Festivali i Mes-Vjeshtës është festa më e madhe në botë kushtuar hënës së plotë. Festivali bie në ditën e 15-të të muajit të tetë hënor dhe festohet kryesisht në Azinë Lindore dhe Juglindore si një natë për t’u mbledhur familjarët, për të falënderuar për të korrat, për të ndezur llampa tradicionale dhe për të admiruar atë që besohet të jetë hëna më e rrumbullakët e vitit.
Në vitin 2025, Festivali i Mes-Vjeshtës, i njohur edhe si Festivali i Hënës, festohet më 6 tetor. Si çdo vit, ai shoqërohet me mooncakes, fruta dhe një sërë elementësh simbolikë që lidhen me hënën dhe bollëkun.
Festivali u bë festë zyrtare në Kinë gjatë Dinastisë Tang (618–907 e.s.), megjithëse origjinat e tij janë shumë më të hershme. Shumë studiues besojnë se për herë të parë përmendet në librin “Book of Rites”, një tekst i Konfucit mbi ritualet dhe administratën, shkruar më shumë se 2.400 vjet më parë.
Mundesh me e lexu edhe…
Në të, përshkruhej si dita kur perandorët falënderonin hënën për të korrat e vitit dhe organizonin festa madhështore. Sot, festivali është një ngjarje e rëndësishme familjare – një kohë kur, siç thotë një shprehje e vjetër, “njerëzit dhe hëna ribashkohen për të formuar një rreth të plotë.”
Festivali është i mbështjellë me mite dhe legjenda, dhe më e njohura është ajo e Chang’e-s, gruas që u bë perëndesha e hënës.
Sipas legjendës, pas trimërisë së harkëtarit mitologjik Hou Yi, i cili rrëzoi nëntë nga dhjetë diellë për të shpëtuar botën nga përvëlimi, ai u shpërblye me një eliksir pavdekësie. Por gruaja e tij, Chang’e, e piu eliksirin për ta mbrojtur nga një nxënës lakmitar dhe përfundoi duke u ngritur në qiell e duke u vendosur në hënë.
I pikëlluar, Hou Yi përgatiste çdo vit një festë në ditën kur hëna ishte më e plotë, duke shpresuar të shihte hijen e saj. Në nder të saj, Kina ka quajtur misionet e saj hënore “Chang’e”.
Traditat ndryshojnë sipas vendeve aziatike. Në Vietnam, festivali njihet si “Dita e Fëmijëve” dhe përfshin parade me drita letre dhe valle luanësh. Në Kinën jugore, njerëzit ndezin llamba dhe hanë fruta të vjeshtës.
Në disa fshatra të Hong Kongut ruhet tradita e “vallëzimit të dragoi të zjarrit”. Në Korenë e Jugut, festivali njihet si Chuseok dhe është një nga festat kombëtare më të rëndësishme. Koreanët nderojnë varret e paraardhësve, veshin rroba tradicionale dhe hanë songpyeon – kulaçë orizi në formë hëne me mbushje të ëmbël.
Në Japoni, njerëzit festojnë duke ngrënë tsukimi dango – toptha orizi të pjekur ndërsa admirojnë hënën. Festime të ngjashme gjenden edhe në komunitetet aziatike në mbarë botën, nga New Yorku deri në Vancouver.
Ashtu si pula e detit për Ditën e Falënderimeve, mooncakes janë pjesa më e rëndësishme e festivalit.
Tradicionalisht ato ndahen në pjesë të vogla mes familjes dhe miqve.
Në Kinë përdoren gjithashtu përbërës si arra, fasule të kuqe apo krem vaniljeje. Në qytetin Guiyang, një recetë e vjetër me proshutë për mooncakes ka arritur shitje rekord. Ndërsa në Xintai, në provincën Shandong, prodhimi i tyre ka gjeneruar të ardhura prej rreth 84 milion dollarë. /AP/Katror.info
