Misioni i Indisë Chandrayaan-3 mund të ketë regjistruar të dhënat e para sizmike në Hënë që nga vitet 1970. Nëse konfirmohet se janë të dhëna natyrore sizmike, më në fund mund t’i ndihmojë shkencëtarët të kuptojnë se si është rregulluar brendësia e Hënës. Zhurma u regjistrua nga Instrumenti i Aktivitetit Sizmik Hënor (ILSA) në bord të zbarkuesit Vikram. Është instrumenti i parë i bazuar në teknologjinë e sistemeve mikro-elektro-mekanike (MEMS) në Hënë dhe arriti të regjistrojë gjëmimin sizmik të roverit të misionit Pragyan ndërsa lëvizte nëpër sipërfaqe. Por gjithashtu zbuloi gjithashtu atë që mund të jetë një ngjarje natyrore, si një tërmet ose përplasje.
“Qëllimi kryesor i ILSA është të matë dridhjet e tokës të krijuara nga tërmetet natyrore, ndikimet dhe ngjarjet e shkaktuara nga njeriu. Vibrimet e regjistruara gjatë lundrimit të roverit më 25 gusht 2023 tregohen në imazh,” shkroi Organizata Indiane e Kërkimeve Hapësinore (ISRO).
“Përveç kësaj, është shfaqur një ngjarje në dukje natyrore e regjistruar më 26 gusht 2023. Burimi i kësaj ngjarje është aktualisht nën hetim.” Kjo, thonë shkencëtarët, është jashtëzakonisht emocionuese; deri më sot, të dhënat më të mira sizmike që kemi për Hënën kanë qenë ato të mbledhura nga programi Apollo në fund të viteve 1960 dhe 1970.
Mundesh me e lexu edhe…
Chandrayaan-3 Mission:
In-situ Scientific Experiments
Another instrument onboard the Rover confirms the presence of Sulphur (S) in the region, through another technique.
The Alpha Particle X-ray Spectroscope (APXS) has detected S, as well as other minor elements.
This… pic.twitter.com/lkZtz7IVSY— ISRO (@isro) August 31, 2023
Shkencëtarët mezi presin të sigurojnë më shumë të dhëna, sepse ne ende nuk e dimë se si është e shtresuar brendësia e Hënës. Të dhënat sizmike do të ndihmonin shumë në zgjidhjen e kësaj. Edhe pse kanë kaluar vetëm disa javë që kur ISRO u ul në Hënë, ajo tashmë ka kryer një sërë vëzhgimesh shkencore dhe ka zbuluar elementët e para në polin jugor.
Tani, të dyja, edhe zbarkuesi, e edhe roveri janë aktualisht në gjendje qetësie. Kjo për shkak se tani është natë në rajonin ku aktualisht gjenden në Hënë, e cila zgjat rreth 14 ditë. Vikram dhe Pragyan, si misionet e tjera hënore para tyre, janë me energji diellore, që do të thotë se ata “flenë” natën, kur bateritë e tyre nuk mund të rimbushen. Vikram dhe Pragyan do të dalin nga gjumi më 22 shtator, kur do të rifillojnë eksplorimet e tyre në Polin e Jugut misterioz të Hënës. /Katror.info
Përgatiti:
