Arkeologët e Afrikës së Jugut thonë se kanë prova se një i afërm i njerëzve përdorte zjarrin si për dritë, ashtu edhe për të gatuar mish, pavarësisht se kishte një tru shumë më të vogël se njeriu.
Pretendimet rreth Homo naledit nuk janë publikuar apo rishikuar ende nga kolegët, por zbulimi i bërë nga antropologu Lee Berger dhe ekipi i tij po tërheq shumë vëmendjen ndaj sistemit të vogël të shpellave Rising Star në Afrikën e Jugut.
Berger, i cili është gjithashtu një eksplorues i National Geographic dhe kryeson departamentin e antropologjisë në Universitetin e Qitëatersrand të Afrikës së Jugut, zbuloi gjetjet e tij të fundit gjatë një leksioni në fillim të muajit në Institutin e Shkencës Carnegie në Uashington.
“Ne jemi mjaft të sigurt për të formuluar hipotezën se ky hominid me tru të vogël, Homo naledi, që ekzistonte në të njëjtën kohë që ne besojmë se Homo sapiens po ndante pjesë të Afrikës, po përdorte zjarrin për një sërë qëllimesh”, tha ai gjatë leksionit.
Truri i Homo naledit ishte rreth një e treta e madhësisë së trurit të njeriut, ndërsa mesatarisht ishte rreth 1 metër e 43 centimetra i madh dhe peshonte rreth 40 kilogramë.
Eksploruesit e shpellave zbuluan për herë të parë mbetjet skeletore të Homo naledit në vitin 2013, brenda sistemit të errët dhe të ngushtë të shpellës Rising Star. Zona ishte e mbushur me copa kockash, transmeton Klankosova.tv
Një studim i vitit 2015 konfirmoi se kockat vinin nga një specie e re dhe shënoi dallimet midis tij dhe Homo sapiens, duke treguar për një kombinim të anatomisë së primatit dhe njeriut të hershëm.
Datimi i mbetjeve të saj fosile në vitin 2017 tregoi se ai jetoi midis 230,000 dhe 330,00 vjet më parë, që do të thotë se mund të kishte bashkekzistuar me Homo sapiens.
“Ne kemi prova masive. Është kudo. Gropa të mëdha qymyr druri, mijëra kocka të djegura, vatra gjigante dhe argjilë të pjekur”, tha Berger në një intervistë.
Berger ka studiuar sistemin e shpellave që nga zbulimi fillestar, por hapësirat e ngushta e bëjnë jashtëzakonisht të vështirë dhe të rrezikshme hyrjen brenda dhe manovrimin.
Vetëm kohët e fundit, pasi kishte humbur qëllimisht 55 kilogramë, ai ishte në gjendje të futej brenda në shpellë, që ai iu referua si “tmerrësisht i rrezikshëm” në një intervistë me The Washington Post të enjten.
“Nuk është një hapësirë e krijuar për njerëz si unë. Unë jam deri tani njeriu më i madh që kam qenë ndonjëherë”, tha ai për New Scientist.
“Për pak sa nuk vdiqa duke dalë”.
Brenda ai gjeti prova të zjarrit, qymyr druri dhe blozë, si dhe eshtra antilope të djegura.
Pretendimet për përdorimin e kontrolluar të zjarrit po tërheqin një masë të mjaftueshme skepticizmi nga kolegët e Berger. Kur Homo sapiens filloi të përdorte zjarrin për gatim dhe për të siguruar dritë, është një nga pyetjet më të diskutueshme në paleoantropologji.
Studimet duhet së pari të datojnë si provat e zjarrit ashtu edhe eshtrat për të vërtetuar se ato vijnë nga e njëjta periudhë kohore, tha në një intervistë për The Post, Tim D. White, drejtor i Qendrës Kërkimore të Evolucionit Njerëzor në Universitetin e Kalifornisë në Berkeley.
“Ka një histori të gjatë pretendimesh për përdorimin e zjarrit në shpellat e Afrikës së Jugut. Çdo pretendim për praninë e zjarrit të kontrolluar do të pranohet në mënyrë skeptike nëse vjen përmes njoftimit për shtyp në krahasim me të dhënat”, tha White./Katror.info
Përgatiti:
