Interneti po asht burim informacioni për gjithëçka e këtu nuk mungojnë as informatat e ndryshme e t’larmishme mbi ushqimet, dietat dhe mënyrat efektive e t’shnetshme t’t’ushqyerit. Herë ma shumë e herë ma pak, neve disa informata na mbesin n’kry e falë tyre najherë mrrijmë edhe me ndryshu shprehi t’tona e me fillu me reflektu kapak n’mënyrën tonë t’jetesës. Kështu, informacione për “Mindful Eating”, dieta “Keto”, dieta vegane, peskatariane, vegjetarianem omnivore, apo rregulli 80:20 i t’ushqyerit janë vetëm disa prej stileve t’ushqyerit dhe t’jetuarit t’shnetshëm për t’cilat kemi ni.
Nëse ke ni për dietën mediterane, ke provu disa nga pjatat mediterane dhe ke qejf me u informu ma shumë mbi këtë lloj diete, atëherë ke ra n’aertikullin e duhun, meqë ne t’i kemi përmbledhë informatat dhe faktet ma kryesore mbi këtë dietë, t’i kemi thjeshtëzu e ba hazër n’nji artikull t’vetëm, Ty krejt çka t’mbetet asht me lexu e me e përthithë tanësinë e informacioneve t’cilat i kemi përzgjedhë për ty kësaj here.
Çfarë diete asht dieta mesdhetare/mediterane?
Dieta mediterane asht mënyrë e t’ushqyerit e cila bazohet n’zakonet tradicionale t’përgatitjes dhe t’ushqyerit e njerezve mesdhetar n’vendet si Greqia, Italia dhe Spanja përgjatë viteve t’gjashtëdhjeta – mënyrë kjo që inkurajon konsumimin e ushqimeve t’freskëta, sezonale dhe lokale. Me i ra shkurt dhe shqip, dieta mesdhetare nuk asht nji dietë e paracaktume dhe fikse, por ma tepër asht nji model/stil/mënyrë gjenerale e t’ushqyerit që i përshtatet dallimeve lokale e kulturore prodhuese n’rajonin e Mesdheut
Cilat ushqime e karakterizojnë dietën mesdhetare/mediterane?
Dieta mediterane kryesisht karakterizohet për përdorimin e ushqimeve me bazë bimore (p.sh. fruta dhe perime t’freskëta, arra dhe drithëra). Megjithatë, përveç produkteve bimore, dieta mediterane njihet edhe për përdorimin e vajit t’ullinit dhe poashtu inkurajon që n’mënyrë t;moderume me u konsumu peshku, frutat e detit, mishi i shpendëve dhe ai i kuq, produket e qumështit, por edhe ambëlsinat.
Mundesh me e lexu edhe…
Meqë dieta mediterane asht ma shumë mënyrë e t’ushqyerit dhe konsumimit t’moderum t’ushqimeve sezonale e lokale, kjo dietë rekomandon edhe konsumimin e verës brenda nji vakti – kuptohet që gjithnjë flitet për sasi t’kontrollume/moderume e jo teprim dhe helmim me alkool. E nëse je t’u u çuditë se pse kjo mënyrë e t’ushqyerit e lejon/inkurajon këtë gja – atëherë ne jemi këtu me t’tregu se dieta mesdhetare sikurse ushqimit e pije, randësi t’veçantë i jep edhe aspektit social e kulturor. Njilloj sikurse dieta t’inkurajon me hangër e me pi ngapak, ajo poashtu promovon dhe inkurajon t’ushqyerit me orar, mundësisht me njerëz t’tjerë – pra, t’ngranunit e përbashkët.
Gjithashtu vlenë t’ceket se stili mediteran i t’ushqyerit inkurajon edhe aktivitetin e rregullt fizik, anipse asht bukur dietë e shnetshme. Andaj, edhepse jo si para 30-50 vitesh, kjo dietë vazhdon me qenë nji prej dietave e praktikave ma t’preferume t’t’ushqyerit për shumë njerëz t’vendeve mesdhetare.
Cilat janë përfitimet shëndetësore t’kësaj diete?
Lajmet e fundit tregojnë se stili mesdhetar i t’ushqyerit po cilësohet si forma ma e mirë e dietave dhe t’ushqyerit t’shnetshëm për 6 vite radhazi nga US News & World Report. E këtë e thonë edhe shkencëtarët e dietologë t’famshëm botëror, t’cilët bazuar n’prova t’ndryshme kanë pa se njerëzit t’cilët ju kanë përmbajtë dietës mediterane jetojnë ma gjatë, janë ma pak t’rrezikum prej kancerit dhe sëmundjeve t’zemrës, kanë ma pak komplikime dhe sëmundje metabolike/tretëse, vuajnë ma pak prej diabetit si dhe i shmangen obezitetit dukshëm ma shumë sesa njerëzit që nuk i përmbahen nji diete t’tillë.
Edhe publikimet e fundit nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) identifikojnë dietën mediterane si nji dietë stretegjikisht efektive për parandalimin dhe kontrollimin e sëmundjeve jo t’transmetueshme – e t’cilat janë shkaktari kryesor i vdekjeve t’parakohshme (nën moshën 60 vjeçare) anë e mbanë globit.
E përveç shumë benefiteve dhe shijeve interesante e t’frekëta që dieta mediterane ofron, ajo gjithashtu konsiderohet si njana prej modeleve dietale ma t’lehta me u ndjekë dhe t’cilat janë ma afat-gjatë, pikërisht për shkak t’qasjes fleksibile që e ka dhe qasjes n’produkte lokale e sezonale. Madje, shumë receta e ushqime mediterane janë edhe ekonomikisht ma t’përballushme për shumicën prej njerëzve – veçanarisht për ata që kanë nevojë shëndetërisht me u forcu, me e menaxhu peshën dhe me u ngopë shnetshëm.
E masi veç jemi tek informacionet mesdhetar, po t’i përmbledhim nja 5 super-receta t’shijshme mediterane, që vërtetë ja vlenë me i provu – n”daç me shiju ndonjanën prej pjatave n’çfarëdo kohe, qoftë për drekë a darkë e me u kënaqë me shijen e benefitet që t’i ofron secila prej rekomandimeve t’tona. Poashtu, lirisht modifikoji këto sygjerime dhe përshtati sipas shijes e preferencave t’tuja – mjafton mos me i lanë domatet anash. Shijo! / katror.info/
Ky artikull është përgatit’ nga Kaltrina Zhushi. Për me pa receta të mira dhe te shëndetshme, mundeni me e vizitu blogun e saj në Instagram @gurmaneria
Përgatiti:
