“Kemi vetëm 30 minuta për t’u përgatitur në rast se një stuhi diellore katastrofike godet Tokën”, paralajmëron NASA, siç raporton gazeta britanike “Daily Mail”.
Agjencia amerikane e hapësirës ka zbuluar se sistemi i inteligjencës artificiale që disponon mund të zbulojë gjysmë ore para se të shpërthejë një stuhi e rrezikshme diellore me efekte të mëdha në radio dhe telekomunikacion.
Natyrisht, kjo periudhë kohore nuk mjafton për të përballuar një ndërprerje katastrofike. Kjo për shkak se stuhitë katastrofike diellore mund të mbyllin internetin dhe energjinë për orë të tëra, sipas një studimi të NASA-s.
Mundesh me e lexu edhe…
NASA, njoftoi zhvillimin e modelit të saj llogaritës, të koduar DAGGER (“Deep Learning Geomagnetic Perturbation”) në mars, por tani ka vendosur të ndajë kërkimet e saj.
Një ekip ndërkombëtar studiuesish në Laboratorin e Zhvillimit të Kufirit, një partneritet publiko-privat që përfshin NASA-n, Shërbimin Gjeologjik të SHBA-së dhe Departamentin e Energjisë të SHBA-së, ka përdorur inteligjencën artificiale për të kërkuar korrelacione midis erës diellore dhe stuhive gjeomagnetike ose anomalive që mund të shkaktojnë fatkeqësitë në teknologji.
Studiuesit aplikuan një metodë të inteligjencës artificiale të quajtur “të mësuarit e thellë”, e cila trajnon kompjuterët të njohin modele bazuar në shembujt e kaluar.
Ekipi i studiuesve përdori teknologjinë për të gjurmuar lidhjen midis matjeve të erës diellore dhe misioneve të heliofizikës. Këto misione janë sonda hapësinore të vendosura në hapësirë për të krijuar një grup të madh sensorësh, të cilët “punojnë së bashku” për të studiuar diellin.
Ekipi testoi modelin e tyre kompjuterik “DAGGER” në dy stuhi gjeomagnetike: njëra në gusht 2011 dhe e dyta në mars 2015.
Sistemi ishte në gjendje të parashikonte shpejt dhe saktë efektet e stuhive gjeomagnetike globalisht.
Autori kryesor i studimit, Vishal Apenthran i Qendrës Ndëruniversitare të Indisë për Astronomi dhe Astrofizikë, tha në një deklaratë: Me këtë sistem të inteligjencës artificiale, tani është e mundur të bëhen parashikime të shpejta dhe të sakta globale dhe të merren vendime në rast të një stuhie diellore duke minimizuar kështu, apo edhe duke parandaluar, fatkeqësitë në shoqërinë tonë.
Stuhitë e buta gjeomagnetike mund të dëmtojnë satelitët dhe të prishin transmetimet e radios.
Megjithatë, stuhitë e forta, si ato që ndodhën në vitin 2003, mund të shkaktojnë ndërprerje të përhapura të energjisë në mbarë botën dhe të dëmtojnë përgjithmonë infrastrukturën elektrike si transformatorët e energjisë.
Disa studiues kanë frikë se një stuhi diellore veçanërisht e rrezikshme mund të shkatërrojë gjithashtu kabllot nënujore të botës, duke lënë pjesë të mëdha të komunitetit ndërkombëtar jashtë linje për muaj të tërë./Katror.info
Përgatiti:
