Edhe pse rruga për në Kukaj nuk është as e shkurtër, as e lehtë, ajo nuk e ndal dot hovin e njerëzve që vit pas viti zgjedhin të jenë pjesë e EtnoFest-it.
Në këtë fshat të vogël malor, larg zhurmës së qytetit, një festival kthehet cdo korrik në një vatër të gjallë kulture që mbledh artdashës nga e gjithë Kosova dhe më gjerë, – shkruan Katror.info
EtnoFest, si një nga festivalet më unike kulturore në Kosovë, në edicionin e tij të 15-të sjell temën “Identiteti”, një temë që shkon ne rrënjët e ekzistencës sonë kulturore.
Për themeluesin e festivalit, regjisorin Fadil Hysaj, EtnoFest është shumë më tepër se një ngjarje kulturore.
“Kjo ka zgjat 15 vjet me radhë kësisoji, prej kur ka fillu prej asaj shtëpisë atje e deri ato atje tash në fund, po nuk kemi qenë ne që e kemi rritë EtnoFest-in, po ka qenë një pasion i madh i publikut, i njerëzve që janë kthy në të kalumen e tyre, kanë fillu me përjetu fëmijërinë, përjetimet e tyre i kanë bartë te fëmijët e tyre dhe në njëfarë mënyre është ringjitë një hallkë e këputur. Tash mendoj se identiteti ynë nuk është më shumë në rrezik. Arti ka një adresë, artistët e kanë një adresë” – u shpreh regjisori.
EtnoFest ka fituar mbështetjen e institucioneve lokale, vecanërisht nga Komuna e Prishtinës, e cila konsideron festivalin një pjesë të rëndësishme të jetës kulturore të kryeqytetit.
“Definitivisht është një prej projekteve më të rëndësishme të kryeqytetit, sepse kryesisht projektet janë të fokusuara në pjesët urbane dhe tematikat të cilat i trajton EtnoFest çdo vjet, prek një prej çështjeve më të rëndësishme që i ka vendi, po natyrisht, gjithmonë duke përdorur artin si mënyrë e re të shprehjes së këtyre temave, të cilat janë kruciale për zhvillimin e vendit, një hapësirë e re që në fakt është në përputhje, në harmoni me vizionin të cilin e kemi ne si Drejtori për Kulturë, sepse jemi shumë të interesuar që arti dhe kultura të decentralizohet” – tha Drejtoresha e Kulturës në Prishtinë.
Për 11 ditë me radhë, vizitorët do të mund të shijojnë shfaqje teatrore, performanca muzikore, ekspozita të artit pamor, ushqime tradicionale dhe punë artizanale që ruajnë mjeshtëritë e dikurshme.

“Çdo natë, dhe kjo është për herë të parë për EtnoFest-in, çdo natë kemi këngëtarë të ndryshëm dhe DJ të ndryshëm me after-party. Ndërsa tema e identitetit është tema e cila na ka prekur gjithmonë neve si festival dhe është realisht zanafilla e nisjes së festivalit” – u shpreh Ujkan Hysaj, drejtor artistik i EtnoFest.
“Deri tash EtnoFest ka qenë shtatë ditë, gjashtë ditë, sivjet është 11 ditë në fakt, është shumë sfiduese, mendoj që është një ndër festivalet më të vështira me i organizu, ekipe me njerëz, me trupa të ndryshëm, që secili është nga dhjetë njerëz, njëzet, është vështirë duke ia nisë prej transportit, prej akomodimit, me i plotësu kriteret, nevojat e tyre për me ba performancën.” – shtoi ai.
Një nga momentet më të veçanta të këtij edicioni është rikthimi i regjisores Iliriana Arifi, e cila kishte hapur për herë të parë EtnoTeatrin në Kukaj me shfaqjen e saj “Dardha pas Bunarit”.
“Po më rikthen 15 vite mbrapa në një mision që nuk mundem me e përshkru tash se nuk e di ndjenjën e njëjtë, sepse ka qenë shumë e veçantë. Shfaqja është dhënë në vitin 2010, ka qenë EtnoKompleksi, nuk ka qenë kështu si ekziston tash me gjithë këto skena madhështore, me gjithë këtë ndërtim, me gjithë këto gjana që janë kriju për pesëmbëdhjetë vite. Ka qenë premiera e parë, pastaj kemi fillu me diskutu me profën dhe ka fillu me u ba edhe organizimi me u zgjeru dhe me u pa në formë, mendësisht po shihet tash me gjithë këtë mrekulli që është kriju nga profesori Fadil” – tregon regjisorja.
Skënder Boshtrakaj, kurator i ekspozitës “Ridimensionime” të Gëzim Muriqit, cilëson festivalin si një platformë të rrallë që ruan rrënjët tona kulturore.
Etnofesti është një ngjarje që së pari fshatin Kukaj, i cili pat mbetë me një banor me bacën Daut, e ringjalli përmes modelit kulturor. Këtu ka ndodhë një mrekulli, ky fshat po ringjallet përmes EtnoFest-it, po ribanohet, po bahet një prej modeleve kulturore që munet, unë kisha me thanë, me u përdorë edhe në vende tjera” – u shpreh etnologu.
EtnoFest do të zgjasë deri më 20 korrik, duke ofruar një program të pasur dhe të mbushur me aktivitete të ndryshme duke rikujtuar se identiteti nuk është vetëm kujtim, por përjetim i përbashkët./Katror.info.