Hulumtimi i ri, intrigues nxjerr në pah natyrën e papritur të një vëzhgimi befasues me sy të lirë të shkëlqimit të natës në qiellin mbi Mars, si dhe implikimet e zbulimit për kërkimet e ardhshme dhe kuptimin shkencor të atmosferës marsiane.
Në një zbulim të ri në lidhje me Planetin e Kuq, misioni ExoMars Trace Gas Orbiter i Agjencisë Evropiane të Hapësirës (ESA) ka identifikuar një shkëlqim të butë të gjelbër në qiellin e natës marsiane të dukshme për syrin e njeriut. Shkëlqimi në rajonet polare, i vërejtur midis lartësive prej 40 deri në 60 kilometra gjatë dimrit marsian, sugjeron dukshmëri të mundshme për eksploruesit e ardhshëm në sipërfaqen e Marsit.
Shkencëtari planetar Jean-Claude Gérard nga Universiteti i Lièges në Belgjikë thekson rëndësinë e këtij zbulimi të papritur.Këto vëzhgime janë të papritura dhe interesante për udhëtimet e ardhshme në Planetin e Kuq, thekson ai.
Shkëlqimi i natës, një fenomen i shpeshtë në atmosferat e planetëve dhe trupave të tjerë në sistemin diellor, është rezultat i rikombinimit të atomeve në molekula në anën e natës, të cilat lëshojnë fotone. Në Tokë, shkëlqimi i natës shfaqet si shtresë e dritës së gjelbër, ari dhe kuqërremtë. Planetët e tjerë shfaqin variacione, të tilla si infra të kuqe në Venus dhe ultravjollcë në Jupiter.
Marsi, i njohur më parë për shkëlqimin e natës infra të kuqe dhe ultravjollcë, tani zbulon një shkëlqim nate të dukshëm me sy të lirë. Gérard dhe kolegët e tij analizuan të dhënat nga Trace Gas Orbiter, duke zbuluar dritën e dukshme të natës në polin jugor gjatë dimrit marsian. Ky shkëlqim vjen nga kombinimi i atomeve të oksigjenit të transportuar që formojnë dioksigjen (O2), duke lëshuar kështu një shkëlqim të dukshëm. Hulumtimi në lidhje me atë zbulim u botua në revistën Nature Astronomy.
Rëndësia shtrihet përtej spektaklit vizual, pasi shkëlqimi atmosferik shërben si një gjurmë e kimisë, qarkullimit dhe proceseve atmosferike. Për shkak se Marsi ka një atmosferë të hollë, të kuptuarit e përbërjes së asaj atmosfere ndihmon në zbulimin e mistereve të banueshmërisë. Kjo njohuri, nga ana tjetër, kontribuon në kërkime më të gjera shkencore mbi botët e banueshme në galaktikën tonë.
Ndërsa prania njerëzore në Mars mbetet një qëllim i ardhshëm, dukshmëria e sapo zbuluar e shkëlqimit të natës O2 në Planetin e Kuq hap rrugën për instrumente më të thjeshta dhe më të lira për të vëzhguar qarkullimin atmosferik marsian. Gérard thekson pikërisht potencialin për vëzhgim nga niveli i tokës. Ai shkëlqim i natës O2 duhet të jetë në gjendje të vëzhgohet nga orbiteri i Marsit, si dhe nga sipërfaqja e Marsit me sy të lirë dhe në kushte qielli të pastër, shpjegon ai. /Katror.info
Përgatiti:
