Në Svalbard në Norvegji, ka një fshat ku atmosfera është jashtëzakonisht e pastër, Wi-Fi është i ndaluar dhe të gjitha ndërtesat zhbllokohen në rast se duhet të fshihesh nga arinjtë polarë, por siç zbuloi gazetarja Anna Filipova per BBC News, ndryshime të mëdha janë në ajër.
“Ajri rreth meje kërcitet me pluhur si diamanti me çdo frymëmarrje. Është i ftohtë, por i kthjellët në këtë faqe mali, në mes të asaj që është në thelb një shkretëtirë Arktike. Ajri jashtëzakonisht i thatë dhe i ngrirë pothuajse menjëherë e kthen mjegullën e lagështirës nga goja dhe hunda ime në kristale të vogla akulli me gaz. Unë jam duke qëndruar pak poshtë majës së Zeppelinfjellet, një mal 556 metra i lartë, në gadishullin Brøggerhalvøya të Spitsbergen në Svalbard, arkipelagu norvegjez në Oqeanin Arktik”, u shpreh Filipova.
Poshtë ndodhet qyteti Ny-Ålesund, një vend i vogël me një popullsi prej 45 banorësh në thellësi të dimrit dhe deri në 150 banorë në kulmin e verës. Është vendbanimi më verior i përhershëm në botë, i vendosur rreth 765 milje (1231 km) nga Poli i Veriut. Me malin që ngrihet në njërën anë dhe një fjord nga ana tjetër, është një vend jashtëzakonisht i bukur.
Mundesh me e lexu edhe…
Shumë e cilësojnë si ndoshta një nga vendet më të mira në planet për të marrë frymë, i vendosur larg burimeve kryesore të ndotjes në mjedisin pothuajse të paprekur të Arktikut, ajri aty është një nga më të pastërtit në botë. Banorët e qytetit janë kryesisht shkencëtarë që shkojnë aty pikërisht për këtë arsye.
Në vitin 1989, një stacion kërkimor u ndërtua në krahët e Zeppelinfjellet në një lartësi prej 472 metrash për të ndihmuar studiuesit të monitorojnë ndotjen atmosferike. Kohët e fundit Observatori Zeppelin, siç quhet stacioni i kërkimit, është bërë një vend vendimtar për matjen e niveleve të gazit serrë që po nxisin ndryshimet klimatike.
Por ka edhe shenja se cilësia e ajrit atje mund të ndryshojë. Herë pas here rrymat atmosferike bartin ajrin nga Evropa dhe Amerika e Veriut në këtë pjesë të Svalbardit, duke sjellë me vete ndotjen nga këto rajone. Jo vetëm që studiuesit po shohin nivelet e disa ndotësve në rritje, por ka shenja të llojeve të reja të ndotjes që barten në erë që shqetësojnë shkencëtarët.
Përgatiti:
