Kryetari i komunës së Vushtrrisë, Ferit Idrizi, në Sofje të Bullgarisë, njoftoi se Vushtrria është zgjedhur qyteti më i mirë i Kosovës në fushën e trashëgimisë kulturore dhe pasurive natyrore.
“Vizitën zyrtare e filluam me pritjen që na u bë nga ambasdori i Kosovës në Bullgari, shkëlqësia e tij z. Delfin Pllana, pastaj takimet me nënkryetarin e Komunës së Sofies z. Kristian Krstev, kryetaren e Komunës Gabrovo znj. Tania Hristova, ndërkaq mbrëmë morëm çmimin për turizëm natyror dhe kulturor “BALLKAN AWARDS OF TOURISM INDUSTRY 2022”, në Sofie të Bullgarisë, si komuna e vetme nga Republika e Kosovës,” shkroi Idrizi në rrjetin e tij social Facebook.
Por cilat janë disa nga monumentet e trashëguara dhe historike të kësaj komune?
Portali Ekonomia Online ka listuar disa monumente të Vushtrrisë që janë nga koha romake e deri më sot.
Vushtrria plotësisht e ka merituar t’i ndahet çmimi i qytetit më të mirë në Kosovë me trashëgimi kulturore e natyrore, shkruan Izet Miftari, me profesion historian.
Siç njoftoi para dy ditëve kryetari i komunës së Vushtrrisë, Ferit Idrizi, në Sofje të Bullgarisë, Vushtrria ishte zgjedhur qyteti më i mirë i Kosovës në fushën e trashëgimisë kulturore dhe pasurive natyrore.
Vushtrria, fatbardhësisht nuk e pati fatin e Ulpianës (i shkatërruar nga tërmeti i vitit 518, e që nuk arriti më kurrë të konsolidohet), Damastionit, Therandës etj., ngase arriti t’i mbijetoj rrebesheve të armiqve pushtues dhe fatkeqësive natyrore.Viciana, Vicianumi, Viçitrina, Vilçitrina, Vuçitërna (formë sllave kryesisht nga shekulli XVIII) dhe Vushtrria, (nga gjysma e shekullit XIX si kundërpeshë e termit sllav, Vuçitërnë), ka histori qytetërimi e urbanizmi rreth 2000 vjet.Kështu,
Vushtrria ka traditë si në aspektin shpirtëror, të mikpritjes, po ashtu edhe në ndërtimin dhe ruajtjen e monumenteve kulturo-historike.Prandaj, përkundër sfidave të rënda kohore, monumentet e qytetit të Vushtrrisë, arritën t’i rezistojnë dhëmbit të kohës dhe pushtuesve të ndryshëm.
Këtu i gjeni të listuara disa monumente të Vushtrrisë që janë nga koha romake e deri më sot.
1. Ura e Vjetër e Gurit, për të cilën po mundohen ta bëjë për vete si serbët ashtu edhe turqit! Por, si ka mundësi që të jetë e atyre kur historikisht ka qenë shumicë e shqiptarëve.
Zbulimi i dy harqeve të reja më 2017, e ka hedhur poshtë teorinë serbe si kinse Ura me nëntë (9) harqe e të ashtuquajturve vëllezërve Vojnoviq, sepse tani ajo ka 11. Fuqishëm e mbroj qëndrimin se Ura e Gurit në Vushtrri ka vazhdimësi nga shekujt II-III e deri në fund të shekullit XVII, kur lumi Silnica ka devijuar rreth 500 metra nga ura, dhe sot e asaj dite ka mbetur pa lumë.
2. Kalaja e Vjetër – Prokopi i Cezares na njofton se perandori bizantinas me origjinë ilire, Justiniani I (shekulli VI), ka ndërtuar e rindërtuar dhjetëra kala e kështjella.
Pra, kjo i takon gjithsesi, periudhës të paktën që nga shekulli i VI, sepse, krahas rindërtimin të Justiniana Sekunda në vendin e Ulpianës, gjithësisë se Justiniani ka rindërtuar edhe këtë kala – kështjellë (të Vushtrrisë) në këtë periudhë (shekulli VI).
3. Hamami-Banjoja Publike, objekt tipik oriental, i periudhës së hershme ormanë, gjysma e shekullit XV, por që disa e mbështesin tezën interesante, se ky objekt apo, në vendin ku është hamami, ka ekzistuar banjoja termike e periudhës romake, derisa Branisllav Nushiqi, më 1902, shkruajti se Hamami i Vushtrrisë thuhet se ka qenë kishë dubrovnikase!
4. Shtëpia e Mahmut Agë Gjinollit, që është një kombinim i arkitekturës osmane me atë perëndimor, ngase është ndërtuar në gjysmën e dytë të shekullit XIX, në të njëjtën kohë kur është ndërtuar edhe objekti i Muzeut të Kosovës në Prishtinë.
5. Çezma (çeshmja) te kalaja, e njohur edhe si çeshmja e Hajredin Pashës, e shekullit XVII. Çezmat janë kryesisht të periudhës osmane, ngase ata i kanë kushtuar rëndësi të veçantë ndërtimin të fontaneve (shadërvaneve), çezmave, sidomos afër objekteve fetare islame.
Vushtrria ka pasur edhe sahatkullën, e cili është rrënuar nga pushteti komunist më 1952.Ka edhe dhjetëra monumente tjera kulturore, por unë u ndala në pesë, sa për ta thënë të vërtetën, se qyteti i ynë, qyteti i Hasan Prishtinës, Viciana e Vjetër e Vushtrria e re, e ka merituar plotësisht këtë çmim./Katror.info
Përgatiti:
