Në një galeri arti në Manchester, një dhomë e qetë me vetëm tre piktura ka nisur një lëvizje për shëndetin mendor, me qëllimin për të ‘rikthyer vëmendjen’ që kemi humbur.
Në Galerinë e Artit të Mançesterit, ka një dhomë të vogël, të errët jeshile, ngjitur me një galeri të mbushur plot me figurat e L. S. Lowry-t dhe ndërtesat e fabrikave.
Ndërsa vizitorët lëvizin në hapësirën e ndritshme, po aq të ngarkuar sa punëtorët që përshkruan artisti jashtë fabrikave të qytetit, në dhomën e errët jeshile ata ngadalësohen plotësisht. Ata ulen dhe fokusohen në tre pikturat që janë varur në mur, duke i vëzhguar me vëmendje. Të udhëhequr nga një meditacion të cilin mund ta shkarkojnë, vizitorët inkurajohen të kalojnë deri në 15 minuta me veprën e tyre të preferuar, një për një.
Mundesh me e lexu edhe…
Në një botë ku kërkesat për vëmendjen tonë dominojnë dhe vëmendja është një burim i kërkuar, kjo hapësirë e fokusuar, e quajtur ‘Room to Breathe’, është një vend ku mund të rikthejmë fokusin tonë.
Kjo është një pjesë e ‘Fushatës për Muzetë e Vetëdijes’, të udhëhequr nga këshilltarja e muzeve Louise Thompson.
Gjatë 12 viteve të fundit, Thompson ka punuar si menaxhere për shëndetin dhe mirëqenien në Galerinë e Artit të Mançesterit, duke zhvilluar idenë e një muzeu të vetëdijes, dhe tani është këshilltare për muze të mbarë botës, shkruan BBC, përcjell Katror.info.
Ajo ka një pikëpamje radikale se një muze ose galeri arti nuk janë vetëm vende ku ruhen dhe ekspozohen objekte, por janë hapësira publike ku mund të përmirësojmë shëndetin tonë mendor.
Sipas saj, muzetë janë vende ku lidhjet sociale lulëzojnë në shumë mënyra
“Ato janë gjithashtu hapësira ku ne krijojmë lidhje me identitetin tonë, duke parë objekte në muze, që na ndihmojnë të zhvillojmë një ndjenjë të vetvetes dhe përkatësisë, veprimi i të mësuarit, që gjejmë në muze, rrit besimin tonë, vlerën e vetvetes dhe është një stimul i madh për shëndetin mendor” tha ajo.
Ajo gjithashtu thotë se në muze dhe galeri, ne fillojmë të vëmë re objektet dhe koleksionet, ky akt i vëmendjes është një mundësi për të u përqendruar në momentin aktual, që është një nga elementët kryesorë të meditimit të vetëdijes.
“Është një akt midis teje dhe objektit,” thotë Thompson.
Udhëtimi i menduar
Dëshironi të udhëtoni më mirë? Udhëtimi i Menduar është një seri mbi mënyrat se si njerëzit veprojnë gjatë udhëtimit, nga etiketa dhe etika deri te aspekte të tjera.
Nuk është e nevojshme të dini asgjë për artin e bukur për të marrë pjesë; është çështje të kushtoni vëmendje asaj që mund të shihni para jush.
Nuk jam vetëm unë që e gjej këtë relaksuese: Thompson ka bashkëpunuar me Aleksandra Igdalova nga Departamenti i Psikologjisë në Universitetin Goldsmiths për të shqyrtuar se si shikimi i artit në muze lidhet me angazhimin dhe mirëqenien.
Ata zbuluan se vizitorët që shikuan të njëjtat vepra në ambientin e qetë të ‘Room to Breathe’ [Hapësira për të Frymëzuar] treguan se ndiheshin më të relaksuar dhe më të angazhuar perceptivisht, krahasuar me ata që shikonin të njëjtat vepra në një hapësirë galeria tradicionale.
Thompson e ka parë këtë në praktikë
“Njerëzit bëhen shumë më pak të stresuar,” tha ajo.
“Gjuha e trupit të tyre është pak e tensionuar dhe e ngurtë kur ata hyjnë për herë të parë, dhe nuk janë të gatshëm të flasin me të huaj, pas 10-15 minutash, ata ndryshojnë fizikisht, trupat e tyre bëhen më të çliruar më të butë, dhe ata po flasin me personin pranë tyre” tha ajo.
“Po ashtu, ata janë më të lidhur me objektin, ata mund të fillojnë duke menduar se objekti apo vepra e artit është e mërzitshme dhe duke u pyetur se përse e kam zgjedhur, por pas 10-15 minutash, ata e kanë ndryshuar krejtësisht mendimin” thekson ajo.
Kjo ka një kuptim më të gjerë: akti i ngadalësimit dhe i kushtimit kohë për të vënë re diçka qoftë art, muzikë, shkrim apo diçka tjetër ndihmon në krijimin e kuptimit. Ndërkohë, alternativa në jetët tona të shpejta dhe digjitale është se, duke mos u angazhuar plotësisht me momentin, ne kurrë nuk i japim vetes mundësinë për ta shijuar, për t’u angazhuar me të ose madje për ta parë bukurinë e tij që në fillim.
Kjo gjithashtu ndryshon mënyrën se si operon një muze ose galeri arti
Çfarë nëse një muze është më shumë se një koleksion objektesh historike dhe bëhet një vend ku mund të mësosh diçka për veten tënde? Çfarë nëse një galeri arti kalon përtej një ndërtese plot piktura dhe bëhet një mbështetje për shëndetin mendor që të ndihmon të mendosh më qartë dhe qetë? Dhe ka më shumë: çfarë nëse mund të mësosh një aftësi meditimi në një muze që mund të përmirësojë pjesën tjetër të jetës sate?
“Nëse e mëson këtë aftësi me një objekt apo një pikturë, fillon ta përdorësh atë edhe në jetën tënde të përditshme ” – Louise Thompson.
“Njerëzit që kemi punuar me ta për vite të tëra na kanë thënë këtë, dhe unë mund ta dëshmoj personalisht, nëse e mëson këtë aftësi me një objekt apo një pikturë, fillon ta përdorësh atë edhe në jetën tënde të përditshme. Fillon të vëresh bukurinë dhe thjeshtësinë e gjërave dhe të bën t’i vlerësosh ato në një nivel krejtësisht tjetër” thotë Thompson.
Galeritë e tjera kanë adoptuar qasjen e Muzeve të Vetëdijes. Në Muzeun Van Gogh në Amsterdam, seanca të shikimit të artit me vetëdije u ofruan gjatë vitit 2024 si pjesë e programit Open Up With Vincent që lidhej me shëndetin mendor. Me fokus në veprat dhe jetën e artistit, seancat u zhvilluan paralelisht me joga dhe meditime udhëzuese për artin, të disponueshme në kanalin e tyre në YouTube.
Në Haarlem, Holandë, Muzeu i Mendjes ka versionin e tij të Room to Breathe, duke përdorur teknika meditimi dhe vetëdijesimi të bazuara në kërkime shkencore për të eksploruar një pikturë të vetme; ndërsa në Galerinë Victoria & Muzeun në Liverpool, vizitorët mund të ndjekin një shteg meditimi përmes muzeut, me qëllim që të ndihmojnë ata të shijojnë momentet, të vërejnë modelet dhe të shikojnë me kureshtje, duke lejuar ekspozitat kohë për të zbuluar veten.
Thompson sugjeron të kërkoni një hapësirë më të qetë, ku ka më pak njerëz, dhe të uleni. Shumë galeri arti ofrojnë vizitorëve stola të vegjël, shpesh në pultin e regjistrimit. Aty mund të qëndroni për 10-15 minuta me vetëm një pikturë. Merrni frymë thellë dhe filloni të shikoni me kujdes detajet e veprës: format, ngjyrat, stilin, si dhe zonat që ju tërheqin ose nuk ju interesojnë. Pjesëmarrja në aktin e vëmendjes do t’ju ndihmojë të kuptoni se si ndryshon përvoja juaj.
“Është e mrekullueshme të shohësh Mona Lizën dhe ta kesh atë në listën tënde, por mendoj se nëse do të kishit 10 minuta me një vepër më pak të famshme, përvoja do të ishte shumë më e dobishme dhe më e fuqishme,” thotë ajo.
“Kur je në pushime, ka një pjesë të teje që do të shohë çdo gjë që mund. Unë gjithmonë i inkurajoj njerëzit të shënojnë kutitë në listën e tyre, por pastaj të zgjedhin një objekt kur janë aty dhe të qëndrojnë me të për 5-10 minuta” shtoi ajo.
Kjo është një inkurajim për të shmangur veprat e artit që janë të mbingarkuara, të ekzagjeruara dhe të mbivlerësuara, dhe për të parë nëse mund të gjeni bukurinë në diçka thjesht duke kushtuar vëmendje.
Më pas, të shqyrtoni se çfarë mund të bëjë kjo qasje e re për ju, udhëtimet dhe jetën tuaj. /Katror.info
Përgatiti:
