Më 10 nëntor 2020, Kosova, së bashku me vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor, nënshkroi Deklaratën e Samitit të Sofjes, duke marrë përgjegjësinë për mbushjen e objektivave të Agjendës së Gjelbër. Ky plan, i ndarë në pesë shtylla, paraqet një udhërrëfyes për Kosovën dhe vendet tjera në rrugën drejt dekarbonizimit, tranzicionit të sektorëve në ekonominë qarkore, mbrojtjes nga ndotja, ngritjen e qëndrueshmërisë së sistemeve bujqësore, si dhe ruajtjen e biodiversitetit.
Instituti për Politika Zhvillimore (INDEP) ka ndjekur monitorimin e zbatimit të kësaj agjende nga institucionet relevante dhe ka përmbyllur të gjitha gjetjet në një raport të detajuar.
Për të diskutuar pengesat në zbatim në fusha të caktuara, si dhe për të vlerësuar progresin gjatë këtij viti në zbatimin e kësaj agjende, INDEP ka mbledhur sot aktorët relevantë në një vend për të diskutuar bashkërisht përparimin e Kosovës në këtë drejtim.
Dardan Abazi nga Instituti për INDEP, tha se Kosova e vendet tjera po përballen me sfida në rrugëtimin drejt dekarbonizimit.
“Pavarësisht qasjes së dukshme të këtyre qëllimeve, Kosova dhe vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor përballen me sfida të vazhdueshme në rrugëtimin e tyre drejt një të ardhme më miqësore me mjedisin. Këto sfida dalin nga kostot financiare, ekonomike dhe sociale të proceseve të transformimit, interesat konkurruese midis palëve të interesuara, mungesa e informacionit midis vendimmarrësve dhe mungesa e bashkëpunimit të fortë rajonal”.
Kryetarja e Komisionit për Mjedis, Ushqim, Bujqësi, Planifikim dhe Zhvillim, Fitore Pacolli, tha se insitutcionet po arrijnë ta shtyjnë përpara Agjendën e Gjelbër.
“Tri vjet më parë Kosova është zotuar për zbatim të Agjendës së Gjelbër. A ka pas pengesa në disa sektorë, mendoj që po. Unë si kryetare jam e lumtur që kam hapësirë dhe të shtyjë çështje që lidhet me agjendën e gjelbër dhe sidomos kur e kemi një Qeveri që të dëgjon. Në kohën e mëparshme ka qenë e vështirë sepse e kemi pas një Qeveri që nuk të dëgjonte”.
Blendi Hasaj nga Instituti GAP, tha se duhet që me patjetër të punohet që të ketë orientim te burimet e ripërtërishme.
“Konsideroj që është e rëndësishme që të kemi këso lloj raportesh që e masin progresin në çështjet apo fushat që janë strategjike dhe shumë të rëndësishme për Kosovën, pasi që përveç vlerësimit ajo ndikon te Qeveria që ta rrisë angazhimin e saj në mënyrë që të arrijë objektivat. Këto angazhime që i kemi marrë kanë me na kushtëzuar një transformim të tërësishëm të sektorit energjetik. Kjo përveç që është sfidë në vetvete ka edhe shumë të mira që i ka si proces sepse një nga të mirat është që na mundëson një zhvillim ekonomik më të qëndrueshëm”.
“Kosova aktualisht e ka miratuar një strategji i cili është një dokument kyç dhe kryesor për zhvillimin e sektorit të energjisë në vend dhe i cili ka vë synimet se çka duhet të arrihet deri në vitin 2031. Normalisht si strategji është shumë ambicioze dhe mendoj që tenton disi heshturazi që të zhvendoset nga kjo baza te prodhimi i energjisë me qymyr, ndonëse mbetet në skenarë dhe të ketë një orientim te burimet e ripërtritshme”.
Raportin e INDEP mund ta gjeni në këtë link.