Shumica e sistemeve aktuale të ruajtjes së të dhënave, një ditë nuk do të funksionojnë.
Por a mund të ketë zgjidhje afatgjatë për këtë çështje dhe a do të kemi mundësinë t’i ruajmë informacionet të paktën deri në 1000 vjet?
Në shtëpinë e saj në Paris, Dina Zielinski, shkencëtare në Institutin Kombëtar Francez, brenda një provëze të vogël ruan një ADN të veçantë. ADN-ja nuk e ka kodin e një gjenomi njerëzor, as të ndonjë kafshe apo virusi. Në vend të kësaj, ruan të dhënat digjitale të një muzeu. “Kjo do të zgjasë të paktën dhjetëra vite, ndoshta qindra”, thotë Zielinski.
Dekadën e fundit, hulumtimi se si mund t’i ruajmë të dhënat digjitale brenda vargjeve të ADN-së, ka qenë një nga debatet kryesore në qarqet shkencore. Aktualisht, shkencëtarët kanë koduar filmat, librat dhe sisteme të tëra kompjuterike në ADN. Madje, platforma Netflix e ka përdorur këtë teknikë për ta ruajtur një episod të serisë thriller, “Biohackers”.
- Advertisement -
Prej kohësh, studiues nga mbarë bota po shqyrtojnë forma të reja se si mund t’i ruajnë të dhënat përgjithmonë në mënyrë efektive, shkruan Top Albanian Radio.
Disa shkencëtarë kanë tentuar t’i gdhendin informacionet në rruaza qelqi tepër të qëndrueshme, e ngjashme kjo teknikë me vizatimet e shpellave. Por sa kohë mund të ruhen këto informacione dhe a mund të jemi shumë të sigurt në efektshmërinë e tyre?
- Advertisement -
Shumë ekspertë po këmbëngulin se ADN-ja ofron një formë ruajtjeje tepër kompakte, të qëndrueshme dhe afatgjatë që mund t’i zëvendësojë format e shumta të mediave digjitale, të cilat një kohë të caktuar mund të mos funksionojnë, si dhe kërkojnë sasi të mëdha energjie.
Marke Bathe, profesor i inxhinierisë biologjike në Institutin e Teknologjisë në Massachusetts mendon se kërcënimet botërore me të cilat po përballet njerëzimi, na detyrojnë t’i ruajmë informacione nga secila fushë, si arti dhe shkenca dhe gjithashtu ADN-në e të gjitha gjallesave në planet.
Nëse jeta do të rikrijohej këtu apo të transferohej në planete tjera, do të kishte regjistra dhe të dhëna të ruajtura. Natyra ka përdorur ADN-në për shumë mijëvjeçarë për t’i ruajtur informacionet në formën e gjenomit. ADN-ja është një depo e vërtet informacioni, në një masë të pakrahasueshme me asnjë pajisje tjetër të krijuar nga njeriu.
Megjithatë, sfida është e madhe. ADN-ja ka potencial të jashtëzakonshëm për ruajtjen e të dhënave të së ardhmes, por duhet të zgjidhen pengesa të shumta si kostot e mëdha, mekanizmat e kodifikimit dhe rreziku ndaj mutacioneve apo gabimeve./Katror.info
Përgatiti:
