Meritat për muzikën, këngët që i dëgjojmë dhe kënaqemi me to zakonisht në tërësi ja japim performuesve, me raste autorëve, por shumë rrallë mjeshtërve që e caktojnë zërimin dhe tingullin e shpesh herë edhe vetë komponimin.
Alan Parsons është një legjendë e gjallë mes mjeshtërve të zërit. Leksionet e tij shpesh caktojnë tingullin e zhanrit me vite. Ai nuk ka frikë të përcjellë hapur dhe me mprehtësi gjithçka që ka akumuluar në dijeninë e vet mbi muzikën dhe tingullin. Dhe ka shumë. Jeta e tij ishte dhe është shumë më tepër se jeta e një inxhinieri të zërit i albumeve më të vlefshme në historinë e muzikës. Një pjesë e madhe e studentëve të tij e konsiderojnë atë një gjeni të vërtetë! Alan punën e vet e ka pasuruar edhe si multi-instrumentalist, vokalist dhe kompozitor.
Nëna e Alan-it këndonte në një grup që luante muzikë origjinale skoceze. Ai trashëgoi prej saj ndjenjën e muzikës dhe talentin muzikor.
Mundesh me e lexu edhe…
Babai i tij, Denys Parsons përveçse se ishte një pianist dhe flautist i talentuar, punoi si regjisor, letrar, fizicient dhe kimist si dhe ishte edhe zyrtar shtypi për Bibliotekën Mbretërore Britanike.
Ai ishte aktiv edhe në fushën e shkencës, zhvilloi të ashtuquajturin “Kodi Parsons”, me të cilin mund të klasifikohen meloditë muzikore. Ai u mor me akordim dhe tema muzikore në botimin “The Directory of Tunes and Musical Themes” (Sistemi i melodive dhe temave muzikore). Ai i tregoi Alanit se muzika dhe shkencat teknike janë shumë më afër njëra-tjetrës nga sa duket.
Në tetor 1967, në moshën 18-vjeçare, Parsons filloi të punonte në Abbey Road Studio si ndihmës inxhinier i audio shiritave. Në fillim si shërbëtor, i ashtuquajtur “masetor”, që do klasifikonte shiritat e magnetofonit.
Shumë shpejt ai fitoi privilegjin të marrë pjesë në seancat e regjistrimit të Beatles, duke regjistruar “Get Back” me ta, më vonë Let it Be. Ai gradualisht u zhvendos në aktivitete më komplekse dhe mori meritën e tij të parë të inxhinierisë së zërit për albumin legjendar Abbey Road.
Në atë kohë, pothuajse ende fëmijë në studio, ai fillon të kuptojë se shumë gjëra që fillimisht duken të komplikuara dhe jo kompakte në studio mund të piqen me kalimin e kohës dhe të duken të freskëta dhe tërheqëse nga jashtë. Për shembull, ai përjeton Beatles në fazën e tyre të shpërbërjes, McCartney shkon në studio një ditë, Lennon në një ditë tjetër dhe Harrison në një tjetër. Ata nuk flasin shumë me njëri-tjetrin. Dhe Ringo i pakënaqur lëkundet mes tyre. Dhe Parsons duhej që të gjithë ata, ose punën e tyre t’i harmonizonte në një mënyrë funksionale.
Sidoqoftë, u krijua “Abbey Road”, një album që luan një rol thelbësor në historinë e muzikës beat dhe rock. Alan mëson durimin, duke gjetur lidhjet midis instrumenteve, vokaleve dhe efekteve, duke nxjerrë gjërat thelbësore nga tingujt e ri.
Muzika e tij u pasqyrua në albumet e Beatles në projektet e Paul McCartney, albumet “Wild Life” dhe “Red Rose Speedway”, pesë albume nga The Hollies, dy albume nga Pink Floyd, “Atom Heart Mother” dhe “The Dark Side of the Moon”.
“Dark Side Of The Moon” (Ana e errët e hënës), një album pesimist dhe nihilist për paratë, lakminë, luftërat, por edhe për vetminë dhe frikën njerëzore nga kalimi i kohës, Pink Floyd e kishte përgatitur që në vitin 1971 dhe u regjistrua në Abbey Road për më pak se një vit nga pranvera e 1972 deri në pranverën e 1973. Pink Floyd po kërkonin dhe gdhendnin tingullin e tyre që do të shprehte me besnikëri disponimin e tyre të errët.
Duke marrë parasysh sasinë e mostrave dhe shtresave që përbënin Dark Side, në mënyrë të pabesueshme ajo u regjistrua nga vetëm Alan dhe anëtarët e Pink Floyd. Thjesht mund të imagjinoni që pesë prej tyre të ngatërrohen me arkat dhe monedhat për të marrë tingujt e të hollave në arka të supermarketit që shfrytëzohen për këngën “Money”. I dërguar për të kapur një mostër tjetër, Alan vizitoi një dyqan riparimi orësh dhe ndihmoi në regjistrimin e tingëllimit të tiktakeve, zileve dhe këmbanave të ndryshme që më vonë përdorën për këngën “Time”. Shumë nga tingujt e tjerë ishin gati dhe prisnin në dollapin e famshëm të ‘Abbey Road Effects’ duke përfshirë njoftimin e aeroportit të dëgjuar në “On the Run”.
Në momente delikate Pink Floyd nuk dinin si të silleshin me aranzhimet e incizuara dhe puna lihej përgjysmë. Në ato situata, ata bënë pushime të gjatë mes regjistrimeve dhe “thjesht shtynin negociatat e mëtejshme”. Në një nga ato momente, Alani hyn në studio dhe përpiqej të kuptonte se ku të shkonte me materialin e punuar, dhe Pink Floyd ia dhanë dorën e lirë “deri diku”.
Ai ndihmoi në mënyrë të konsiderueshme si teknikisht ashtu edhe nga ana zanore me tingullin me shtatë rrahje në fillim të këngës Money. Për shkak se zërat e Waters dhe Gilmour dukeshin jashtëzakonisht të ngjashëm, ai i diferencoi ata duke i dyfishuar, gjë që ndihmoi gjithashtu në akordimin e timbrit “ngjyra dhe rezonancat e zërit” të Gilmour.
Ai u përfshi në aranzhmane kur organizoi që Pink Floyd të kishte këngëtaren totalisht të panjohur, Claire Torrey e punësuar në EMI studio, të cilën e njihte nga projekte të tjera. Ai e angazhoi atë në “The Great Gig in the Sky”(Koncerti madhështor në qiell), Torey me kërkesën e grupit improvizoi një melodi pa tekst mbi solon emocionale të Richard Wright-it në piano dhe kitarat melankolike të David Gilmour. Ajo personalisht mendoi se e kishte tepruar me bollëkun e vokaleve emocionale gati në eufori në kabinën e regjistrimit dhe ishte gati t’i kërkonte falje grupit me turp, por grupi me entuziazëm e siguroi se ajo kishte dhënë një performancë të përsosur dhe pikërisht kjo ishte ajo që ata kërkonin.
Parsons eksperimentoi me përhapjen edhe panoramike të instrumenteve kuadrofonike gjatë miksimeve, më së shumti në komponimin avangard “On the Run” (Në ngutje).
Nga ana tjetër “kryeveprat” e tij përfshijnë punën me jehonë (individualisht në instrumente dhe në mënyrë uniforme në të gjithë grupin). Edhe pse producenti Chris Thomas ishte përgjegjës për formën përfundimtare të tingullit të albumit, ata bashkë, kërkuan dhe gjetën një kompromis midis përzierjes “të thatë” dhe “të pastër” të favorizuar nga Waters dhe Mason, dhe versionit më të butë “echoey” të mbështetur nga Gilmour dhe Wright.
Alan pëlqen të tregojë historinë e komunikimit të shurdhët në Abbey Studio, kur Wright luante në piano në një studio të veçantë e grupi luante në studio tjetër me një sinjal të izoluar, duke mos u shqetësuar nga ndërthurja e instrumenteve të tjera. Wright ishte i lidhur nga distanca pa kontakt vizual dhe pa komunikim personal me grupin, vetëm përmes kufjeve dhe i humbur plotësisht. Ai nuk e kishte idenë nëse po incizonte me një grup live apo gjithçka shkonte në playback. Ai performoi pjesën e vet dhe në fund nuk kishte rëndësi se si por doli njëra nga kryeveprat e muzikës moderne.
Gjithsesi, viti i punës në “The Dark Side of the Moon” dha fryte të mëdha. Lindi një standard i ri i tingullit rock, i cili ndikoi thelbësisht dhe vazhdon të ndikojë në brezat që do të vijnë. Pas suksesit të “The Dark Side of the Moon”, krijimtaria e Alan u përfshi më tej nga Pink Floyd ndërsa ata filluan një turne në Amerikë, Alan duke përdorur tinguj të drejtpërdrejtë, dhe albumin epik të papublikuar Household Objects, një album i përbërë plotësisht nga mjetet e amvisërisë pa kurrfarë instrumenti muzikor. Alan vazhdoi të punonte në anën teknike të regjistrimit, por këto përvoja nxitën një largim nga inxhinieria dhe në një punë më krijuese si producent i vendosur në Abbey Road duke prodhuar hite nga grupet Pilot dhe Cockney Rebel, dhe nga John Miles dhe Al Stewart.
Në vitin 1975, ai refuzoi ftesën e Pink Floyd për të punuar prapë me ta në “Wish You Were Here”( Po të ishe ti këtu) – vazhdimi i Dark Side – dhe në vend të kësaj nisi projektin Alan Parsons Projekt me producentin, kompozitorin dhe këngëtarin e rastësishëm Eric Woolfson, të cilin e kishte takuar në Abbey Road.
Erik Woolfson me profesion edhe kontabilist zbuloi se gjatë shkollës së kontabilitetit se asnjë film i bazuar në histori të Edgar Allen Poe nuk kishin humbur kurrë para. Ai mendoi, ndoshta kjo mund të zbatohej në muzikë”. Së bashku ata krijuan albumin kryesor “Tales and Mystery of Imagination”, (Përralla dhe mistere të imagjinatës) i ndjekur nga nëntë albume të tjera që zgjasin 10 vjet. “The Raven” (Korbi) me motive nga Edgar Alan Poe paraqet aktorin Leonard Whiting në vokalin kryesor, me Alan Parsons që interpreton vokalin përmes një koduesi të zërit EMI. Sipas shënimeve të albumit, “The Raven” ishte kënga e parë rock që përmbante një vocoder digjital (Kodues vokal).
Edhe pse asokohe kritikohej se gjitha ato komponime të ndërlidhura me teknologji shumë vështirë performohen live, Alan kurrë nuk ka bërë kompromis për sasinë e shtresave dhe mostrave që mund të bënin në një incizim vetëm sepse nuk mund të performohej drejtpërdrejt”. Megjithëse mund të ketë qenë kështu në atë kohë, teknologjia e mëvonshme i ka bërë të mundur këtë. Dhe Alan Parson përveq që i ka në konto të vetë mbi 27 albume me Alan Parsons Projekt, 6 albume solo, ai i ka edhe 6 albume live, një me orkestër simfonike. I ka meritat në 16 albume të artistëve të ndryshëm si inxhiner i zërimit dhe 17 albume si producent. Sikur Alan të mos kishte mbuluar mjaft terren në industrinë e regjistrimit, ai u bë gjithashtu Zëvendës President i EMI Studios Group në 1998, duke u bërë kështu menaxher i Abbey Road Studios. Megjithatë, kjo nuk zgjati shumë, pasi ai iu kthye shpejt pasioneve – inxhinieri, produksion dhe vetë muzikë!
Puna e Alan Parsons përfshin dekada dhe disiplina, dhe përmes gjithë kësaj ai i konsideron Abbey Road Studios si vendin që ndihej gjithmonë si në shtëpi. Historitë e tyre do të ndërthuren përgjithmonë. Alan ka shumë domethënie për gjenerata të tëra në fushën e muzikës. Puna e tij e rëndësishme me ASSR synon të përcjellë filozofinë dhe teknikat e regjistrimit. Në këtë epokë digjitale me sasi dërrmuese të efekteve dhe shtojcave në dispozicionin, shumë producentë vazhdojnë të punojnë sipas besimit të Alan-it, që “Nëse tingëllon mirë, është mirë”.
Alan është një art roker në zemër, kompozimet e tij kanë një rend të qartë, harmoni logjike dhe instrumente transparente, të ngjashme me ato të grupit Yes ose Genesis. Falë kësaj, instrumentalët e tij gjetën rrugën e tyre në lajmet televizive ose u përdorën si xhingla në evente të ndryshme, duke u bërë edhe më të njohura. Albumi i rindërtuar nga vitet 1980 përfshin, për shembull, pjesën instrumentale Sirius, e cila u bë një element kryesor i arenave të kolegjeve dhe sporteve profesionale në të gjithë Amerikën e Veriut. Instrumentali Mammagamma, nga ana tjetër, u bë i njohur në TVNZ në Zelandën e Re dhe në BBC Uells.
Qoftë si inxhinier, artist, producent, menaxher apo model, Alan Parsons vazhdon të frymëzojë dhe t’i kushtojë njohuritë e tij të pasura në artin e krijimit të disqeve./Katror.info
Përgatiti:
