Një ekip studiuesish nga Kanadaja dhe Kina ka arritur të krijojë një “veshkë universale”, e cila teorikisht mund të pranohet nga çdo pacient
Ky organ eksperimental i veshkës mbijetoi dhe funksionoi për disa ditë në trupin e një marrësi që ndodhej në gjendje vdekjeje truri, familja e të cilit kishte dhënë pëlqimin për pjesëmarrje në studim, sipas një kërkimi të botuar në revistën Nature Biomedical Engineering dhe të përcjellë nga Science Alert.
“Kjo është hera e parë që shohim diçka të tillë në një model njerëzor dhe na jep një pasqyrë të paçmueshme për mënyrën se si të përmirësojmë rezultatet afatgjata”, theksojnë ekspertët.
Mundesh me e lexu edhe…
Aktualisht, njerëzit me grup gjaku O që kanë nevojë për transplant të veshkës zakonisht duhet të presin derisa të gjendet një organ nga një dhurues me të njëjtin grup gjaku. Kjo përbën më shumë se gjysmën e pacientëve në listat e pritjes, por pasi veshkat me grupin O mund të funksionojnë edhe te njerëzit me grupe të tjera gjaku, ato janë në sasi të kufizuar. Edhe pse sot është e mundur të transplantohet një veshkë me grup gjaku të ndryshëm duke “mësuar” sistemin imunitar të mos e refuzojë organin, ky proces është ende larg përsosmërisë dhe praktikisht mjaft i ndërlikuar.
Procedura është e gjatë, e kushtueshme dhe me rrezik, dhe kërkon dhurues të gjallë, pasi marrësi ka nevojë për kohë për përgatitje. Në këtë rast, studiuesit arritën të shndërrojnë me sukses një veshkë të grupit A në një veshkë të grupit O duke përdorur enzima të veçanta, të identifikuara më parë, që heqin molekulat e sheqerit (antigjenet) që shërbejnë si shenja dalluese të grupit A të gjakut, transmeton Telegrafi.
Studiuesit prodhuan kështu një veshkë të tipit O të konvertuar me anë të enzimave, gati për transplantim, dhe e krahasuan veprimin e këtyre enzimave me “gërshërë” që veprojnë në nivel molekular, duke prerë zinxhirët e antigjeneve të grupit A, ata e shndërrojnë organin në një gjendje pa antigjene A, B apo AB, karakteristikë kjo e grupit O.
“Është njësoj si të hiqet boja e kuqe nga një makinë dhe të zbulohet shtresa neutrale poshtë saj. Kur ndodh kjo, sistemi imunitar nuk e njeh më organin si trup të huaj”, shpjegojnë studiuesit.
Megjithatë, mbeten ende shumë sfida përpara se kjo metodë të testohet te njerëzit e gjallë. Në ditën e tretë, veshka filloi sërish të tregojë shenja të grupit A, çka shkaktoi një reagim imunitar, por ai ishte më i lehtë se zakonisht, dhe u vu re se trupi po përpiqej ta pranonte organin.
Shumë njerëz humbin jetën duke pritur për një transplant veshke, dhe shumica e tyre presin organ me grup gjaku O. Shkencëtarët po e adresojnë këtë problem në disa drejtime, përfshirë përdorimin e veshkave të derrave dhe zhvillimin e antitrupave të rinj. Zgjerimi i numrit të veshkave të përputhshme që këta pacientë mund të marrin mund të sjellë një ndryshim të madh.
“Kështu duket kur vitet e kërkimeve bazike shkencore përfundojnë duke u lidhur me kujdesin ndaj pacientëve. Të shohësh se si zbulimet tona po afrohen me ndikimin real në praktikë – kjo është ajo që na shtyn të ecim përpara”, përfundojnë studiuesit. /Telegrafi/Katror.info
