Filharmonia e Kosovës akordohet për debutimin historik në Bullgari

Me programin që shfaq traditën muzikore të Kosovës e potencialin e shpalosjes së veprave që kanë gjuhë universale në botën e muzikës klasike, Filharmonia e Kosovës zbarkon në Sofje për të parën herë në historinë e saj. Me repertor të njëjtë me atë të Bernës së Zvicrës që e shpalosi në mars, institucioni shtetëror muzikor sjell frymë të re në koncertin e 17 majit në kompleksin koncertal “Bulgaria” nën dirigjimin e bullgarit Nayden Todorov, me soliste sopranon Besa Llugiqi dhe saksofonistin Vitaly Vitulya, shkruan KOHA.

Solistët që performojnë me Filharmoninë e Kosovës ftohen, midis tjerash, për mjeshtërinë e zotërimin e tyre në profesion e për bagazhin që kanë përgjatë karrierës. Por në data të rëndësishme, ky aspekt bëhet edhe më kuptimplotë. Ka kuptim historik pasi Filharmonia debuton në Bullgari. Dirigjenti Todorov me të cilin institucioni ka bashkëpunuar disa herë sikurse edhe duke dirigjuar produksionin e parë operistik të Operës së Kosovës në dhjetorin e vitit 2022 – “La Traviata” – ku soliste qe Besa Llugiqi, do të drejtojë këtë program.

Për programin me vepra nga koncerti i 12 marsit në Zvicër, zëvendësuesi i drejtorit të Filharmonisë së Kosovës, Dardan Selimaj, ka thënë se ndryshimi bie te fryma e interpretimit.

“Prezantimi i Filharmonisë së Kosovës më 17 maj prej orës 19:00 në sallën ‘Bulgaria’ në Sofje është një prej prezantimeve që është paraparë me planin vjetor të punës dhe në të njëjtën kohë është koncerti i dytë jashtë Kosovës për vitin 2025. Programi i koncertit është i përafërt me atë të Filharmonisë në Bernë të Zvicrës. Ndryshimi dhe veprat do të vijnë në një frymë tjetër interpretuese sepse koncerti do të drejtohet nga Nayden Todorov, drejtor i Filharmonisë së Sofjes”, ka thënë Selimaj në një përgjigje për KOHË-n.

Todorov, deri tash, ka dirigjuar dy herë Orkestrën e Filharmonisë së Kosovës si dhe operën “La Traviata” në dhjetor të vitit 2022 në Prishtinë. Sa qe ministër i Kulturës i Bullgarisë, në një vizitë në kryeqytet në tetor të vitit të kaluar u arrit marrëveshje për bashkëprodhim kinematografik.

“Ai ka bashkëpunuar me Filharmoninë disa vjet më parë e pastaj edhe me Operën e Kosovës. Është një emër i cili, nga koha kur kemi bashkëpunuar me të e deri tani, është zhvilluar shumë si dirigjent duke punuar me emra të mëdhenj të muzikës klasike. Në këtë kohë kur është në pikun e karrierës së tij, do të bashkohet për ta drejtuar këtë koncert”, ka thënë Selimaj.

Programi i koncertit në Sofje do të hapet me “Bareshën” e Rexho Mulliqit e më pas vazhdon me veprën “AlbBalcanica” për saksofon dhe orkestër të Valton Beqirit ku solist është saksofonisti Vitaly Vitulya.

Në vazhdim, sopranoja Besa Llugiqi – e cila është emër i njohur edhe në Bullgari me paraqitje të shumëfishta në skenat më të njohura të këtij vendi –  në përcjelljeje të Orkestrës, do të sjellë muzikën lirike duke interpretuar arien “Un bel dì vedremo” nga “Madama Butterfly” e Puccinit dhe “È strano… Sempre libera” nga “La Traviata” e Verdit.

Në pjesën e dytë do të interpretohet “Simfonia nr.2” e Kreshnik Aliçkajt si dhe uvertura e operës “Nabucco” të Verdit. Koncerti mbyllet me veprën “The Three-Cornered Hat” të kompozitorit spanjoll, Manuel de Fallas.

Këtë program, Filharmonia e Kosovës fillimisht e ka shpalosur më 27 shkurt në Atelienë e Pallatit të Rinisë, dirigjuar prej zviceranit Antoine Marguier. Më pas, më 12 mars, institucioni udhëtoi për në Bernë të Zvicrës në “Casino Bern” duke shpalosur koncertin e organizuar për nder të përvjetorit të 17-të të Pavarësisë së Kosovës, organizuar nga Ambasada dhe konsullatat e Kosovës në Zvicër.

Dy ditë para koncertit të 17 majit me program të njëjtë në kryeqytetin bullgar, Filharmonia do të ndalet në Gjakovë, në shtëpinë e kulturës “Asim Vokshi”, koncert që po ashtu do të drejtohet nga Todorov.  

Sipas Dardan Selimaj, prezantime të tilla e afirmojnë institucionin dhe skenën vendore të muzikës klasike.

“Këto lëvizje në Sofje janë jashtëzakonisht të rëndësishme për punën që kemi bërë me drejtorin aktual të Filharmonisë së Sofjes. E ka bërë të mundur lëvizjen më të thjeshtë, në rrethana shumë më të përshtatshme sesa do të mund të imagjinohej një gjë e tillë më parë. Besoj se e vetmja rrugë për të afirmuar Filharmoninë dhe skenën e muzikës klasike të vendit është përmes prezantimeve të tilla dhe natyrisht, realizimi i incizimeve të cilin planifikojmë ta nisim me një intensitet tjetër në sezonin e ardhshëm”, ka thënë Selimaj.

Duke e theksuar rëndësinë e prezantimit në skenën ndërkombëtare, ka thënë se rezultati i koncertit në Zvicër –  që qe i pari për këtë vit – janë koncertet e rezervuara jashtë vendit për vitin e ardhshëm.

“Vetëm lëvizja në Zvicër i ka rezervuar Filharmonisë ftesa për vitin e ardhshëm për një tjetër koncert në Bernë, një koncert në Berlin dhe një tjetër në Hamburg. Në një kohë kur është e vështirë të depërtohet në programues të programeve të sallave koncertale, festivaleve e të tjera, e vetmja mënyrë për të depërtuar, për t’u parë e për të tërhequr vëmendje janë lëvizjet e tilla”, ka treguar ai.

Për koncertin, në ueb-faqen e sallës “Bulgaria” shkruhet se ai simbolizon “afrimin kulturor midis Kosovës dhe Bullgarisë”.

“Sofja do të presë performancën e parë të ftuar të Orkestrës së Filharmonisë së Republikës së Kosovës. Ky koncert solemn shënon 25-vjetorin e themelimit të orkestrës dhe simbolizon afrimin kulturor midis Kosovës dhe Bullgarisë. Maestro Nayden Todorov, i cili është i lidhur ngushtë me historinë muzikore të Kosovës, qëndron në vendin e dirigjentit”, shkruhet aty.

Kompleksi ku do të koncertojë Filharmonia e Kosovës është ndërtuar midis viteve 1935 dhe 1937. Veçanti ishte instalimi i organos së parë për koncerte në Bullgari që sipas këtij institucioni, është më e madhja në Gadishullin Ballkanik deri më sot. Gjatë bombardimeve më 24 maj të 1944-s, salla u shemb dhe organoja u shkatërrua krejtësisht. Në vitin 1949, një pjesë e kompleksit “Bulgaria” u rindërtua. Në vitin 1978, ky kompleks arkitektonik bullgar u shpall monument kulturor me rëndësi kombëtare.

Kjo ndërtesë përveçse është shtëpia e Filarmonisë së Sofjes dhe një vend për ansamble të ndryshme, strehon edhe Bibliotekën Kombëtare të Notave të Muzikës. Kompleksi përfshin një sallë të madhe me një mijë e 87 ulëse, një sallë të muzikës kamertale me 216 vende, një studio për incizime dhe që nga viti 2004 ka edhe një galeri arti, e cila sot pret ekspozita të artistëve dhe fotografëve të mëdhenj bullgarë./KOHA/Katror.info.