Kushdo që është pa diplomë universitare, vështirë se do të marrë pasaportë zvicerane.
Që nga viti 2018 janë vendosur rregulla më të rrepta për natyralizim në Zvicër. Përqindja e të huajve me kualifikim të lartë po rritet, ata që flasin gjermanisht dobët kanë pak shanse.
Midis 2018 dhe 2020, më shumë të diplomuar universitarë u natyralizuan në Zvicër, ndërsa shkalla për njerëzit me nivele të ulëta arsimore ra. Këtë e tregon një studim i publikuar të mërkurën nga Komisioni Federal për Migracionin.
Arsyeja për këtë është ligji i ri për të drejtat civile, i cili u prezantua, ndër të tjera, si rezultat i miratimit të nismës së emigracionit masiv në shkurt 2014. Nisma bëri thirrje për kufizimin e imigracionit dhe çoi në një shtrëngim të ligjeve të natyralizimit.
Qëllimi ishte thjeshtimi i procesit të natyralizimit dhe promovimi i integrimit. Ligji duhej të përshtatej më mirë me realitetin e ri shoqëror dhe të vendoste kritere të qarta, të sakta natyralizimi, veçanërisht në lidhje me aftësitë gjuhësore. Ai synonte të natyralizonte kryesisht njerëz të kualifikuar dhe të integruar.
Personat me leje C që duan të bëhen shtetas zviceranë duhet të kenë jetuar në Zvicër për të paktën dhjetë vjet dhe të kenë aftësi të mira gjuhësore. Ata gjithashtu nuk duhet të kenë marrë asnjë ndihmë sociale në tre vitet para natyralizimit dhe gjatë procesit.
Studimi tregon se profili i shtetasve të natyralizuar ka ndryshuar mes viteve 2018 dhe 2020. Përqindja e të huajve me kualifikim të lartë me diplomë universitare është rritur, ndërsa personat me aftësi të ulëta kanë më pak gjasa të natyralizohen. Njerëzit nga sektori i azilit dhe ata pa leje qëndrimi të përhershme e kanë më të vështirë. Ka dallime rajonale, ku kantonet si Lucerni dhe Vaud regjistrojnë rritjen më të madhe të të diplomuarve universitarë.
Kushdo që ka jetuar në Zvicër për dhjetë vjet me një leje F, d.m.th. që është pranuar përkohësisht, do të kreditohet vetëm me pesë vjet. Rregullat janë edhe më të rrepta për azilkërkuesit: vitet e tyre të qëndrimit nuk merren më fare parasysh.
Më shumë njerëz u natyralizuan nga vende të tilla si Gjermania dhe Franca. Më pak janë qytetarët nga Kosova dhe Serbia. Gjithashtu ka më pak natyralizime nga Italia, Spanja, Mbretëria e Bashkuar dhe Belgjika.
Këshilltari Kombëtar i FDP, Christian Wasserfallen e sheh zhvillimin si thelbësisht pozitiv. “Integrimi i mirë në shoqëri duhet të jetë gjithmonë një parakusht për natyralizim.” Zotërimi i gjuhës kombëtare dhe njohuritë bazë matematikore janë faktorë vendimtarë, veçanërisht përsa i përket integrimit në tregun e punës. Rrjedhimisht, këto pika duhet të merren parasysh edhe kur merret vendimi për natyralizimin.
Céline Widmer (PS) i sheh gjërat ndryshe. “Nëse dikush është natyralizuar nuk duhet të varet nga niveli i tyre arsimor,” beson ajo. “Në përgjithësi, do të kishte më shumë kuptim që njerëzit të natyralizoheshin më herët në procesin e integrimit, edhe nëse ata nuk e kanë ende një zotërim të përsosur të gjuhës, për shembull”. Personat e natyralizuar integrohen më mirë dhe po ashtu kalojnë më lehtë në tregun e punës – “një përfitim për individin dhe shoqërinë”./20minuten /Katror.info
Përgatiti:
