Arkeologët në Egjipt kanë zbuluar disa varre që datojnë rreth 3300 vjet më parë, në një varrezë të lashtë në vendin antik të Saqqara.
Varri më i madh i përkiste një njeriu të quajtur “Panehsy”, i cili ishte “mbikëqyrësi i tempullit të Amunit”, Lara Weiss, një kuratore e koleksionit egjiptian dhe nubian në Muzeun Kombëtar të Antikiteteve të Holandës në Leiden dhe autore e librit “Të vdekurit në këmbë në Saqqara” (De Gruyter 2022), i cili është një nga drejtuesit e gërmimeve, i tha ‘Live Science’ në një e-mail.
Weiss vuri në dukje se Panehsy “kishte një varr shumë të bukur me relieve të mrekullueshme që tregojnë gjurmë të mëdha ngjyrash”.
Mundesh me e lexu edhe…
Eshtrat njerëzore u gjetën në varrin e Panehsy, por ato duket se janë nga njerëz të varrosur në një kohë të mëvonshme dhe do të studiohen në detaje në vitin 2024, tha Weiss.
Një varr tjetër i zbuluar rishtazi i përket një njeriu të quajtur “Yuyu”, i cili ishte “prodhues i fletëve të arta dhe si rrjedhim një artist i specializuar në thesarin mbretëror”, tha Weiss.
Ndërsa varri i Yuyu është më i vogël se ai i Paneshy-t, ai ka disa vepra arti të jashtëzakonshme që përshkruan “shumë detaje interesante si shumë barkë [një anije] dhe një procesion të madh vajtuesish”, vuri në dukje Weiss.
Përshkruhen katër breza të familjes së tij, duke përfshirë “prindërit dhe gruaja e tij, vëllai i tij me gruan dhe fëmijët, fëmijët dhe nipërit e tij”, tha Weiss. Statujat duket të jenë të papërfunduara, por dizajni i statujave është i ngjashëm me ato të gjetura në një varr aty pranë që i përket një çifti të quajtur Maya dhe Merit, të cilët jetuan rreth 50 vjet përpara se të ndërtohej ky varr, vuri në dukje Weiss. ‘Live Science’ kontaktoi studiues që nuk ishin të përfshirë në gërmimet, për të marrë mendimet e tyre.
Francesco Tiradritti, një profesor egjiptologjie në Universitetin Kore të Enës në Itali, ishte i impresionuar nga lehtësimi. “Cilësia e këtij relievi është e mahnitshme”, tha Tiradritti, duke vënë në dukje se “artisti luajti mbi tridimensionalitetin dhe frontalitetin e katër figurave me një ndërgjegje të rrallë për artin e Egjiptit të Lashtë”.
Tiradritti tha se relievi i kujton atij monumentet e gjetura në një nekropol afër Memfisit që datojnë nga Mbretëria e Vjetër (rreth 2649 p.e.s. deri në 2150 p.e.s.), një kohë kur piramidat po ndërtoheshin në Egjipt. Puna në Saqqara është në vazhdim dhe po kryhet nga studiues nga Muzeu Kombëtar i Antikiteteve në Leiden dhe Muzeu Egjiptian në Torino, Itali./Katror.info
Përgatiti:
