Teleskopi Hapësinor James Webb (JWST) ka pikasur planetë të madhësisë së Jupiterit që notojnë lirshëm në hapësirë, që do të thotë se ata nuk janë të lidhur me asnjë yll. Ky zbulim është intrigues sepse këto objekte duket se lëvizin në çifte. Astronomët aktualisht po përpiqen të shpjegojnë se për çfarë bëhet fjalë.
Teleskopi zbuloi rreth 20 çifte në një studim të ri tepër të detajuar të Mjegullnajës së famshme Orion. Këta planetë janë mbiquajtur Objektet Binar Mass Jupiter, ose shkurt JuMBO. Një mundësi është që këto objekte vinin nga rajone në mjegullnajë ku dendësia e materialit ishte e pamjaftueshme për të formuar yje të vërteta. Një mundësi tjetër është se ato janë krijuar rreth yjeve dhe më pas janë hedhur në hapësirën ndëryjore përmes ndërveprimeve të ndryshme, shkruan Katror.info.
“Hipoteza e nxjerrjes është aktualisht mbizotëruese. Fizika e gazit sugjeron që objektet me masë të Jupiterit nuk mund të formohen më vete, dhe ne e dimë se planetët individualë mund të nxirren nga sistemet yjore. Por si t’i nxjerrim çiftet së bashku? Nuk kam një përgjigje. Kjo është një pyetje për teoricienët”, tha Profesor Mark McCorrin, Këshilltar i Lartë Shkencor i Agjencisë Evropiane të Hapësirës (ESA).
Mundesh me e lexu edhe…
Profesor McCorrin udhëhoqi ekipin e shkencëtarëve që kryen studimin e ri të Orionit. Duke përdorur rezolucionin e jashtëzakonshëm të JWST dhe ndjeshmërinë infra të kuqe, astronomët kanë përmirësuar shumë informacionin e marrë nga teleskopët e vjetër, duke përfshirë paraardhësin e drejtpërdrejtë të Webb, Teleskopin Hapësinor Hubble.
Mjegullnaja e Orionit, e njohur gjithashtu me emrin e saj të katalogut qiellor M42, është rajoni më i afërt kryesor i formimit të yjeve. Së bashku me një kuartet diejsh të ndritshëm në qendër të quajtur Trapezium, ky rajon është i dukshëm me sy të lirë si një pikë në qiell. Ndodhet poshtë në yjësinë e Orionit, të quajtur sipas gjuetarit mitik grek. Mjegulla është pjesë e “shpatës” së gjahtarit, e cila varet në “rripin” e tij.
Imazhi i ri JWST është në fakt një mozaik prej 700 vëzhgimesh të marra nga instrumenti NIRCAM i Webb-it gjatë një jave vëzhgimi. Për të dhënë një ndjenjë të shkallës, një anije kozmike që udhëton me shpejtësinë e dritës do ti duheshin pak më shumë se katër vjet për të përshkuar të gjithë skenën. Vetë mjegullnaja është rreth 1400 vite dritë larg nga Toka.
Mozaiku përmban mijëra yje të rinj, masa e të cilëve varion nga 40 në më pak se 0.1 herë më shumë se masa e Diellit tonë. Shumë prej këtyre yjeve janë të rrethuar nga disqe të dendura gazi dhe pluhuri që mund të formojnë planetë, megjithëse në disa raste këto disqe janë shkatërruar nga rrezatimi intensiv ultravjollcë dhe erërat e forta të yjeve më masivë në rajon, veçanërisht Trapezus./Katror.info
Përgatiti:
