Petrichor, kështu quhet aroma e shiut, ajo që me shumë mundësi të pëlqen shumë, por nuk di t`i vësh një emër. Petrichor vjen pak para se të nisë shiu dhe qëndron edhe pak pasi shiu ka pushuar.
Kush e dallon, mund të parashikojë edhe shiun. Macet e duan këtë perceptim pasi shqisat e tyre zgjohen nga aromat dhe tingujt.
Petrichor është emri që i është vënë erës së shiut. Është rezultat i një reaksioni kimik dhe siç u përmend, ndonjëherë ndihet edhe para se të fillojë të bjerë shiu. Megjithatë, kur një stuhi përfundon, kjo aromë bëhet më e ëmbël edhe në bazë të llojit të bimëve, pemëve dhe luleve që ndodhen në një vend të caktuar.
Mundesh me e lexu edhe...
Origjina e termit
Ti mbase e mëson sot, por ky term u krijua në vitin 1964. Ai u shfaq për herë të parë në një artikull të botuar në “Nature”, me titull Nature of Argillaceous Odour, nga shkencëtarët Isabel Joy Bear dhe Richard Thomas. Etimologjia është greke: është një fjalë e përbërë nga ‘petros’ ose ‘gur’ dhe ‘ichor’, që do të thotë ‘lëngu që rrjedh në venat e perëndive’.
Për çfarë shkaktohet petrichor?
Rolin themelor në zhvillimin e përkohshëm të petrichor e luajnë bakteret e tokës, të cilat janë të bollshme dhe që prodhojnë një molekulë specifike të quajtur gjeosmin. Kur uji bie në tokë, gjeosmina lëshohet në ajër.
Ky zbulim solli pasoja pozitive në industrinë e parfumeve, e cila e ripërpunoi me sukses molekulën për qëllime komerciale – edhe pse jo të gjithë njerëzve u pëlqen era e shiut, në fakt disave e shohin edhe shumë të pakëndshme.
Një arsye tjetër e lidhur me petrichorin janë bimët: ka substanca kimike të prodhuara nga gjethet në kontakt me shiun. Por ka edhe diçka tjetër. Në një stuhi shpesh nuk mungojnë vetëtimat, të cilat kanë funksionin e përmirësimit të cilësisë së ajrit nëpërmjet shkarkimeve elektrike. E gjithë kjo kontribuon në formimin e erës së veçantë.
Arsyeja pse shumë njerëz e pëlqejnë nuk dihet: ndoshta të jep një ndjenjë rilindjeje, ndoshta ndihesh në harmoni me natyrën nëse jeton në qytet, ose ndoshta është thjesht lehtësim sepse shiu bën mirë për tokën, nëse jeton në fshat./Tirana Post
Përgatiti:
