Mundësia e zbulimit të hershëm të një shpërthimi vullkanik të ardhshëm jo vetëm që do të zvogëlonte viktimat njerëzore, por gjithashtu do t’i lejonte shkencëtarët të njihnin më mirë vetë vullkanin.
Shkencëtarët që kanë studiuar vullkanet dhe aktivitetin e tyre prej vitesh, falë të dhënave të shumta të mbledhura, mund të vlerësojnë afërsisht se kur mund të ndodhë një shpërthim vullkanik. Shembulli më i mirë dhe më i freskët është në Islandë, ku shpërthimi ndodhi më shumë se një muaj pasi shkencëtarët paralajmëruan për mundësinë e tij.
Por a ka një mënyrë më të mirë dhe më të saktë? Një grup shkencëtarësh amerikanë vunë re se ka shenja në natyrë që mund të tregojnë një shpërthim vullkanik të ardhshëm. Duke studiuar natyrën në Parkun Kombëtar Yellowstone në SHBA dhe duke kombinuar të dhënat satelitore, shkencëtarët zbuluan një model të pazakontë.
Mundesh me e lexu edhe…
Siç shkruan ata në studimin e tyre të botuar në revistën Geochemistry, Geophysics, and Geosystems, në prag të shpërthimit, në atë zonë u vu re një bimësi më e harlisur, e cila filloi të vyshket menjëherë para shpërthimit. Ata shpjegojnë se si ndodh kjo për shkak të nivelit të dioksidit të karbonit në zonë. Niveli i tij më i lartë fillimisht ka një efekt pozitiv tek bimët dhe ndërsa aktiviteti vullkanik intensifikohet, ai bëhet toksik. Rezultatet tregojnë se monitorimi i shëndetit të bimëve mund të japë paralajmërime të hershme për aktivitetin vullkanik. Madje edhe vite më parë.
Edhe pse studimi u fokusua në Yellowstone, shkencëtarët pohojnë se kjo metodë mund të zbatohet në vullkane të tjera me karakteristika të ngjashme. Gjithashtu, ata besojnë se me kërkime shtesë, teknika e tyre e parashikimit të shpërthimit mund të përmirësohet dhe të përshtatet për lloje të ndryshme vullkanesh.
Domethënë, monitorimi në kohë dhe paralajmërimi i një shpërthimi, ashtu siç ishte rasti në Islandë, jo vetëm që mund të shpëtojë jetë dhe të zvogëlojë dëmet, por gjithashtu u mundëson shkencëtarëve të vendosin sensorë në kohë dhe kështu të marrin informacion më të detajuar për vetë shpërthimet dhe vullkanet. Sidomos ato që ndodhen në zona të paarritshme./Katror.info
Përgatiti:
