet nga GIZ, DW Akademie dhe Internews.
Përmbajtja e publikuar në katror.info është në përgjegjësi të Katror Media dhe nuk pasqyron pikëpamjet e BE-së apo të Qeverisë Gjermane.

Secured by  

Anëtar në

Katror.info anëtar në Këshilli i Mediave të Shkruara të Kosovës KMSHK - Katror.info member of Press Council of Kosovo PCK
 [email protected]
 +38346500508
 Rruga Ahmet Krasniqi, 40 Prishtinë

Për Marketing:

+38346500508
[email protected]
© 2022 - 2024 katror.info
Welcome Back
Username or Email Address
Password

Lost your password?