Mauna Loa – vullkani më i madh aktiv në botë – ka shpërthyer për herë të parë që nga viti 1984.
Llava po rrjedh poshtë anës së vullkanit në një temperaturë prej 1000 gradë Celsius, por ekspertët thonë se kjo ende nuk përbën një kërcënim të madh për banorët vendas.
Sa i madh është Mauna Loa?
Mauna Loa, që do të thotë “mal i gjatë”, është vullkani më i madh aktiv në botë. Ai mbulon 5,271 km/katror dhe është një zinxhir nga pesë vullkanesh që formojnë ishullin e madh të Hawait në SHBA, raporton BBC. Vetëm ky vullkan përbën gjysmën e të gjithë ishullit.
Maja e Mauna Loa është 4,170 metra mbi nivelin e detit, por baza e saj është në dyshemenë e detit. Nga atje deri në majë është 9,170 metra, duke e bërë atë më të gjatë se Mali Everest.
Pse po shpërthen Mauna Loa?
Shtyllat e materialit super të nxehtë të quajtur magma kanë dalë nën Mauna Loa dhe vullkanet fqinje nga një “pikë e nxehtë” thellë brenda Tokës. “Askush nuk e di saktësisht pse ekziston kjo pikë e nxehtë”, thotë Dr. Carmen Solana, një vullkanologe në Universitetin e Portsmouth në Mbretërinë e Bashkuar, “por mund të shkaktohet nga prishja e materialit radioaktiv brenda mantelit të Tokës. Këto shtëllunga magmë formuan të gjithë ishujt e Hawait”, shtoi ajo.
Kur shpërthen Mauna Loa, thotë Dr Solana, magma së pari buron në “kalderë” – krater i madh vullkanik, veçanërisht i formuar nga një shpërthim i madh që dërgon në shembjen e grykës së vullkanit. Kaldera e quajtur Mokuaweoweo mbulon një sipërfaqe prej gjashtë 15 km/katror dhe është 180 metra i thellë.
Pse është i rëndësishëm shpërthimi i Mauna Loa?
Mauna Loa ka shpërthyer 33 herë që nga viti 1843, data e shpërthimit të parë të regjistruar. Mesatarisht, është një shpërthim çdo pesë vjet e gjysmë. Megjithatë, shpërthimi i fundit ishte pothuajse 40 vjet më parë.
“Ka pasur disa shenja të daljes së magmës gjatë 10 viteve të fundit”, thotë Andrew Hooper, një profesor i gjeofizikës në Universitetin e Leeds në Britani të Madhe, “por nuk ka pasur asnjë shpërthim deri më tani”.
Shpërthimi aktual në Mauna Loa po i jep një brezi të ri shkencëtarësh mundësinë për të studiuar se si funksionon vullkani, thotë profesor Hooper.
“Do të jetë interesante për ne të shohim se ku ruhet magma brenda Mauna Loa – ku qëndron në mes të daljes nga manteli i Tokës dhe daljes nga sipërfaqja e vullkanit”, thotë ai.
A është i rrezikshëm shpërthimi i Mauna Loa?
Ndryshe nga shumë vullkane, Mauna Loa zakonisht nuk prodhon shpërthime vërtet të mëdha, në të cilat llava lëshon në ajër së bashku me shtëllungat e hirit dhe gazit. Në vend të kësaj, llava rrjedh me një ritëm mjaft të ngadaltë në anën e vullkanit.
“Rrjedhat e llavës nuk janë kërcënuese për jetën”, thotë profesor Hooper, “sepse ju mund t’i dilni përpara në rrugë”.
“Gjithashtu, llava nuk po shkon drejt qyteteve më të afërta, por në veri-lindje. Ajo do të duhet të udhëtojë një rrugë të gjatë në atë drejtim përpara se të shkaktojë dëme serioze në pronë”, tha ai.
Përgatiti:
