Gjashtëdhjetë vjet më parë, u zbuluan kuazarët, objektet qiellore më të fuqishme dhe më të shndritshme të ngjashme me yjet që gjenden në bërthamën e galaktikave.
Por deri më sot mbeti mister se çfarë mund të shkaktonte një aktivitet kaq të fortë dhe përgjigjet i jep një studim i publikuar në revistën “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”.
Duke vëzhguar 48 galaktika që strehojnë kuazarë dhe duke i krahasuar me më shumë se 100 galaktika pa kuazarë, një ekip shkencor i udhëhequr nga Universitetet e Sheffield dhe Hertfordshire zbuloi se fenomeni është rezultat i përplasjes së galaktikave.
Mundesh me e lexu edhe…
Kur dy galaktika përplasen, forcat gravitacionale shtyjnë sasi të mëdha gazi drejt vrimave të zeza supermasive në qendër të mbetjes së sistemit galaktikë që përplaset. Pak para se gazi të konsumohet nga vrima e zezë, ajo lëshon sasi të mëdha energjie në formën e rrezatimit, dhe kjo rezulton në shkëlqimin karakteristik të kuasarëve.
Studiuesit arritën gjithashtu në përfundimin se galaktikat me kuazarë kanë rreth tre herë më shumë gjasa të ndërveprojnë ose të përplasen me galaktika të tjera.
“Kuasarët janë një nga fenomenet më ekstreme në Univers dhe ajo që ne shohim ka të ngjarë të përfaqësojë të ardhmen e galaktikës sonë kur ajo të përplaset me galaktikën Andromeda në rreth pesë miliardë vjet,” thotë profesori në Departamentin e Fizikës dhe të Universitetit ‘Astronomia e Sheffield’, Clive Tanthunder.
Kuazarët janë të rëndësishëm për astrofizikanët sepse shkëlqimi i tyre i bën ata të dallohen në distanca të mëdha dhe të veprojnë si fener për moshat e hershme të historisë së Universit. “Një nga motivimet kryesore shkencore për teleskopin hapësinor James Webb të NASA-s ishte studimi i galaktikave të hershme në Univers, dhe ky teleskop është në gjendje të zbulojë dritën edhe nga kuazarët më të largët, të emetuar gati 13 miliardë vjet më parë.“, shpjegon studiuesi postdoktoral në Universitetin e Hertfordshire, Jonny Pearce./Katror.info
Përgatiti:
