Instituti GAP dhe Helvetas/projekti DEMOS, bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian, Zvicra dhe Suedia, në një tryezë diskutimi kanë prezantuar raportin “Praktikat e 15 komunave në shpërndarjen e investimeve kapitale nëpër lokalitete 2018–2023”, sipas të cilit raport thuhet se shpërndarja e fondeve nëpër lokalitete rurale në Kosovë tregon pabarazi të dukshme, raporton Ekonomia Online.
Raporti thekson se në disa komuna, lokalitete të caktuara kanë përfituar shuma të larta, ndërsa të tjera kanë përfituar pak ose asnjë investim.
Nga hulumtimi i zhvilluar, del se shumica e lokaliteteve ku jetojnë komunitetet jo shumicë, me përjashtim të Dragashit dhe Prizrenit, përfitojnë pak ose aspak nga kategoria e buxhetit që i përket investimeve kapitale.
Bekim Salihu nga Instituti GAP, tha se investimet kapitale në 15 komuna të Kosovës gjatë periudhës 2018-2023 kanë pasur rritje të përgjithshme të buxheteve, me një rritje prej 40% nga viti 2018 në vitin 2023.
Megjithatë, sipas tij viti 2020 dhe 2021 shënoi një rënie të buxhetit në shumicën e komunave, rreth 15%, kryesisht për shkak të ndikimit të pandemisë COVID-19.
“Shpërndarja e investimeve kapitale sipas fushave rezulton që komunat 65% të mjeteve kapital komunat e shfrytëzojnë në infrastrukturë. Arsimi, del të jetë fusha e dytë ku bëhen investimet, ndërkaq shëndetësia ka dal të jetë kategoria e tretw. Kultura dhe fushta tjera marrim më pak se 5% të kapitalit”, tha Salihu.
Ai ka theksuar se 13 komuna kanë pasur në dispozicion për gjashtë vite 540 milionë euro.
“Nga 15 komunat e analizuara në këtë raport, Kamenica ka pasur rritjen më të madhe kapitale në periudhën 2018-2023, ku nga 124 mijë euro në vitin 2018, ndërkaq në 2023 buxheti i saj arriti në 2.2 milionë euro. Graçanica dhe Juniku ishin të vetmet që kishin rënie buxhetore në po të njëjtën periudhë. Prizreni është komuna me buxhetin më të lartë në kapitale, me rreth 185 milionë euro, pasuar nga Ferizaj me rreth 70 milionë euro. Në periudhën 2018-2023, investimet kapitale në 13 komuna të Kosovës, përjashtuar Junikun dhe Graçanicën, për shkak se këto dy komuna nuk i kanë paraqitur të dhënat e detajuara të shpenzimit të buxhetit, 13 komuna kanë pasur në dispozicion për gjashtë vite 540 milionë euro. Nga këto, 166 lokalitete apo 28% nuk kanë përfituar fare nga investimet kapitale, 193 lokalitete apo 32.5% kanë përfituar pjesërisht, në së paku tri nga gjashtë vitet, ndërsa 236 lokalitete apo 39.5%kanë përfituar çdo vit ose së paku pesë në gjashtë vite përgjatë periudhës 2018 – 2023”, ka thënë ai.
Salvador Elmazi, Drejtor i Departamenti të Buxhetit në MFPT, ka thënë se projektimi i projekteve nuk është përgjegjësi e Ministrisë, por e vetë komunave.
Dhe sipas tij, e gjetura e raportit që ka shpërpushje të madhe të investimeve kapitale mes zonave rurale dhe urbane, është vetë përgjegjësi e komunave.
“Komunat e kanë përgjegjësin për caktimin e llojeve të projekteve, dhe MFTP nuk është mandatuar që të përzihet ne projekte. Ne qysh në vitin 2019 kemi tri udhëzim administrative që kanë hyrë në fuqi, pastaj pas asaj periudhe filloj pandemia, rimëkëmbja dhe ka qenë ideja që të dalim nga ajo situatë, pastaj në gradualisht nga ajo kohë pas rimëkëmbjes kemi filluar me zbatimin e këtyre udhëzimeve. Raporti për të cilin po flasim ka identifikuar një problem një shpërputhje ndërmjet investimeve në zonat rurale dhe zonat urbane, kjo është përgjegjësi e komunave dhe Ministria e Financave nuk ka të drejt të interpretimi në atë pjesë, është përgjegjësi e komunës”, ka thënë ai./Katror.info