Prindërit e tu mund të kenë të drejtë: Fli pak dhe do të ndihesh më mirë në mëngjes. Ky është përfundim i një hulumtimi të ri.
“Studimi ynë sugjeron se shëndeti mendor dhe mirëqenia e njerëzve mund të ndryshojnë në varësi të orarit të ditës,” tha autorja kryesore e studimit, Dr. Feifei Bu, studiuesja kryesore në statistikë dhe epidemiologji në University College London, përmes një emailip CNN. “Në përgjithësi, njerëzit duket se ndihen më mirë në mëngjes dhe më keq gjatë natës.”
Për të kuptuar se si ndryshon shëndeti mendor dhe mirëqenia gjatë ditës, studiuesit analizuan të dhëna nga University College London mbi 49,218 persona, të cilët ishin anketuar më shumë se një duzinë herë midis marsit 2020 dhe marsit 2022, sipas studimit të publikuar në revistën BMJ Mental Health, shkruan CNN, përcjell katror.info.
Mundesh me e lexu edhe…
Të dhënat treguan një tendencë të përgjithshme të njerëzve që raportonin shëndet mendor dhe mirëqenie më të mirë në orët e para të ditës, me simptoma më të lehta të depresionit dhe rritje të lumturisë, kënaqësisë me jetën dhe ndjenjës së vetëvlerësimit, tha Bu.
Kufizimet e studimit
Është e rëndësishme të theksohet se, ndonëse u gjet një korrelacion, studiuesit nuk mund të thonë me siguri se ora e ditës ishte shkaku i përmirësimit të shëndetit mendor dhe mirëqenies, shtoi Bu.
“Ora e ditës mund të ndikojë në shëndetin mendor dhe mirëqenien e njerëzve, por edhe gjendja e tyre mendore mund të ndikojë në kohën kur ata zgjedhin të përgjigjen në sondazh,” tha ajo. “Ndërsa gjetjet tona janë interesante, ato duhet të përsëriten në studime të tjera që adresojnë plotësisht këtë mundësi.”
Për më tepër, shëndeti mendor dhe mirëqenia duhet të shihen ndaras, sipas Dr. Pamela Rutledge, drejtoreshë e Qendrës së Kërkimeve mbi Psikologjinë e Medias dhe profesoreshë e psikologjisë së medias në Universitetin Fielding Graduate në Santa Barbara, Kaliforni.
“Shëndeti mendor dhe mirëqenia janë dy koncepte të mbivendosura, por të dallueshme. Shëndeti mendor është një pjesë thelbësore e mirëqenies, por mirëqenia është më shumë sesa vetëm shëndeti mendor,” tha ajo.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, mirëqenia është një gjendje pozitive që përcaktohet nga kushtet sociale, ekonomike dhe mjedisore dhe që përfshin cilësinë e jetës dhe ndjenjën e kuptimit dhe qëllimit.
Ka kuptim që ky studim të fokusohet te shëndeti mendor dhe mirëqenia, pasi studimet e mëparshme janë përqendruar kryesisht në lidhjen mes kohës së ditës dhe humorit, tha Rutledge.
“Humori është një gjendje emocionale e përkohshme, ndërsa shëndeti mendor dhe mirëqenia janë kushte më të gjera dhe më të qëndrueshme që përfshijnë vlerësime emocionale, psikologjike dhe konjitive,” shtoi ajo.
Kur janë të disponueshme burimet
Të kuptuarit e ndryshimeve të shëndetit mendor dhe mirëqenies gjatë ditës mund të ndihmojë në përcaktimin e mënyrës më të mirë për shpërndarjen e burimeve.
“Shërbimet e mbështetjes për shëndetin mendor mund të marrin në konsideratë rregullimin e burimeve për të përputhur nevojat e ndryshueshme gjatë ditës — për shembull, duke prioritizuar disponueshmërinë në orët e vona të natës,” tha Bu përmes emailit.
Ky studim i fundit konfirmon atë që kërkimet e mëparshme kanë treguar tashmë: “Kërkesa për ndërhyrje dhe kujdes, veçanërisht mes të rinjve, rritet në mbrëmje dhe ndikohet nga faktorë si temperatura, gjatësia e ditës dhe ndryshimet kulturore, rajonale dhe individuale,” shtoi Rutledge.
Përballja me sfidat kur është më e përshtatshme për ty
A tregon ky studim se është më mirë thjesht të shkosh në shtrat dhe të përballesh me çështjet emocionale në mëngjes?
Hulumtimet japin rezultate të ndryshme, por shumica e provave sugjerojnë se ora më e mirë për të zgjidhur probleme të tilla është mesdita e hershme, tha Rutledge.
“Kërkimet sugjerojnë se humori është relativisht i qëndrueshëm në mesditën e hershme, gjë që e bën më të lehtë trajtimin e temave të vështira me një mendje të kthjellët dhe një distancë emocionale,” shtoi ajo.
Pasditja e vonë është një periudhë kur nivelet e kortizolit, hormonit të stresit, mund të jenë më të ulëta, por kjo ulje balancohet nga hulumtimet që tregojnë se në këtë periudhë të ditës humori bie dhe lodhja nga vendimmarrja fillon të ndihet, tha Rutledge.
“Mbrëmja e hershme mund të jetë më e përshtatshme për përpunimin personal emocional, si mbajtja e një ditari apo reflektimi, pasi ekuilibri emocional është rivendosur. Gjithashtu mund të jetë një kohë e mirë për të dëgjuar me empati, më shumë sesa për të zhvilluar biseda të vështira,” tha ajo.
Edhe pse ka ndryshime fiziologjike gjatë ditës që mund të ndikojnë në mënyrën se si i përballon gjërat, ka korrelacione më të mëdha midis shëndetit mendor dhe mirëqenies dhe periudhave të vitit, sipas Rutledge. Për më tepër, faktorë si stresi, autonomia, mbështetja sociale dhe kushtet mjedisore gjithashtu ndikojnë në humor, shtoi ajo.
Dhe nëse nuk je një person që zgjohet herët, ky studim nuk do të thotë domosdoshmërisht që duhet të riorganizosh jetën tënde, tha Bu.
“Përvoja jote personale mund të jetë e ndryshme,” tha ajo. “Nëse je një tip nate që ndihet në formën më të mirë në mesnatë, mos u shqetëso.”/Katror.info
Përgatiti:
