“Ka nisur si hobi dhe tani më është bërë profesion, e dikur stil i jetës. Kam nisur kur nuk ka pasur as trepikësh, as semaforë, as kosh me faul. Kam vazhduar në ligat e një shteti që sot as nuk ekziston, dhe në ligat e një shteti që po e themelonim vetë, pa ditur kur ajo ëndërr do të realizohet. Kam luajtur në beton, në sallat e sporteve, në palestrat e shkollave fillore, kam transmetuar Ligën e Kosovës nga sallat e ftohta me telefon statik për radio. Kam transmetuar NBA-n dhe Lojërat Olimpike” – Blerim Vuniqi, ish-basketbollist dhe gazetar sportiv me përvojë të gjatë në Kosovë.
Pikërisht nga këto eksperienca dhe përpjekje, u formuan edhe hapat e parë të organizimit të basketbollit në vend, duke shtruar rrugën për ekipet e para dhe ligat e ardhshme.
Kështu nisi historia e basketbollit kosovar – e parë përmes syve të Blerim Vuniqit.
Pas Luftës së Dytë Botërore, ekipi i parë që u themelua në Kosovë, “Metohija e Prizreni”, përbëhej nga djem të rinj të cilët kishin mbaruar shkollat në Tiranë dhe Elbasan në fillim të viteve ’40.
Një grup entuziastësh, të cilët basketbollin e kishin mësuar në Shqipëri gjatë shkollimit të tyre në Normalen e Elbasanit dhe në Liceun e Shkodrës e të Tiranës, menjëherë pas çlirimit, në dhjetor të vitit 1944 – më 4 janar 1945 – formuan seksionin e basketbollit pranë shoqërisë sportive “Metohia” në Prizren.
Këta ishin: Ali Dauti, Qamil Nixha, Rexhep Gjiha, Mazllum Xërxa, Hasan Shala, Hasan Berisha dhe të tjerë. Fusha e parë u rregullua në oborrin e shkollës së mesme në Prizren; vijat anësore dhe fundore kanë qenë të shënuara me guralece të bardhë, për t’u mos u shlyer prej shiut, kurse vijat e brendshme janë shënuar me gëlqere. Tabelat e para prej druri kanë qenë të ngjitura në dy shtylla të telefonit të ngujuara pranë vijave fundore.
Ja një dëshmi e profesor Nixhës:
“Shqiptarët kosovarë që u shkolluan në Shqipëri, vëllai im dhe shumë të tjerë, sepse shkolla shqipe nuk ka pasur, pjesa më e madhe e lojtarëve ishin nxënës të gjimnazit. Kështu, sporti i basketbollit u bë pjesë e jetës së të rinjve shqiptarë kosovarë. Atje u shkolluan, mësuan dhe u morën edhe me sporte të tjera, si basketboll e volejboll. Në atë kohë sportet ishin shumë të lidhura me dorë, kanë qenë të bashkuara, dhe është luajtur paralelisht: basketbolli dhe volejbolli. Atëherë është quajtur klubi “Metohia”. Ata kanë qenë të gjithë shqiptarë. Ka qenë vëllai im, Ali Dauti, Rexhep Gjiha e të tjerë; krejt shqiptare do të thotë, kanë luajtur në Kalemegdan, ku dolën kundër ekipeve të njohura si Partizani, Crvena Zvezda, Shabac. Madje, edhe vetë Crvena Zvezdën e Beogradit e kanë fituar ata”.
Ky rrëfim vjen në kuadër të dokumentarit “4 Çerekët – Episodi 1”, i cili sjell për herë të parë historinë e basketbollit kosovar. Dokumentari, me autor dhe producent Leart Hoxha dhe intervista të realizuara nga Blerim Vuniqi, është prodhim i Katror Media dhe mbështetet nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit.
Dokumentari “4 Çerekët” është strukturuar në katër episode, një ndarje simbolike që pasqyron formatin e një ndeshjeje basketbolli, duke lidhur dramatiken e lojës me historinë reale të sportit në vend./Katror.info