Është herët në mëngjes dhe Raz Halili është rrugës për në punë. “Burrat e guaskave janë ata që zgjohen herët”, thotë brezi i dytë i burrave të guacave dhe nënkryetari i kompanisë së peshkimit me famë botërore, Prestige Oysters, shkruan Forbes në një artikull të gjatë për Raz Halilin dhe biznesin e tij të suksesshëm me guaska.
Ai e fillon ditën e tij të zënë në zyrën mbi fabrikën e përpunimit në gji, duke bërë telefonata dhe duke dërguar email për t’u siguruar që anijet janë në veprim, se logjistika është rreshtuar si duhet dhe se objektet e përpunimit e kanë prodhimin gati për treg. Pjesa tjetër e ditës do të kalojë duke mbikëqyrur doket në port, në fabrikën e përpunimit ose në Pier 6 Seafood & Oyster House, restoranti që ai hapi dy vjet më parë.
Një burrë i guaskave që nga lindja
Mundesh me e lexu edhe…
Raz u rrit në portet e peshkimit të San Leon, Teksas, në Gjirin Galveston, duke notuar në marinë dhe duke parë anijet e karkalecave dhe guacave të detit. Babai i tij, Johnny Halili, me origjinë shqiptare, emigroi nga Kosova në vitin 1976, gjatë periudhës së rrëmujshme në historinë e vendit.
Duke punuar me orë të tëra në barkat me guaska deti, më në fund ai mblodhi para të mjaftueshme për të blerë mjetet e tij lundruese dhe shpejt filloi të blejë varka të tjera dhe të punësojë njerëz. Gruaja e tij, Lisa, kaloi shumë dimra të ftohtë dhe vera të nxehta, duke u gërryer guaska dhe karkaleca pranë Johnny për të ndërtuar biznesin familjar.
Sot, Prestige mbikëqyr 40,000 hektarë pronë private të guaskave të detit dhe më shumë se 100 varka gjatë sezonit të pikut. Nëpërmjet punës së palodhur dhe vendosmërisë, familja Halili u bë familja shembull për ëndrrën amerikane, duke i ngulitur djalit të tyre, Razit, një ndjenjë të fuqishme për ushqimin, familjen dhe kulturën.
Fillimisht, prindërit e tij nuk e lejuan atë të punonte në zyrën e Prestige deri pasi ai mbaroi kolegjin, por Raz i ri ishte i etur për të mësuar zanatin. Gjatë pushimeve të verës, ai u ngjit në rrugën e tij, duke filluar nga ndihma e klientëve me pakicë në treg tek shkarkimi i varkave, përdorimi i pirunëve dhe ngarkimi i kamionëve. Ai ishte 16 vjeç kur drejtoi për herë të parë varkën e tij dhe vazhdoi ta bënte këtë çdo verë gjatë shkollës së mesme dhe kolegjit.
Raz zhvilloi një vlerësim të thellë për guaskat e detit dhe kontributin e tyre në ekosistem, dhe kuptoi rolin e tyre në sigurimin e mjeteve të jetesës për ekuipazhet e përkushtuara. Megjithëse ëndrra e tij ishte të luante futboll profesionist në Evropë, ai përfundimisht vendosi t’i bashkohej biznesit familjar.
Ai filloi të mbikëqyrte shitjet, duke zgjeruar bazën e klientëve të kompanisë për t’i shërbyer shumicës së restoranteve të Houston dhe shtëpive kryesore të shpërndarjes së ushqimit në të gjithë vendin, me vendosjen e produkteve në të 50 shtetet në Amerikë dhe Kanadanë dhe vendosi gjurmë në rritje në sektorin e shitjes me pakicë në të gjithë juglindjen.
Falë iniciativave të tij, operacioni është rritur duke mundësuar hapjen e qindra vendeve të punës në Teksas dhe Luiziana, duke përfshirë shumë punëtorë të ekuipazhit dhe uzinës që janë emigrantë meksikanë. Familja Halili është ajo që i paguan punëtorë paraprakisht. “Puna me guaska është punë shumë e ndershme,” thotë Raz. “Është shumë punë intensive, me punëtorët që luftojnë me elementët për t’u siguruar që ka guaska deti për treg. Por kur këta djem largohen në fund të ditës, ndihen mirë për punën që kanë bërë.”
Qëndrueshmëria në peshkim ka qenë një tjetër prioritet kryesor për Raz, i cili udhëhoqi Prestige Oysters në vlerësimin e mundimshëm tre-vjeçar nga Këshilli i Administrimit Detar për t’u bërë kompania e parë e peshkimit e certifikuar nga MSC (Këshilli i Kujdestarisë Detare) në Amerikë, duke demonstruar angazhimin e kompanisë për të ofruar një produkt të qëndrueshëm. Ekipi i kësaj kompanie udhëheq rrugën në peshkimin e qëndrueshëm, duke e shfaqur atë si rrugën përpara për industrinë e ushqimeve të detit, veçanërisht tani kur, më shumë se kurrë, klientët duan të dinë se si korren prodhimet e tyre të detit.
Gjatë sezonit të guaskave të detit në Teksas, i cili zgjat nga nëntori deri në maj, ka dhjetëra kamionë që ngarkohen çdo ditë për të shpërndarë guaska deti me destinacione në të gjithë vendin. Në kulmin e sezonit, Prestige transporton rreth 230 mijë kilograme (500,000 paund) guaska deti çdo ditë, duke përpunuar rreth 115,000 kilogramë çdo ditë për t’i dërguar në pikat e shërbimit ushqimor. “Kur e bëni këtë siç duhet – në mënyrë të qëndrueshme – ju jo vetëm që do merrni, por edhe do të rimbushni nepërmjet kultivimit”, thotë Raz.
Përpjekjet e ruajtjes nga ana e Prestige përfshijnë riciklimin e 100% të guaskave që përpunojnë, duke i përdorur ato për të ndërtuar dhe mirëmbajtur shkëmbinj nënujorë krahas gurëve gëlqerorë të hedhur, betonit të grimcuar dhe shkëmbinjve, duke siguruar një nënshtresë për të krijuar shkëmbinj nënujorë të gjallë dhe për të nxitur rritjen natyrore. “Guaskat luajnë një rol shumë të rëndësishëm në ekosistemin tonë”, thotë Raz. “Në vit, ne po investojmë midis 2 deri në 3 milionë dollarë në shkëmb dhe guaskë (ekuivalente me 30,000 tonë) për të rimbushur dhe krijuar shkëmbinj nënujorë të rinj me guaska deti”.
Këta shtretër shkëmbinj nënujorë korrren me gërmim, gjë që shumica do t’a konsideronin si një gjë të dëmshme për shkëmbinjtë nënujorë, por Raz e di ndryshe. “Kur gërmojmë shtretërit e guaskave të detit, e bëjmë me kujdes për të gërmuar shtresën e sipërme rreth skajeve të shkëmbit”, thotë ai. “Në këtë mënyrë, guaskat e lidhura me pjesën e poshtme mund të ngrihen lart, gjë që i ndihmon ato të rriten në mënyrë më të barabartë dhe të qëndrueshme në madhësi dhe formë.”
Në varkë, ekuipazhi zgjedh me dorë guaskat e detit sipas madhësisë, duke i kthyer në det ato që nuk janë zhvilluar plotësisht. Pjesa tjetër pastrohet dhe renditet për tu dërguar në fabrikën e përpunimit. “Në këtë mënyrë, ne nuk e teprojmë me shfrytëzimin, për të siguruar ruajtjen e tyre dhe disponueshmërinë gjatë gjithë vitit.”
Rimbushja e shkëmbinjve nënujorë është thelbësore për të vazhduar këtë zinxhir të qëndrueshëm të korrjes. “Nënë Natyra është dhe do të mbetet gjithmonë kërcënimi më i madh për popullatat e shëndetshme të guaskave të deti,” thotë Raz. “Një stuhi mund të shkatërrojë një popullatë të guaskave të detit brenda pak orësh. Ndryshimet klimatike janë një kërcënim, pasi ne po shohim stuhi më të forta vitet e fundit.” Përveç të qenit një burim i rëndësishëm ushqimi dhe të ardhurash për komunitetin, shkëmbinjtë e detit janë barriera e parë kundër erozionit bregdetar.
Nga batica në tavolinë
Në vitin 2020, Raz mori përsipër një sfidë të re me hapjen e Pier 6 Seafood & Oyster House. Duke rinovuar një ish-kasolle të madhe karkalecash në një vend të bukur, tërheqës buzë detit, ai bashkëpunoi me kuzhinierin e njohur dhe fitues të çmimeve të ndryshme, Joe Cervantez, duke shfrytëzuar qasjen e tij unik në ushqimet e detit më të freskëta dhe me cilësi më të lartë të Gjirit për të ofruar një përvojë të vërtetë nga baticat në tryezë.
Ndërsa pjesa më e madhe e menusë është e përqendruar te Prestige Oysters – të papërpunuara, të veshura dhe të ftohta ose të pjekura në skarë – Cervantez përgatit gjithashtu peshq sezonal të Gjirit dhe ushqime të tjera deti, së bashku me mish të pjekur në skarë në dru.
Falë kombinimit fitues të menusë së vlerësuar nga kritikët e Chef Cervantez-it, atmosferës së bukur bregdetare dhe mikpritjes së ngrohtë, Pier 6 u njoh si gjysmëfinalist i James Beard Awards 2022 për Restorantin më të Mirë të Ri në vend.
“Kurba e të mësuarit ka përfunduar. Ne jemi më të organizuar si restorant, kështu që kemi qenë në gjendje të zgjerojmë dhe zbatojmë masa për të plotësuar shërbimin tonë dhe për t’u kujdesur edhe më mirë për klientët tanë,” thotë Raz, duke pranuar se mirënjohja e çmimit James Beard ishte një kompliment i madh për punën e zellshme të ekipit të tij. “Fokusi ynë është në krijimin e një përvoje, jo vetëm për klientët tanë të rregullt, por për ta bërë të vlefshme për Houstonianët dhe më gjerë që të bëjnë një udhëtim në San Leon për një kohë argëtuese me familjen dhe miqtë.”
Nëpërmjet Pier 6, Raz Halili gjithashtu shpreson të edukojë klientët për sezonalitetin në ushqimet e detit dhe të ofrojë mundësinë unike për të shijuar guaskat e detit nga rajone të ndryshme të Gjirit, duke ofruar një ndjenjë hiper-lokale të natyres dhe të kultivimit të kujdesshëm, burimit dhe festimit të ushqimeve të detit si një rrugë përpara për të ruajtur furnizimet dhe ekosistemet për brezat që do të vijnë./Forbes/Katror.info
Përgatiti:
