Pranvera Hyseni, astronomja kosovare, që aktualisht studion në Shtetet e Bashkuara, ka arritur një moment historik të rëndësishëm në udhëtimin e saj akademik. Një projekt-propozim i saj është pranuar nga NASA. Përmes këtij projekti, Pranvera ka fituar mundësinë të përdorë për katër netë të plota Teleskopin me aparaturë 4-metra, NASA Infrared Telescope Facility (IRTF) në Hawaii.
“Me kënaqësinë dhe nderin më të madh ndaj me ju që më është pranuar projekti im i parë nga NASA, përmes të cilit kam fituar alokimin e katër netëve të plota në Teleskopin me aparaturë 4-metra, NASA Infrared Telescope Facility në Hawaii. Përmes këtij projekti do të studioj familje të ndryshme të asteroideve për të kuptuar kompozicionin dhe materien organike nëpërmjet metodës së spektroskopisë,” ka shkruar ajo në Facebook.
Studimi i Pranverës do të fokusohet në kuptimin e kompozicionit dhe materies organike të këtyre trupave qiellorë duke përdorur metodën e spektroskopisë.
Pranvera Hyseni, astronomja kosovare, aktualisht po kryen doktoraturën për Tokën dhe Shkencën Planetare në Universitetin e Kalifornisë, Santa Cruz. Ajo është themeluese e Astronomy Outreach of Kosovo (AOK), që cila njihet si programi më i madh i shtrirjes së astronomisë në Evropën Lindore. Përveç kësaj, ajo menaxhon Kapitullin e Kosovës të Projektit të Astronomisë Diellore Charlie Bates.
Pranvera themeloi organizatën jofitimprurëse “Astronomy Outreach of Kosovo” në vitin 2015, e cila është rritur në një entitet të rëndësishëm me një rrjet global të astronomëve profesionistë dhe amatorë që mbështesin iniciativat e saj të shtrirjes në mbarë Kosovën.
Në qershor, AOK me ndihm e donatorëve dhe institucioneve përuroi Observatorin dhe Planetariumin e parë Kombëtar, ndërtimi i të cilit kushtoi mbi 300 mijë euro dhe po konsiderohet si ndër projektet më të rëndësishëm për kërkime shkencore në fushën e astronomisë. Pranvera ishte një nga personat që kontribuoi në mbledhjen e fondeve për pajisjen e observatoriumit me teleskopët profesionalë.
“Kjo është një mundësi e jashtëzakonshme që do të kontribuojë ndjeshëm në disertacionin tim të doktoraturës,” ka shkruar ajo lidhur me projektin e pranuar nga NASA. Spektroskopia është një teknikë e fuqishme analitike që u mundëson shkencëtarëve të studiojnë dritën e emetuar ose të reflektuar nga objektet në hapësirë. Duke analizuar këtë dritë, hulumtuesit mund të zbulojnë informacione kritike për përbërjen kimike dhe proceset që kanë ndikuar në formimin e këtyre asteroideve gjatë kohës.
NASA, Administrata Kombëtare Aeronautike dhe Hapësinore e Shteteve të Bashkuara, është organizata udhëheqëse në botë e dedikuar eksplorimit të hapësirës dhe avancimit të shkencës hapësinore.
Infrared Telescope Facility (IRTF) në Hawaii, ku do të vëzhgojë Pranvera, është një nga observatorët kryesorë të NASA-s, i krijuar posaçërisht për astronominë në infra të kuqe. Ai luan një rol të rëndësishëm në vëzhgimin e trupave qiellorë dhe fenomeneve që janë të padukshme për teleskopët optikë, duke u ofruar shkencëtarëve njohuri unike mbi përbërjen dhe historinë e universit./Katror.info
Përgatiti:
